پرسش های متداول
شخصی هستم بدون سابقه بیماری خاص و در اقوام نزدیک خود هم سابقه سنگ ادراری ندارم. آیا ممکن است من مبتلا به سنگ کلیه شوم؟
برای پیشگیری چه کنم؟ بله. هرچند زمینه ی فامیلی قوی در انواع سنگ ادراری وجود دارد، اما همیشه احتمال ایجاد سنگ (هرچند کم باشد) در افراد بدون سابقه فامیلی یا شخصی، وجود دارد. راه پیشگیری، مصرف میزان متعادل از غذاها و نوشیدنی ها است. مصرف مایعات زیاد به خصوص در هوای گرم و هنگام فعالیت زیاد و همراه تعریق)، رعایت بهداشت فردی برای جلوگیری از عفونت های ادراری و داشتن تحرک کافی روش مناسبی جهت پیشگیری از ایجاد سنگ محسوب می شود.مرد 35 ساله ای هستم که سال گذشته سنگی از نوع اگزالات کلسیم دفع کرده ام برای عدم سنگ سازی مجدد چه باید بکنم؟
در پاسخ باید گفت شایعترین نوع سنگی که در دستگاه ادراری ساخته می شود از همین نوع است. پزشک شما جهت پیگیری به دنبال بیماری های زمینه ای (که شما را مستعد سنگ سازی کرده است) جستجو خواهد کرد و چنانچه عیب زمینه ای یافت شد آن را درمان خواهد نمود. در صورتی که بیماری زمینه ای موجود نباشد و علت مشخصی بریا سنگ سازی یافت نشود به شما رژیم غذایی مناسب، مصرف مایعات فراوان (به طور مرتب حتی در طول شب)، اجتناب از تشنگی، پرهیز از بی تحرکی و خودداری از تعریق زیاد را توصیه خواهد کرد. در بعضی موارد داروهای افزایش دهنده میزان ادرار و یا گشاد کننده حالب تجویز خواهد شد.آیا می توانم به جای مصرف آب از نوشابه یا چای بهره بگیرم؟
باید گفت آب تازه بهترین نوشیدنی برای رفع تشنگی و نیاز بدن است و هیچ مایع دیگری جایگزین آن نخواهد شد. آب مایه حایت است و موجب نشاط و زیبایی شما خواهد شد پس هر روز به قدر کافی آب بنوشید تا بدنتان کاملاً از آن اشباع شود (اگرچه که زیاد ادرار خواهید کرد). مصرف زیاد نوشیدنی های گازدار به خاطر داشتن مقادیر زیاد شکر و مواد شیمیایی و رنگ های مصنوعی توصیه نمی شود. همچنین مصرف زیاد چای نیز به خاطر کافئین و تئین موجود در آن مضر است و در کل نمی تواند جایگزین مصرف آب شود.آیا برای کسی که تا به حال دچار دفع سنگ از نوع کلسیم بوده است محدودیت رژیم غذایی وجود دارد؟
مطالعات اخیر نشان داده است که رژیم غذایی کم کلسیم خطر بروز سنگ سازی را نه تنها کاهش نمی دهد بلکه باعث افزایش خطر سنگ سازی خواهد شد و علاوه بر آن کاهش شدید کلسیم موجود در مواد غذایی مصرفی باعث کاهش تراکم مواد معدنی استخوان و پوکی استخوان خواهد شد. با توجه به شیوع روزافزون بیماری پوکی استخوان در کشورمان ایران کاهش میزان کلسیم رژیم غذایی توصیه نمی شود و بایستی این عنصر اساسی به میزان کافی مورد استفاده قرار گیرد. به هر حال کم کردن میزان نمک و پروتئین مصرفی را برای چنین اشخاصی توصیه می کنیم. در طی سه سال، سه سنگ کلیه از من دفع شده است، برای جلوگیری از دفع مجدد چه دارویی بخورم؟ اکثر بیماران دارای سنگ کلیه مبتلا به اختلالات متابولیک (سوخت و ساز) قابل درمانی هستند که سبب سنگ سازی مکرر می شوند. این اختلالات سوخت و ساز بدن را می توان با تجزیه و تحلیل شیمیایی خون و ادرار شناسایی کرد. بالغین مبتلا به سنگ های کلیوی مکرر ( وکودکانی که حتی یک بار سنگ کلیه داشته اند) باید مورد بررسی قرار گیرند که این امر را پزشک با ارزیابی دو یا سه نمونه ادرار 24 ساعته به همراه نمونه خون مربوطه انجام خواهد داد. در این آزمایشات کلسیم، اسید اوریک، الکترولیت ها، کراتی نین خون و ادرار و نیز PH و حجم و میزان اگزالات و سیترات ادرار بررسی خواهد شد و چنانچه مشکل سوخت و سازی در بدن موجود باشد تحت درمان قرار خواهد گرفت. بدلیل طولانی بودن درمان، استفاده از داروها بر اساس فعالیت و شدت بیماری سنگ سازی کلیه و اهمیت پیشگیری از سنگ های جدید توسط پزشک شما تعیین خواهد شد.دچار دردهایی در ناحیه پهلوی خود هستم که با گرم کردن بهبود می یابد، آیا این دردها می تواند ناشی از سنگ کلیه باشد؟
