[sbu_post_image]
نارسایی کلیوی
نارسایی مزمن کلیوی به مرحلهای از نارسایی کلیوی گفته میشود که کلیهها دیگر قادر به عملکرد طبیعی و انجام وظایف خود شامل حفظ تعادل محیط داخلی بدن و دفع مواد زاید و سمی از طریق ادرار نیستند. در نتیجه این امر، مواد سمی در خون تجمع پیدا میکنند که سبب بروز اختلالاتی جدی در افراد میشود. دیابت و پرفشاری خون از مهمترین علل بروز نارسایی مزمن کلیوی هستند. کنترل نکردن این بیماری به از بین رفتن کامل عملکرد کلیهها منجر میشود که در این شرایط، انجام دیالیز و یا پیوند کلیه برای ادامه حیات بیمار ضروری خواهد بود.
يكي از مهمترين بيماريهاي كليوي، نارسايي كليه است. اين بيماري اغلب بيسروصدا بروز كرده و به آرامي پيشرفت ميكند و زماني بيمار دچار علائم آن ميشود كه ديگر كار از كار گذشته و عملكرد كليهها تا حد زيادي مختل شده است. در آستانه هفته حمايت از بيماران كليوي با محمد افشاريان، جراح و متخصص بيماريهاي كليه و مجاري ادراري و تناسلي گفتوگو كردهايم تا شرايطي كه كليه از كار افتاده براي بدن ايجاد ميكند مورد بررسي قرار داده و نيز ضمن كسب اطلاعات بيشتر، با اقداماتي ساده از ابتلا به اين بيماري پيشگيري كنيم.
علت وجود پروتئین در ادرار
وجود التهاب در گلومرول ها( که گلومرونفریت یا به طور ساده، نفریت نامیده می شود) و بسیاری از بیماری ها می توانند موجب این التهاب شوند، می تواند باعث حضور پروتئین در ادرار شود.
تحقیقات نشان داده اند که مقدار و نوع پروتئینوری( اینکه ایا پروتئین های موجود در ادرار فقط از نوع آلبومین هستند یا از سایر پروتئین ها هم تشکیل شده اند) قویاً میزان آسیب کلیوی و در خطر بودن یا نبودن فرد از نظر ابتلا به نارسایی پیشرونده کلیه را مشخص می کند.
اشخاص مبتلا به دیابت، پرفشاری خون و افراد دارای زمینه فامیلی مشخص در خطر ابتلا به پروتئینوری قرار دارند. در ایالات متحده، دیابت نخستین علت بروز بیماری کلیوی مرحله ی انتهایی ناشی از بیماری مزمن کلیه است.
در دیابت نوع 1 و 2 ، نخستین علامت اختلال عملکرد کلیه، دفع مقادیر کم آلبومین در ادرار است که میکروآلبومینوری (microalbuminuria )نامیده می شود. با کاهش بیشتر عملکرد کلیه، مقدار آلبومین موجود در ادرار افزایش می یابد و میکروآلبومینوری به پروتئینوری کامل تبدیل می شود.
پرفشاری خون(فشارخون بالا)، دومین عامل ایجاد بیماری کلیوی مرحله انتهایی است و وجود پروتئینوری در فرد مبتلا به فشارخون بالا، نشان دهنده کاهش عملکرد کلیه است و در صورتی که فشارخون بالا کنترل نشود می تواند به نارسایی کامل کلیه پیشرفت کند.
علایم وجود پروتئین در ادرار
علایم و نشانه های پروتئینوری عبارتند از:ادرار کف آلود، تورم دست ها، پاها، شکم و صورت که همگی علایم از دست رفتن مقدار بسیار زیادی از پروتئین های بدن هستند ولی به طور شایع تر ، پروتئینوری با هیچ علامت و نشانه ای همراه نیست و فقط در آزمایش ادرار مشخص می شود.
برای تشخیص پروتئینوری از نوار شیمیایی مخصوصی که در داخل ادرار فرو برده می شود استفاده می کنند. در صورت وجود پروتئین در ادرار، نوار مزبور تغییر رنگ می دهد. در افرادی که در خطر بیماری کلیوی قرار دارند( به ویژه در اشخاص دیابتی) مقدار دقیق پروتئین یا آلبومین اندازه گیری می شود. میتوان از تعیین نسبت پروتئین به کراتینین در ادرار برای مشخص نمودن مقادیر کمتر پروتئین به منظور تشخیص بیماری کلیوی استفاده کرد. اندازه گیری مقدار کراتینین سرم خون و نیتروژن اوره(BUN ) خون نیز ضرورت دارد.
بالا بودن مقدار کراتینین و BUN حاکی از اختلال عملکرد کلیه است.* برای درمان پروتئنوری، باید بیماری زمینه ای ایجادکننده آن( مثل دیابت یا فشارخون بالا) را درمان نمود. همچنین محدود کردن مقدار نمک طعام و پروتئین مصرفی ضرورت دارد.
سندرم نِفروتیک
*سندرم نفروتیک(nephrotic syndrome-NS ) عبارت است از وجود مقادیر بسیار زیاد پروتئین در ادرار(پروتئنوری)؛ کمبود مقدار پروتئین خون(هیپوپروتئینمی)؛ تورم نقاطی از بدن0 به ویژه اطراف چشم ها، دست ها و پاها)؛ بالابودن کلسترول خون.* سندرم نفروتیک در نتیجه اسیب گلومرول های کلیه ایجاد می شود و ممکن است در بسیاری از بیماری ها مانند دیابت شیرین، دیه شود ولی بعضی از موارد آن نیز بدون علت شناخته شده هستند.
مولکول های پروتئن که نمی توانند از گلومرول های طبیعی عبورکنند، پس از عبور از گلومرول های آسیب دیده وارد ادرار می شوند. نشت پروتئین ها به ادرار موجب کاهش پروتئین خون و در نتیجه تجمع آب در بافت های بدن می شود که این مسئله به تورم بدن(خیز یا اِدِم) می انجامد.* سندرم نفروتیک در کودکان در هر سنی ممکن است روی دهد ولی شایع ترین سن آن5/1 تا 5 سالگی و پسرها بیش از دخترها به آن مبتلا می شوند.
شایع ترین فرم سندرم نفروتیک در کودکان80% موارد) بیماری minimal change نامیده می شود که علت آن مشخص نیست.علت نامیده شدن این نوع از سندرم نفروتیک بهminimal changeآن است که در بیوپسی کلیه این بیماران، بافت کلیه طبیعی است و یا دچار تغییر بسیار کمی شده است. این نوع از سندرم نفروتیک با پردنیزون(نوعی کورتون) به خوبی درمان می شود.
منبع : پزشک متخصص کلیه
