کلیه، اندامی مهم و حیاتی در بدن انسان می باشد که روزانه، حدود 200 لیتر خون در آن ها در جریان می باشد، تا در حدود 1تا 2 لیتر ادرار که شامل آب اضافه و مواد زائد می شود را دفع کند. امکان دارد کیست در درون یا بیرون کلیه تشکیل شود که علائم و علت های مختلفی دارد و با روش های درمانی مختلف می توان آن را تحت نظر پزشک تشخیص داد و درمان کرد.
در این مقاله به علائم کیست پارانشیم کلیه و درمان آن می پردازیم و درخصوص آن توضیحاتی ارائه می دهیم.. با ما همراه باشید..
کیست کلیه
کیست کلیه، کیسه ای پر از مایع می باشد که روی کلیه یا درون آن تشکیل می شود. بعضی اوقات، کیست های کلیه متعدد هستند و در برخی موارد، کیست های کلیه تکی هستند. کیست های کلیه متعدد، در بعضی مواقع چند عدد و بزرگ هستند. گاهی کوچک و به تعداد زیاد هستند.
کیست های کلیه، در کودکان نیز ظاهر می شوند.
علت ایجاد کیست کلیه
جمع شدن مایع در حفره ای با دیواره نازک که راه خروج ندارد، سبب ایجاد کیست می شود. چنانچه این مایع در دیواره کلیه ها باشد به آن کیست کلیه گفته می شود.
کیسته ای کلیه، در پاره ای مواقع به صورت مادرزادی وجود دارند و برخی مواقع، بر اثر عوامل خارجی مثل دیالیز بوجود می‌آیند. آنها، اغلب بدون علامت هستند و به طور اتفاقی در آزمایش تصویربرداری سونوگرافی، تشخیص داده می شوند.
جمع شدن مایع در حفره با دیواره نازک که راه خروج ندارد، سبب ایجاد کیست می شود. چنانچه این مایع در دیواره کلیه ها باشد به آن کیست کلیه گفته می شود.
کیست ساده کلیه
کیست ساده کلیه، معمولا یک طرفه بوده و منفرد است. اما می تواند متعدد، چند حفره ای و با شیوع کمتر و دوطرفه باشد. مشخص نیست که کیست ساده کلیه، نوعی اختلال مادرزادی است و یا در زمره اختلالات اکتسابی قرار می گیرد. انجام دیالیز در ایجاد کیست ساده کلیه نقش دارد.
کیست ساده کلیه معمولا قطب تحتانی کلیه را درگیر می کند.کیست هائی که سبب بروز علائم می شوند، بطور متوسط 10 سانت قطر دارند. این کیست ها حاوی مایعی کهربائی رنگ می باشند و دیواره ای نازک دارند. 5% کیست ها حاوی مایعی خون آلود هستند.
کیست های ساده، به ندرت سبب اختلال در عملکرد کلیه می شوند. کیست ساده می تواند حالب را تحت فشار قرار داده و هیدرونفروز ایجاد کند.
اندازه کیست کلیه
اندازه یک کیست کلیه به طور طبیعی، از نیم تا ده سانت می تواند باشد که با بزرگ شدن آن ، امکان دارد باعث ایجاد درد در بیمار گردد.
علایم کیست پارانشیم کلیه
ممکن است بیمار از درد پهلو یا پشت ( معمولا متناوب و مبهم ) شکایت داشته باشد. در صورت خونریزی در کیست، درد ناگهانی شروع می شود. در صورت عفونی شدن کیست، بیمار دچار درد پهلو، بی حالی و تب می شود. نتیجه معاینه بالینی بیمار معمولا بدون مشکل و طبیعی است. در صورت عفونت، کیست تندرنس پهلو ایجاد می شود.
سی تی اسکن، دقیق ترین روش برای افتراق بین کیست و سرطان است. سونو گرافی، در بسیاری از موارد می تواند یک کیست را از توده توپر متمایز کند. در صورت عدم توانائی درتمایز بین کیست و سرطان باید نمونه گیری و آسپیراسیون (بیوپسی کلیه )انجام شود.