اکثراً اینگونه دردها در اثر اسپاسم (گرفتگی) عضلات اطراف کلیه ها و پهلو هستند و ارتباطی با درد کلیه ندارند. اگرچه بایستی تشخیص قطعی داده شده و درمان لازم انجام شود. چنانچه این دردها تکرار شوند و شدید باشند، به ناحیه کشاله ران تیر بکشند و همراه با سوزش ادرار و تب و لرز و یا وجود خون در ادرار باشند حتماً باید از نظر مسائل و مشکلات کلیه و دستگاه ادراری بررسی شوند. به پزشک مراجعه کردم، با مشاهده نتیجه آزمایش ادرار گفت: در ادرار شما کریستال و شن دیده شده است. چه نکاتی را باید رعایت کنم؟ وجود کریستال در ادرار می تواند طبیعی و یا مقدمه ای برای ایجاد سنگ باشد. وجود کریستال هر چند زنگ خطری برای احتمال ایجاد سنگ است، اما صرف وجود آن الزاماً وجود سنگ را اثبات نمی کند. به هر حال شما بایستی پس از اطمینان از عدم وجود سنگ، نکات بهداشتی را رعایت کند.داروهای شایع مورد مصرف در سنگ های کلیوی چه داروهایی هستند؟
اگر رژیم درمانی در پیشگیری از سنگ های کلیوی به طور مؤثر کارائی نداشته باشد پزشک می تواند داروهای ادرار آور تیازیدی را برای بیمار تجویز نماید. در بیمارانی که سنگ های اگزالات کلسیم می سازند و در ادرار خود اسید اوریک زیادی دفع می نمایند توصیه به مصرف کمتر گوشت قرمز، ماهی و گوشت پرندگان می شود و یا ممکن است داروی آلوپورینول نیز تجویز گردد. در مواردی نیز داروی سیترات پتاسیم تجویز خواهد شد. می گویند آب منطقه ای که ما در آن زندگی می کنیم سنگ ساز است. من و خانواده ام از چه آبی استفاده کنیم؟ هر آبی در هر منطقه ای با هر میزان املاح اگر کم مصرف شود می تواند سنگ ساز باشد. احتمالاً به دلیل تفکر اشتباه نسبت به نوع آب و یا به دلیل طعم نامطبوع و سنگینی آن، افراد منطقه از نوشیدن آب به مقدار کافی، پرهیز می کنند و همین امر باعث تشدید سنگ سازی می شود. به عبارت دیگر چنانچه همان آبی که ادعا می شود سنگ ساز است در مقادیر زیاد و مرتب نوشیده شود می تواند از ایجاد سنگ جلوگیری نماید.آیا سنگ ادراری می تواند باعث ایجاد عفونت ادراری شود؟
معمولاً در بررسی افراد مبتلا به عفونت های مکرر ادراری، وجود سنگ های ادراری مشاهده می شوند. سنگ عفونت دستگاه ادارای می توانند وخامت یکدیگر را افزایش دهند و در درمان هم تداخل ایجاد کنند. گاهی انسداد یک کلیه عفونی شده توسط سنگ منجر به عفونت خون (سپتی سمی) و یا آبسه می شود. بعضی سنگ ها در مواد هسته ی مرکزی خود (ماتریکس) دارای باکتری هستند که موجب عفونت های مکرر ادراری می شوند. بعضی از باکتری ها ماده ای به نام اوره از تولید می کنند و می توانند سنگ از نوع استروویت (عفونی) ایجاد کنند.بیماری فعال سنگ کلیه به چه معنی است؟
بیماری فعال سنگ کلیه به این معنی است که سنگ های جدیدی در حال تشکیل هستند و یا سنگ های ساخته شده در حال رشد می باشند. سونوگرافیهای متوالی کلیه جهت اثبات رشد سنگ های قبلی یا ظهور سنگ های جدید و اطمینان از اینکه سنگهای عبور کرده واقعاً به تازگی ساخته شده اند (نه اینکه از قبل وجود داشته اند) ضروری و مورد نیاز است.