[sbu_post_image]
درمان بیماری کلیه پلیکیستیک
درمان ADPKDتا حد زیادی حمایتی است و درمان خاصی که بتواند از کاهش عملکرد کلیوی جلوگیری کند وجود ندارد. کنترل فشارخون، تجویز آنتی بیوتیک در صورت وجود عفونت در کیست های کلیوی یا کبدی، تخلیه کیست از طریق وارد کردن سوزن از راه پوست در موارد وجود درد شدید، اسکلروتراپی کیست ها با تزریق الکل در داخل آنها و به ندرت تخلیه با استفاده از عمل جراحی ممکن است ضررت یابد. در برخی موارد از دیالیز یا پیوند کلیه استفاده می شود.
درمان اختصاصی برای ARPKD وجود ندارد. پیشرفت در زمینه تهویه مکانیکی، حمایت دوران نوزادی، درمان فشارخون، دیالیز و پیوند کلیه موجب زنده ماندن نزادان و کودکان و رسیدن آنها به سنین نوجوانی می شود. پیوند کبد در موارد وجود کیست های کبد ضرورت دارد.
نارسایی کلیه و دیابت
دیابت و فشارخون عامل 70 درصد از موارد نارسایی کلیه اند. کلیهها یک جفت عضو کوچک (تقریبا به اندازه یک دست مشت کرده) لوبیاییشکل هستند که در دو طرف مهرهها و در زیر دندههای تحتانی قرار گرفتهاند. این اعضا، محصولات فرعی متابولیسم و سموم را به صورت ادرار از بدن دفع میکنند و تعادل مایعات و املاح بدن را به عهده دارند. با وجود چنین اعضای مهمی در بدن، ما انواع غذاها، داروها، مواد افزودنی و مایعات اضافی را مصرف میکنیم و نگران تولید بیش از حد محصولات فرعی و زاید نیستیم، زیرا کلیههای سالم، مقادیر اضافی این مواد را در ادرار دفع میکنند. اما آیا میدانید رعایت نکردن چه مسایلی باعث میشود کلیه تخریب شود و از کار بیفتد؟
تغییر در تعداد دفعات ادرار یا حجم ادرار در شبانهروز، تغییر رنگ ادرار، ورم صورت یا ورم پاها و درد یا سوزش حین دفع ادرار میتواند از علایم ابتلا به بیماری کلیوی باشد.
اهمیت ندادن به این علایم، ممکن است به تخریب بخشی از بافت کلیه بینجامد. زمانی که قسمتی از کلیه از بین برود و از این واقعه مدت زمانی بگذرد، ممکن است دیگر ترمیم نشود. در حالی که اگر به سرعت متوجه عوامل خطرزا برای کلیه شویم، به احتمال زیاد میتوان از نارسایی برگشتناپذیر کلیه پیشگیری کرد. متاسفانه گاهی فرد هنگامی از بیماری کلیوی خود آگاه میشود که بخش زیادی از بافت کلیه از بین رفته است. در این موارد نکته بسیار مهم، اتخاذ تدابیر و اقدامهایی است که بافت باقیمانده کلیه را از آسیب حفظ کند. اگر این اقدامها به درستی انجام شوند، معمولا تا سالهای سال فرد میتواند با بخشی از کلیه که کار میکند، با سلامت به زندگی ادامه دهد. مهمترین این اقدامها، کنترل دقیق فشارخون تحت نظر پزشک است. اگر فردی دچار کمکاری کلیه است، در مصرف انواع داروها باید احتیاط زیادی به خرج دهد. ما از چنین بیمارانی میخواهیم هرگاه به پزشک مراجعه میکنند، یادآوری کنند دچار این مشکل هستند تا پزشک در تجویز داروها ملاحظات لازم را در نظر بگیرد. انجام تصویربرداری با ماده حاجب در چنین افرادی منع دارد و لازم است به این نکته نیز توجه شود.
