ناتوانی جنسی
اختلال عملکرد جنسی در مردان, به عدم توانائی در رسیدن به رابطه رضایت بخش جنسی اطلاق می گردد. ممکن است ناشی ازناکافی بودن نعوظ، اشکال در ریخته شدن مایع منی به مجرای پروستاتیک و یا اشکال در انزال میباشد.ناتوانی در بسیاری از مردان به صورت نعوظ ناقص و یا اشکال دیگر آن دیده میشود ولی می‌تواند به صورت دایمی و مزمن باقی بماند. مواردی مثل بیماریهای مزمن، داروها، افسردگی، هیجان و تشویش باعث بروز انواع زودگذر آن شده و مطمئن باشید که در صورت ابتلا به آن مجبور نیستید تا آخر عمر با آن زندگی نمایید.
کمک پزشک معالج همیشه قابل دسترسی است. پس از ملاقات با جراح کلیه و مجاری ادراری که در اغلب موارد، آموزش لازم در اینگونه موارد را دیده است، توصیه‌های لازم در اختیار شما گذاشته میشود. مجدداً به خاطر داشته باشید که ناتوانی جنسی با موفقیت قابل درمان است.
ناتوانی جنسی چيست ؟
ناتوانی جنسی وضعیتی است که در آن مرد نمی‌تواند نعوظ پیدا کرده و قادر نیست که نعوظ خود را به مدت کافی جهت انجام نزدیکی حفظ نماید. اگر چه مشکل شایعی برای یک زوج محسوب می‌گردد ولی قابل درمان نیز هست.پس میتوان به ناتوانی دائمی یا گذرا در رسیدن به نعوظ کافی ویا حفظ آن برای فعالیت جنسی در مردان ناتوانی جنسی گفت.بنابراین در ابتدای مراجعه بیماران باید دید بیمار دقیقا از چه مشکلی شکایت دارد زیرا ممکن است مشکل اصلی او انزال زودرس یا کاهش میل جنسی یا نرسیدن به اوج لذت جنسی یا نداشتن انزال باشد. ناتوانی جنسی به ویژه در سنین 40 تا 70 سالگی بسیار شایع است. مثلا در یک مطالعه 52% مردان در همین محدوده سنی درجاتی از ناتوانی جنسی را گزارش کرده اند. (17% خفیف, 25% متوسط و حدود 10% ناتوانی جنسی کامل). ناتوانی جنسی کامل در 40سالگی 5% و در 70 سالگی حدود 15% گزارش شده است
گفته می شود که شايع ترين مشکل درمان نشده در جوامع مختلف ناتوانی جنسی است و تنها %1 افراد مبتلا به ناتوانی جنسی تحت درمان قرار می گيرند.
شايع ترين علل عدم درمان ناتوانی جنسی نداشتن اطلاعات کافی در مورد روشهای درمانی مطمئن و بدون خطر آن می باشد.
بيش از %10 افراد جامعه ( حدود 3 ميليون زوج در ايران ) دچار مشکل ناتوانی جنسی هستند. پس شما تنها نيستيد “
مردان چيست ؟
بطور ساده عدم توانايی در ايجاد و حفظ نعوظ مناسب جهت انجام مقاربت موفق را ناتوانی جنسی مردان گويند که نه تنها تاثير بسيار زيادی بر روی کيفيت زندگی افراد دارد بلکه مشکل مشترکی است که خود شخص و همسر او را تحت تاثير قرار می دهد و باعث اضطراب، افسردگی و کاهش برداشت شخصی از زندگی زناشويی افراد و از بين رفتن اعتماد به نفس می شود که هر يک به تنهايی باعث افزايش عوارض روحی و اجتماعی مربوط به اين بيماری می شود لذا درمان ناتوانی جنسی از اولویت خاصی برخوردار است..