درمان کیست پارانشیم کلیه
جهت درمان کیست پارانشیم کلیه، پزشک متخصص ابتدا سوالاتی در مورد مشکلات ایجاد شده برای بیمار، سوالاتی از وی می پرسد و بیمار را معاینه می کند. پزشک با استفاده از سونوگرافی، سی تی اسکن، MRI در صورت امکان، به تشخیص و درمان کیست پارانشیم کلیه می پردازد.
اگر با استفاده از موارد فوق نتوان به تشخیص دقیق کیست پارانشیم کلیه رسید، ممکن است نیاز به آنژیو گرافی کلیوی یا آسپیراسیون باشد.
برای انجام آنژیوگرافی شریان های کلیوی، ماده حاجب به شریان بیمار وارد می شود تا به وسیله آن تصاویر با وضوح بالا ایجاد شود.اگر مایع بدست آمده در نمونه گیری شفاف باشد، حاکی از خوش خیم بودن ضایعه می کند. البته باید با ارزیابی سیتولوژی و میکروسکوپی مایع بدست آمده خوش خیم بودن را تائید کرد.
صاف بودن دیواره کیست، نشان دهنده خوش خیم بودن آن است. اگر مایع خونی باشد، باید اقدام به جراحی کرد. توصیه می شود که برای تشخیص کیست کلیه، سالانه سونو گرافی انجام شود. اگر تغییرات مشاهده شده سرطان را نشان دهد، باید سی تی اسکن انجام شود.
هدف از درمان کیست کلیه، کنترل کردم علائم و جلوگیری از ایجاد عوارض آن می باشد.
درمان کیست کلیه شامل موارد ذیل می شود:
- رژیم غذایی کم نمک
- تجویز داروهای ضد درد
- تجویز داروهای کنترل فشار خون
- تجویز داروهای زیاد کننده ادرار
- جراحی جهت تخلیه کیست ها و تسکین درد
پیشرفت بیماری کیست پارانشیم کلیه، سبب اختلال در عملکرد کلیه ها و حتی از کار افتادن آن ها می گردد و با پیوند کلیه می توان آن را درمان کرد. در نتیجه درمان به موقع بیماری های کلیوی، بسیار مهم می باشد.
در صورتی که کیست های کلیه علامت خاصی نداشته باشند و در عملکرد کلیه اختلال وارد نکنند، نیاز به درمان ندارند. ولی به صورت دوره ای باید توسط سونوگرافی بررسی شوند تا کیست ها بزرگ نشده باشند. اگر کیست کلیه تغییر یافته باشد و با علائم همراه باشد و مشکلاتی ایجاد کند، فرد باید برای درمان کیست اقدام کند.
در برخی مواقع، کیست ها خود به خود محو می شوند.
درمان کیست ها معمولا با روش های ذیل انجام می گردد:
- سوراخ و تخلیه کردن کیست و پرکردن با محلول الکل : در این روش، جراح اورولوژ یک سوزن بلند و باریک را وارد پوست بیمار می کند و طی این فرآیند، جراح، مایع موجود در کیست را تخلیه می کند و درون کیست را با محلولی الکلی پر می کند تا از شکل گرفتن مجدد کیست جلوگیری بعمل آید.
- جراحی برداشتن کیست : کیست های کلیه که دارای علائم هستند و یا بزرگ هستند امکان دارد برای برداشتن و تخلیه نیاز به جراحی داشته باشند.
جهت انجام این فرآیند، جراح چند برش کوچک روی پوست ایجاد کرده و یک ابزار مخصوص که دارای یک دوربین کوچک است، وارد بدن بیمار می کند.
جراح می تواند بر روی مانیتوری که به این ابزار متصل است، محل قرار گیری کیست کلیه را تشخیص داده و آن را مشاهده کند و از طریق ابزار، مایع درون کیست را تخلیه نماید. در ادامه آن، دیواره های کیست، سوزانده یا بریده می شود.
