[sbu_post_image]
علت بیماری های کلیه
دسته دوم بیماری های کلیوی، آسیب حاد کلیه یا به اختصارAKI است. این بیماری پیش از این به نارسایی حاد کلیه معروف بود؛ اما سال 2005 از سوی جامعه نفرولوژی و سایر انجمن ها و سازمان های وابسته به مطالعات در زمینه کلیه و بیماری های آن عبارت نارسایی حاد کلیه عبارتی ناکافی و مبهم تشخیص داده شد.
به همین دلیل تصمیم بر این شد که برای پوشش تمامی طیف اختلالات عملکرد کلیه، این عبارت حذف و به جای آن از عبارت آسیب حاد کلیه استفاده شود. به این ترتیب، عبارت جدید شامل تغییرات خفیف در کارکرد کلیه تا شرایط وخیمی مانند نیاز به دیالیز می شود؛ البته در صورتی که تحت شرایط خاصی بروز کند.
کار كلیه ها
هر فرد در بدن خود دو كلیه به اندازه مشت فرد بزرگسال دارد كه در دو طرف ستون مهره ها و در قسمت زیرین قفسه سینه در پشت قرار دارند، اگر چه كلیه ها كوچكند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام می دهند كه كل بدن را متعادل نگه می دارند. برای مثال كلیه ها:- در دفع مواد زاید و مایعات اضافی كمك می كنند.
– خون را تصفیه، برخی از مواد را حفظ و برخی را دفع می كنند.
– تولید گلبولهای قرمز را تحت نظارت قرار می دهند.
– ویتامین های موثر در رشد را می سازند.
– هورمون های موثر در تنظیم فشار خون را تولید می كنند.
– در تنظیم میزان مواد مغذی ویژه در بدن مانند كلسیم و پتاسیم كمك می كنند.
خون از طریق یك سرخرگ از قلب به كلیه وارد می شود.2- خون با گذشتن از میلیون ها صافی كوچك، تمیز می شود.
3- مواد دفعی از طریق میزنای ( حالب) عبور كرده و به عنوان ادرار در مثانه جمع می گردد.
4- خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ ها به جریان خون بر می گردد.
5- هنگامی كه مثانه پر از ادرار می شود از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج می شود.
كلیه ها هر 24 ساعت جمعاً حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون بازمی گردانند حدود 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می شود در حالی كه باقیمانده یعنی حدود 98 لیتر به بدن باز می گردد. ادراری كه ما دفع می كنیم تقریباً ظرف مدت 1 تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است.
کلسیم برای استخوانها و تعادل شیمیایی طبیعی در بدن کمک می کند.
نشانه های بیماری کلیه
تورم اطراف چشم ها به خصوص در هنگام صبح و در مراحل پیشرفته ترف تورم تمام بدن به ویژه ساق ها، کف آلود بودن ادرار، اضافه وزن غیرارادی(ناشی از تجمع مایع در بدن)،بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، احساس کسالت عمومی، خستگی، سردرد، سکسکه ی مکرر، خارش عمومی بدن.* نخستین یافته آزمایشگاهی، وجود آلبومین(نوعی پروتئین) در ادرار استکه ممکن است 5 تا 10 سال قبل از ایجاد سایر نشانه ها مشخص شود و«میکروآلبومینوری» نام دارد.
با پیشرفت نفروپاتی دیابتی، تعداد بیتشری از گلومرول ها در اثر گلومرولواسکلروز گرهی از بین می روند و در این زمان می توان مقادیر زیاد آلبومین دفع شده در ادرار را با ازمایش ادرار معمولی مشخص نمود.
در این مرحله، نمونه برداری(بیوپسی) کلیه به وضوح وجود بیماری را نشان می دهد. در آزمایش ادرار، گلوکز نیز ممکن است دیده شود(به خصوص در صورت کنترل نبودن قندخون). کراتینین سرم و نیتروژن اوره خون(BUN) ممکن است در اثر پیشرفت اسیب کلیوی افزایش یابند.* درمان نفروپاتی دیابتی عبارت است از کاهش سرعت پیشرفت آسیب کلیوی و کنترل عوارض مرتبط با ان. درمان اصلی پس از اثبات وجود پروتئینوری، استفاده از داروهای بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین(ACEI) است که معمولاً مقدار پروتئینوری را کاهش می دهد و سرعت پیشرفت نفروپاتی راکمتر می کند. سطوح قند خون بیمار را باید به طور دقیق کنترل نمود.
از این طریق، پیشرفت بیماری به ویژه در مراحل بسیار زودرس آن(مرحله میکروآلبومینوری) آهسته تر می شود. داروهای کنترل قندخون عبارتند از داروهای خوراکی کاهش دهنده ی گلوکز خون و انسولین. تعدیل رژیم غذایی به کنترل قند و پروتئین خون کمک می کند. دیالیز یا پیوند کلیه در موارد وجود بیماری مرحله ی انتهایی کلیه ضرورت دارد. در دیابت نوع یک می توان از پیوند توام کلیه و لوزالمعده استفاده کرد.
سرطان کلیه
متاسفانه سرطان کلیه شیمی درمانی موثر ندارد و در مقابل پرتودرمانی نیز مقاوم است، بنابراین درمان در هر مرحله ای جراحی است. باید حداکثر سعی را کرد که تمام سرطان از بدن بیمار با جراحی خارج گردد. در جراحی برای سرطان کلیه هر آنچه که در داخل فاسیای کلیه وجود دارد که شامل غده آدرنال نیز می شود، درآورده می شود. پس از جراحی بیمار باید بطور دقیق تحت نظر باشد و دستورات پزشک را اجرا کند. معمولا در ابتدا هر شش ماه CT اسکن، عکس سینه و آزمایشات خون انجام می شوند.شانس عود سرطان پس از جراحی بخصوص در مراحل 3 و 4 زیاد است. اگر سرطان کلیه عود کرد باید مجددا جراحی شود. شایعترین محل عود، همان محل درآوردن کلیه می باشد. روی هم رفته 70 درصد بیماران مبتلا به سرطان کلیه 5 سال زنده می مانند ولی متاسفانه در مراحل پیشرفته از این میزان به مقدار زیادی کاسته می شود.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار، متخصص ارولوژی تهران