علائم ناتوانی جنسی
ميليونها زوج در دنيا از مشکل ناتوانی جنسی رنج می برند. با افزايش سن از پنجاه سال به هفتاد سال شيوع اين بيماری از حدود %5 به %15 افزايش می يابد. مطالعات انجام شده نشان می دهد که %60 مردان در دهه پنجم عمر خود قادر به فعاليت جنسی هستند ولی با رسيدن به دهه هفتم زندگی اين توانايی تنها در %33 آنها وجود دارد.%60 مردانی که دچار سکته قبلی شده اند از ناتوانی جنسی رنج می برند و %50 افراد ديابتیها نيز اين مشکل را دارند. لازم به ذکر است که ناتوانی جنسی حتی در %5 افراد زير 40 سال نيز با درجات مختلف وجود دارد. در کشور ما حدودا 3 ميليون زوج از مشکل ناتوانی جنسی رنج می برند و تنها حدود %1 آنها تحت درمان ناتوانی جنسی قرار گرفته اند! اولين قدم و چه بسا مشکل ترين مسئله در اين بيماران پذيرش وجود مشکل می باشد زيرا پس از آن ميتوان به آسانی روشی جهت درمان آن يافت.
مکانيسم نعوظ در آلت تناسلی
نعوظ طبيعی آلت به دنبال هماهنگی پيچيده ای که بين اعصاب؛ عروق و غرايز جنسی شخص صورت می گيرد اتفاق می افتد. اين هماهنگی باعث هجوم خون به داخل آلت و به دنبال آن نعوظ آلت می گردد. در طول مدت نعوظ دريچه های وريدی بسته بوده بنابراين نعوظ تداوم می يابد. پس از انزال دريچه های وريدی باز شده و با خروج خون از آلت تناسلی نعوظ خاتمه يافته و آلت تناسلی به حالت اوليه بر می گردد. لازم به ذکر است که افراد طبيعی چندين بار به هنگام خواب و در صبحگاه دچار نعوظ می شود ( نعوظ صبحگاهی )
بنابراین در دو حالت کلی اختلال نعوظ ایجاد میشود:
1) کاهش یا قطع جریان سرخرگی که در آن خون به خوبی وارد آلت نمی شود.
2) بسته نشدن مسیرهای سیاهرگی و نشت خون وارد شده به آلت به خارج.
علت ناتوانی جنسی
با بالا رفتن سن شيوع اين مشکل افزايش می يابد و بطور کلی در %15 موارد علت ناتوانی جنسی بروز مشکلات روحی ( معمولا در افراد جوان ) و در %85 موارد به دليل اختلال در عملکرد فيزيولوژيک شخص می باشد که شايع ترين علل آن مانند تصلب شرايين ، اختلالات عصبی %10 ( مانند قطع نخاع، پارکينسون، MS… ) جراحيهای لگن و صدمات آن %9 داروهای مختلف و مواد مخدر %8 ( مانند سيگار، داروهای ضد فشار خون، داروهای ضد افسردگی ) و اختلالات هورمونی %3 می باشد. افزایش فشار خون, اختلالات تیرویید, ضربه ها, می توانند عامل ایجاد ناتوانی جنسی در مردان باشند.شرح حال کمک زیادی به کشف علت بیماری میکند به عنوان نمونه در کسانی که نعوظ صبحگاهی کامل وخوبی دارند ولی در طول مدت بیداری اختلال نعوظ دارند عوامل روحی و عصبی مانند استرس بیشتر مطرحند.بسیاری از دارو ها نیز می توانند عامل ایجاد ناتوانی جنسی در مردان باشند.
ناتوانی جنسی می‌تواند به علت عیوب عضوی و یا روانی ایجاد گردد. عوامل متعددی در ایجاد نعوظ اخلال ایجاد میکنند. مثلاً وقتی مردی استرس و افسردگی داشته و یا نگران این باشد که نمی‌تواند عمل دخول را انجام دهد، دچار ناتوانی می‌گردد که به آن ناتوانی جنسی روانی می‌گویند. در بیش از نیمی از موارد، ناتوانی به علت بیماری یا جراحی و تصادف منجر به صدمات عروقی عصبی به وجود می‌آید. داروها و علل هورمونی نیز می‌توانند در این قضیه مؤثر باشند.
