[sbu_post_image]
کار كلیه ها
هر فرد در بدن خود دو كلیه به اندازه مشت فرد بزرگسال دارد كه در دو طرف ستون مهره ها و در قسمت زیرین قفسه سینه در پشت قرار دارند، اگر چه كلیه ها كوچكند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام می دهند كه كل بدن را متعادل نگه می دارند. برای مثال كلیه ها:- در دفع مواد زاید و مایعات اضافی كمك می كنند.
– خون را تصفیه، برخی از مواد را حفظ و برخی را دفع می كنند.
– تولید گلبولهای قرمز را تحت نظارت قرار می دهند.
– ویتامین های موثر در رشد را می سازند.
– هورمون های موثر در تنظیم فشار خون را تولید می كنند.
– در تنظیم میزان مواد مغذی ویژه در بدن مانند كلسیم و پتاسیم كمك می كنند.
خون از طریق یك سرخرگ از قلب به كلیه وارد می شود.2- خون با گذشتن از میلیون ها صافی كوچك، تمیز می شود.
3- مواد دفعی از طریق میزنای ( حالب) عبور كرده و به عنوان ادرار در مثانه جمع می گردد.
4- خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ ها به جریان خون بر می گردد.
5- هنگامی كه مثانه پر از ادرار می شود از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج می شود.
كلیه ها هر 24 ساعت جمعاً حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون بازمی گردانند حدود 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می شود در حالی كه باقیمانده یعنی حدود 98 لیتر به بدن باز می گردد. ادراری كه ما دفع می كنیم تقریباً ظرف مدت 1 تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است.
کلسیم برای استخوانها و تعادل شیمیایی طبیعی در بدن کمک می کند.
کیست های ساده کلیه
کیست های ساده کلیه، کیسه های غیر طبیعی حاوی مایع هستند و به طور شایع دیده می شوند. اگرچه علت ایجاد این کیست ها به خوبی مشخص نیست، ارثی نبودن آن ها به اثبات رسیده است.
کیست های ساده کلیه اغلب علایم و نشانه هایی ایجاد نمی کنند و به کلیه آسیب نمی رسانند. گاهی در اثر بزرگ شدن این کیست ها، درد ایجاد می شود. در بعضی موارد هم کیست ها عفونی می شوند یا به طور ناگهانی شروع به خونریزی می کنند.
به ندرت این کیست ها موجب اختلال عملکرد کلیه می شوند. ممکن است کیست های ساده کلیه باعث افزایش فشار خون شوند.* تشخیص کیست های ساده کلیه با سی تی اسکن یا سونوگرافی کلیه ها داده می شود.* چنان چه کیست های ساده عارضه ای ایجاد نکرده باشند، به درمان نیاز ندارند و در صورت بروز علایم ممکن است خارج کردن آنها با جراحی ضرورت یابد.
بیماری کلیه
شایعترین علائم هشداردهنده بیماریهای كلیوی و دستگاه ادراری شامل فشار خون بالا، مشاهده خون با پروتئین در ادرار، وجود كراتینین خون بالاتر از حد تعیین شده در زنان و مردان، تكرر ادرار به ویژه در شب، مشكل در ادرار كردن یا ادرار درد آور و تورم در چشم ها و تورم دستها و پاها به ویژه در كودكان هستند. در مراحل اولیه بیماری ممكن است هیچ گونه علامتی دیده نشود. با گذشت زمان توانایی بدن در دفع مواد زائد كمتر خواهد شد لذا ممكن است بیمار متوجه ادم و ورم در دستها و پاها شود. احتمالا احساس نفسهای كوتاه و یا كاهش انرژی خواهد كرد. اما جای نگرانی نیست؛ زیرا به محض آن كه بیمار به کمک پزشك اقدام به درمان كند، احساس بهتری خواهد یافت، اما ممكن است بیماری كلیههنوز در حال پیشرفت كردن باشد و در صورتی كه تحت درمان قرار نگرفته و پیشرفت كند هر دو كلیه از كار خواهند افتاد.
پیشگیری از مشکلات کلیه
برخی اصول بسیار ساده به حفظ سلامت کلیه ها کمک میکنند. «باید متناسب با نیازتان آب کافی بنوشید (حداقل یک لیتر در روز) و این میزان را برای راحت تر شدن کار کلیه ها به چند مرحله تقسیم کنید. مراقب باشید تا تغذیه ای متعادل داشته باشید تا از افزایش وزن و بالارفتن کلسترول جلوگیری شود.
زیاد نمک استفاده نکنید زیرا مصرف زیاد نمک باعث پرفشاری خون میشود.» از هر گونه خوددرمانی بپرهیزید. در واقع، مسکن های غیراستروئیدی که شامل آسپرین هم میشوند، میتوانند کلیه ها را سمی کنند. این مورد دربارۀ مسکن هایی مانند پاراستامول، اگر به میزان زیاد و به مدت طولانی مصرف شوند، نیز صدق میکند. در رابطه با مصرف بیش از حد مسهل ها یا مدررها و مصرف محصولاتی که ترکیبات آنها برای تان شناخته شده نیست مانند برخی گیاهان چینی، مراقب باشید. در پایان، حواس تان به رژیم های غذایی پرپروتئین هم باشد، این دسته از خوراکی ها، کلیه ها را خسته میکنند!»
کلیه ها گران بها هستند، به خاطر آنها تغذیۀ مناسبی داشته باشیم
استفاده طولانی مدت از مسکن ها در دوزهای مصرفی بالا به ساختار و لایه های کلیه صدمه میزند. تقریبا تمامی مسکنها خون رسانی به کلیه را کند میکنند و همین موضوع سبب میشود تا کلیهها بعد از مدتی آسیب جدی ببیند. تقریبا ۱ تا ۳ درصد افرادی که به آسیبهای شدید کلیوی دچار هستند، بر اثر مصرف بیش از حد مسکن برای مدت طولانی به بیماریهای کلیوی مبتلا شدهاند.
سرطان کلیه
سرطان کلیه غالباً سرطان کلیه به شکل توموری که از بافت خود کلیه منشأ گرفته، ایجاد می شود و به ندرت سرطان کلیه ازنوع متاستاتیک است یعنی از سایر قسمت های بدن به کلیه می آید.* سرطان های اصلی کبد عبارتند از:آدنوکار سینوما(adenocarcinoma )} که از سلول های کلیوی منشأ می گیرد و در آن، سلول های بدخیم در لوله های کلیوی تشکیل می شوند و سرطان سلول کلیوی(renal cell cancer ) هم نامیده می شود.}؛
سرطان سلول بینابینیtransitional cell carcinoma)( که از سلول های مفروش کننده سیستم جمع آوری کننده ادرار یعنی سلول های اپی تلیوم مطبق بینابینی واقع در مثانه، حالب، پیشابراه یا لگنچه کلیه منشد می گیرد و از انواع نادر سرطان های دستگاه های ادراری به شمار می آید و بیشتر در افراد سیگاری و نیز افرادیکه تماس طولانی با مواد رنگی سرطان زا دارند، دیده می شود)؛ و تومور ویلمز( که تومور بدخیم کلیوی کودکان است و در 95 درصد موارد در زیر 5 سالگی دیده می شود و با افزایش فشارخون، وجود توده قابل لمس در شکم، درد و ادرار خونی مشخص می شود.)
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار، متخصص ارولوژی تهران
