در بیماری ام اس (MS) غلاف میلین آسیب می بیند در نتیجه هدایت تحریکات عصبی مختل می شود. بستگی به قسمتی از بدن که فیبرهای عصبی آن غلاف میلین خود را از دست داده اند، همان قسمت از بدن دچار اختلال در عملکرد می شود. هر گونه اختلال در عصب گیری سیستم ادراری تحتانی سبب اختلال در عملکرد آن خواهد شد.
سیستم عصبی در انسان توسط فیبرهای عصبی با قسمتهای مختلف بدن انسان همچنین با قسمت های مختلف در داخل خود سیستم عصبی در ارتباط است. فیبرهای عصبی توسط غلافی پوشانده شده اند که به آن غلاف میلین می گویند. غلاف میلین سبب می شود که هدایت سیگنالهای عصبی توسط فیبرهای عصبی تسهیل شود. در بیماری ام اس (MS) این غلاف میلین آسیب می بیند در نتیجه هدایت تحریکات عصبی مختل می شود. بستگی به قسمتی از بدن که فیبرهای عصبی آن غلاف میلین خود را از دست داده اند، همان قسمت از بدن دچار اختلال در عملکرد می شود. این بیماری اغلب زنان جوان سفید پوست که در مناطق گرمسیری دنیا زندگی می کنند را گرفتار می سازد، ولی مردان نیز به آن گرفتار می شوند. زنان بیشتر از مردان مبتلا به ام اس می شوند، ولی سیر بیماری در مردان شدیدتر و وخیم تر است. علائم ام اس بستگی به قسمتی از بدن دارد که سیستم عصبی آن گرفتار شده باشد.
عوارض اختلالات مثانه در بیمار مبتلا به ام اس
• عفونت ادراری: وقتی ادرار در مثانه باقی بماند میکروبها در آن تکثیر پیدا کرده و سبب عفونت ادراری می شوند. گاهی این عفونت ادراری به طرف بالا به کلیه ها پس زده و سبب عفونت کلیه ها می شود که بیماری خطیر است.
• سنگ مثانه: وقتی ادرار در داخل مثانه باقی بماند، رسوبات آن کم کم در مثانه تجمع پیدا کرده و ایجاد سنگ مثانه را می کنند.
• نارسائی کلیه ها: اگر مثانه همیشه پر باشد و یا ناهماهنگی بین مثانه و اسفنکتر ادراری ایجاد شود (هنگام منقبض شدن مثانه، اسفنکتر نیز منقبض می شود) کلیه ها تحت فشار قرار گرفته و کم کم آسیب می بینند.
اگر بیما مبتلا به ام اس دارای هر گونه علائم ادراری است باید جهت بررسی و درمان به پزشک مراجعه کند. این بیماران باید بطور مرتب از سه نظر تحت مراقبت باشند:
• عفونت ادراری
• خالی شدن کامل مثانه
• کار کرد طبیعی کلیه ها
تشخیص مشکلات ادراری بیماران مبتلا به ام اس
لازمه درمان صحیح مشکلات ادراری بیماران مبتلا به ام اس، تشخیص صحیح است. برای تشخیص علت اصلی مشکلات ادراری در این بیماران باید حداکثر تلاش را نمود: برای تشخیص صحیح از مجموعه ای از موارد زیر استفاده می شود:
• آزمایش تجزیه ادرار و کشت ادرار
• اندازه گیری کراتینین خون
• سونوگرافی
• عکس رنگی از سیستم ادراری
• نوار مثانه (تست یورودینامیک)
• سیستوسکوپی
درمان مشکلات ادراری بیماران مبتلا به ام اس
• دارو درمانی: برای درمان مشکلات ادراری ناشی از اختلال در فاز ذخیره کردن ادرار، داروهای موئری وجود دارند که از تکرر و فوریت ادرار کردن و همچنین بی اختیاری ادراری بیمار به مقدار زیادی می کاهند.
• آموزش و تربیت مثانه: برای آموزش و تربیت مثانه روشهای زیادی وجود دارند، اگر بیمار دارای اختلال در فاز ذخیره کردن ادرار می باشد به وی توصیه می شود که مثلا در ابتدا هر 2 ساعت مثانه خود را خالی کند و رفته رفته این مدت زمان را افزایش دهد.
• سونداژ مثانه: اگر بیمار نمی تواند مثانه خود را خالی کند در ابتدا با تجویز داروهائی ممکن است بتوان مثانه را به مقدار کافی خالی کرد، ولی اگر مثانه خالی نشود، به بیمار آموزش داده می شود که مثلا هر 4 ساعت با سوند زدن مثانه خود را خالی کند. این برای بیمار حیاتی است، و گرنه کلیه های خود را از دست می دهد.