از میان بیماریها باید از بیماری قند یا ديابت که %30 آمار ناتوانی جنسی رابه خود اختصاص داده نام برد که ایجاد ضایعات عروقی عصبی کرده و هجوم جریان خون به داخل آلت را در هنگام تقاضای جنسی مختل نموده و ناتوانی جنسی ناشی از مرض قند را ایجاد میکند.
یکی دیگر ازعلل عضوی، بیماریهای قلبی عروقی %40 آمار ناتوانی جنسی میباشد که در آن جریان خون به داخل آلت کاهش یافته و شخص نعوظ کافی پیدا نمی‌کند. به علاوه گهگاه وریدها که وظیفه احتباس خون در داخل آلت را بر عهده دارند به خوبی عمل نکرده و شخص نمی‌تواند نعوظ خود را به مدت کافی جهت انجام نزدیکی پایدار نگاه دارد. به این حالت ناتوانی جنسی وریدی می‌گویند.
جراحی‌های وسیع لگنی که برای کنترل سرطان پروستات، سرطان مثانه و روده بزرگ به کارگرفته میشود، به علت اینکه در آن جراح سعی در برداشتن کامل تمام بافت‌های اطراف سرطان را دارد، سبب صدمه به عروق و اعصاب مسئول ایجاد نعوظ گردیده و نهایتاً ناتوانی جنسی ایجاد میکنند.
صدمات نخاعی به علت مرکزیت این عضو برای انتقال دستورات مغزی به اعضای بدن می‌تواند باعث ناتوانی جنسی گردد.
از مواد شیمیایی مؤثر در ایجاد ناتوانی جنسی باید به داروهای ضد فشار خون و داروهای عصبی و ضد افسردگی اشاره نمود. به این نوع، ناتوانی جنسی دارویی می‌گویند. البته در اینجا پزشک است که به شما جهت ادامه یا قطع دارو توصیه لازم را خواهد نمود و قطع خود سرانه دارو عوارض دیگری را می‌تواند در پی داشته باشد. الکل نیز باعث آسیب کبدی، اختلالات هورمونی و صدمات رشته‌های عصبی گردیده و در بعضی از مواقع منجر به ناتوانی جنسی دایمی می‌گردد.
نارسایی کلیه و کبد نیز به لحاظ ایجاد تغییرات هورمونی اغلب این عارضه را به دنبال خواهند داشت.
انواع ناتوانی جنسی
اشکال در نعوظ:
به معنی عدم توانائی در ایجاد و حفظ نعوظ سفت بوده که امکان دخول به واژن و رابطه رضایت بخش جنسی را نمیدهد
● انزال زودرس:
به انزال کنترل نشده قبل یا مدت کوتاهی بعد از ورود آلت به واژن اطلاق می شود.
● انزال دیررس:
به انزال دیررس اشاره دارد.
● انزال برگشتی:
به معنی برگشت مایع منی به داخل مثانه در حین انزال بوده و ناشی از نارسائی مکانیسم گردن مثانه است.
● پاتوژنز:
در نعوظ عوامل روانی ,عصبی, هورمونی, شریانی وریدی و سینوزوئیدی دخالت دارند. مواردی که بیش از یک عامل دارند و یا اینکه علل آنها بطور دقیق مشخص نمی باشد.. تحت عنوان علل دیگر بحث شده اند.