* علایم و نشانه های انسداد مجاری ادرار عبارتند از:درد(در اثر اتساع سیستم جمع آوری ادرار یا کپسول کلیوی)،ازُتمی(افزایش ازت خون)، کاهش حجم ادرار یا فقدان ادرار، ازدیاد فشارخون و دفع سدیم در ادرار. شدت درد، بیشتر تحت تأثیر سرعت ایجاد اتساع قرار دارد تا میزان اتساع. در صورت وجود انسداد در قسمت بالای مثانه( مثلاً در موارد گیرکردن سنگ در حالب)، درد قولنجی(موسوم بهrenal colic ) ایجاد می شود که نسبتاً یکنواخت و مداوم است و اغلب به پایین شکم، بیضه ها( در جنس مذکر) و لب های فرج(در جنس مؤنث) منتشر می شود. معمولاً درد ناشی از بازگشت ادرار از مثانه به حالب به صورت دردپهلو، فقط در زمان ادرار کردن احساس می شود.* تشخیص انسداد مجاری ادرار به وسیله تهیه شرح حال، معاینه، آزمایش کامل ادرار(که وجود خون، چرک و باکتری را در ادرار نشان می دهد)، و رادیو گرافی ساده شکم که (می تواند سنگ های کلیه یا حالب یا مثانه را نشان دهد داده می شود. سونوگرافی برای تشخیص هیدرونفروز، تقریباً 90 درصد اختصاصی و حساس است ولی معمولاً حالب را نشان نمی دهد. در بعضی موارد انجام پیلوگرافی داخل وریدی(IVP یا به اصطلاح عکس رنگی کلیه)، محل انسداد را نشان می دهد.*سیستواورتروگرافی در زمان ادرار کردن برای تشخیص بازگشت(ریفلاکس) ادرار از مثانه به حالب و انسداد گردن مثانه و انسداد پیشابراه ارزشمند است. از سی تی اسکن برای تشخیص علل اختصاصی داخل شکمی و پشت صفاقی انسداد مجاری ادرار استفاده می شود.
بیوپسی کلیه چیست و در مواردی انجام می شود؟
بیوپسی یا نمونه برداری از کلیه (kidney biopsy)، نوعی آزمایش تشخیصی است که در آن قطعات کوچکی از کلیه، به وسیله ی سوزن مخصوص و تحت بی حسی موضعی، از راه پوست روی ناحیه ی کلیه برداشته می شود تا بوسیله ی متخصص آسیب شناسی (پاتولوژیست) در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرد.
معمولاً از بیوپسی کلیه برای تشخیص علت وجود خون در ادرار (هِماچوری)؛ تشخیص علت وجود مقدار بیش از حد پروتئین در ادرار (پروتئینوری) و تشخیص علت اختلال عملکرد کلیه استفاده می شود.
دیالیز چیست؟
دیالیز(dialysis) در اصل واژه ای یونانی مرکب از «dia» به معنی «جداکردن» و«lysis» به معنی «ضعیف کردن» یا « معتدل کردن» است و به فرآیند جداسازی کولوییدها و مواد متبلور موجود در محلول، براساس سرعت انتشار انها در یک غشای نیمه تراوا اطلاق می شود. اما در اصطلاح پزشکی، دیالیز عبارت است از روشی برای برداشتن بعضی عناصر خاص از خون یالنفف بر اساس سرعت انتشار آنها در یک غشای نیمه تراوای خارج از بدن.
انواع دیالیز
دیالیز ممکن است به دو صورت انجام شود:** همودیالیز(hemodialysis) یا دیالیز خونی که در آن، مواد زاید و ناخالص خون برداشته و خارج می شوند. همودیالیز در بیماری نارسایی کلیه و بیماری های سمی مختلف انجام می شود و در آن، خون بیمار از دستگاه مخصوص دیالیز عبور داده می شودتا مورد انتشار (دیفوزیون؛diffusion ) و اولترافیلتراسیون(ulterafiltration ) قرار گیرد و سپس دوباره به جریان خون بازگردانده می شود.
دیالیز صفاقی(peritoneal dialysis ) برای اصلاح عدم تعادل مایعات یا الکترولیت های خون یا خارج کردن سموم، داروها یا سایر مواد زایدی که باید به طور طبیعی به وسیله کلیه دفع شوند صورت می گیرد و در آن، از پرده ی صفاق داخل شکم به عنوان یک غشاءِ قابل انتشار استفاده می شود.
دیالیز صفاقی را می توان به طور منظم در منزل نیز انجام داد. برای انجام دیالیز صفاقی، تحت بی حسی موضعی، کاتتر(لوله پلاستیکی مخصوص دیالیز صفاقی) در صفاق قرار داده و بخیه می شود و به جای هوای داخل کاتتر، مایع مخصوص دیالیز قرار می گیرد تا از ورود هوا به حفره ی صفاق پیشگیری شود.
الکترولیت های مورد نیازاز طریق اُسموز، دیفوزیون و فیلتراسیون و از راه صفاق دارای عروق به رگ های خونی شکم وارد و مواد زاید خون را از راه همین رگ ها به مایع دیالیز برمی گرداند. سپس مایع دیالیز در اثر نیروی جاذبه از حفره صفاقی تخلیه می شود.
منبع : متخصص عفونت ادراری تهران