اختلالات مادرزادی :فقدان جسم غاری-فیبروز جسم غاری- ضایعات طناب نخاعی-ابنرمالیتی های مادرزادی
اختلالت پانکراس :دیابت ملیتوس
اختلالات نرولوزیک: بیماری MS – نروپاتی اوتونوم- نروپاتی محیطی
اختلالت عروقی: pripaism ( نعوظ دردناک) -گرفتگی عروقی شریانهای نواحی تناسلی- واریکوسل
اختلالات آدرنال: سرطانهای غدد آدرنال– بیماری کم کاری غده مذبور بنام بیماری آدیسون
اختلالات تیروئیدی: کم کاری تیروئید- پر کاری تیروئید
صدمات به پانکراس: صدمه به آلت– شکستگی لگن- صدمه ستون مهره ها- انجام هر گونه جراحی روی ستون فقرات
داروها: بلوکر های اتونومیک- استروژنها- آنتی آندروژنها- رزرپین- بلوکر های گیرنده دوپامین
اختلالت گنادی: یعضی از سندروم های کم کاری غده جنسی مردانه– عوارض اوریون بیضه– چرخش دوطرفه بیضه
بیضه پیر مردان- سرطانهای بینابینی زن ساز- اخته شدن
اختلالات غده هیپوفیز مغزی: وجود غده های خوش خیم- و بدخیم- کم کاری غده مذبور-
متفرقه: بیماری نادری بنام هموکروماتوز- نارسائی کلیه– بیحالی و ضعف عمومی
● اختلالات روانی
تئوریهای اولیه اشکال نعوظ را به اضطراب نسبت میدادند. در دهه ۱۹۵۰ اعتقاد بر این بود که علت ۹۰% موارد اختلال نعوظ پسیکولوژیک است. امروزه با پیشرفت روشهای تشخیصی مشخص شده است که علت بیش از ۵۰% ناتوانائیهای جنسی ارگانیک است و این درصد در سنین بالاتر بیشتر است. پاتوژنز ناتوانی جنسی با منشا روانی ناشناخته است. فعالیت بیش از حد سمپاتیک و مهار آزاد شدن نوروترانسمیترز ها از فرضیه های مطرح شده هستتند.
● اختلالات عصبی
ناتوانی جنسی به علت اختلالت نعوظ ممکن است ناشی از بیماری مغزی طناب نخاعی اعصاب کاورنوس و پودندال.. پایانه های انتهائی اعصاب و گیرنده ها باشد. حدود ۹۵% بیماران با ضایعه کامل نرون محرکه فوقانی توانائی نعوظ دارند.ولی فقط ۲۵% بیماران با ضایعه نرون محرکه تحتانی دارای نعوظ می باشند. در ۹۰% ضایعات ناکامل نعوظ حفظ می شود. بیماریهای اختلال عملکرد مغز.. مثل سرطانها صرع حوادث عروق مغزی پارکینسون آلزایمر اغلب باعث کاهش میل جنسی می شوند. اختلال نعوظ در این موارد دیده نمی شود. اختلالات طناب نخاعی( مانند اسپاینا بی فایدا, فتق دیسک , سیرنگو میلی , تومور طناب نخاعی, تابس دور سالیس , بیماری ام اس) راه های آوران و یا وابران را درگیر میکند. اختلال اعصاب کاورنو و پودندال( آسیب مستقیم به اعصاب در تروما , جراحی رادیکال پروستاتکتومی و یا جراحی رکتوم) راه های ارتباطی را قطع میکنند. نوروپاتی محیطی مانند آنچه که در دیابت قندی الکلیسم مزمن و یا کمبود ویتامین دیده میشود به پایانه های عصبی آسیب وارد کرده و باعث کاهش ناقلین شیمیائی میشود.
● اختلالات هورمونی
دیابت قندی شایعترین بیماری هورمونی است که با اختلال نعوظ همراه است. ناتوانی جنسی در دیابت عمدتا به علت عروقی, عصبی و روحی روانی است. کم کاری غدد جنسی در اثرسرطان های غده های مغزی, درمان با استروژن یا ترکیبات ضد آندروژن و برداشتن بیضه ها( ارکیکتومی) برای سرطان پروستات ممکن است میل جنسی و نعوظ های شبانه را مهار نماید. ناتوانی جنسی متعاقب پرولاکتین بالا( مهار تمایلات جنسی) پرکاری تیروئید, کم کاری تیروئید سندروم کوشینگ و بیماری آدیسون ایجاد می شود.
● اختلالات شریانی
هنگامی که آلت تناسلی در حالت شل می باشد, کمترین مقدار خون که فقط جهت رفع نیاز های متابولیک است وارد جسم غاری میشود و سطح گاز های خون در جسم غاری مشابه سطح آنها در خون وریدی است. پس از تحریک جنسی بطور ناگهانی مقدار زیادی خون شریانی وارد آرتریولهای متسع می شود. تا تمام سیستم سینوزوئیدی را باز کند و تعادل جدیدی در فشار ( حدود ۱۰۰ میلی متر جیوه) برقرار نماید( نعوظ کامل) ; در همین زمان برای حفط نعوظ فقط مقادیر آستانه ای جریان خون وارد جسم غاری میشوند و آن را ترک میکنند. تنگ شدن مجرای شریانی بعلت سخت شدن جدار شریان منجر به افت شریان در شریان های کاورنوس و کاهش جریان خون شریانی میشود که قادر است فقط بخشی از سیستم سینوزوئیدال را پر نماید و این فشار در جدار سیوزوئید ها جهت مسدود کردن ورید ها کافی نیست این نارسائی شریانی منجر به نعوظ ناقص یا عدم توانائی در حفظ نعوظ اولیه
می شود.
دارو ها و ناتوانی جنسی
این داروها باعث ناباروری موقتی میشن:
کتوکونازول- اسپیرینولاکتون- الکل- سایمتدین- داروهای نشاط آور مثل ماری جوانا- هروئین- متادون-داروهائی که بعنوان شیمی درمانی ضد سرطان به حساب میاد.
اما یک دسته دیگر داروها هستند که روی مراحل جنسی اثر موقتی دارند, یعنی هنگام نعوظ یا انزال دلخواه ایجا داختلال میکنندتمامی داروهای ضد فشار خون,متیل دوپا- کلونیدین- رزرپین, میل جنسی رو کم میکنند. داروهای بتا بلوکر هم میل جنسیرو کم میکنند-اسپیرینولاکتون, داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و مهار کننده های منو امینواکسیداز هم میل جنسی رو کم میکنند .فنوتیازین ها, بنزودیازپین ها, باربیتوراتها ناتوانی جنسی یعنی همان اختلال نعوظ و انزال میدن… تزکیبات حاوی هورمون های زنانه , مثل استروژن و ترکیبات ضد هورمون های مردانه هم ( مثل سایمیدین کتوکونازول سیپروترون استات) باعث ناتوانی موقتی میشن… البته الکل و کشیدن سیگار اگر بطور مزمن مصرف بشن..خطر آسیب دائمی دستگاه تولید مثل را دارد.
۱- دیابت قندی: ناتوانی جنسی در بیش از ۲۵% افراد جوان مبتلا به دیابت و ۷۵% بیماران مسن دیابتی دیده میشود. دیابت قندی روی سیستم عصبی و عروقی اختلال ایجاد میکند. بالا بودن قند خون اثری روی نعوظ ندارد.
۲- بیماریهای کلیوی: در ۵۰% بیمارانی که دیالیز می شوند ناتوانی جنسی دیده میشود که عوامل زیر در آن دخالت دارند:
نوروپاتی دستگاه خودکار
تسریع بیماریهای عروقی
مصرف داروهای مختلف
بدتر شدن بیماری اولیه و استرس های روانی.
در یک مطالعه مشخص شد با پیوند کلیه, توانائی جنسی(potency) در ۷۵% بیماران بهبود می یابد.
۳- سایر بیماریها: بیماران مبتلا به آنژین صدری نارسائی قلبی و یا بیمارانی که از انفارکتوس قلبی جان سالم بدر برده اند بعلت اضطراب نارسائی شریانی و یا اثرات داروهای قلبی دچار ناتوانی جنسی می شوند. همچنین اضطراب عامل اصلی ناتوانی جنسی در بیماران مبتلا به آمفیزم شدید است. اگر چه بالابودن فشار شریانی در بین بیمارانی که ناتوانی جنسی دارند شایع است ولی تحقیقات نشان داده ناتوانی جنسی در بیماران فشار خونی نسبت به گروه کنترل تنها کمی بیشتر بوده است.
منبع : dohaclinic و drsalehi و beytoote
