[sbu_post_image]
انواع سنگ های ادراری
جنس سنگ های ادراری از چیست یا به عبارت دیگر ترکیبات تشکیل دهنده سنگ ها چه موادی هستند؟ به طور کلی سنگ های ادراری از لحاظ ترکیبات تشکیل دهنده ی خود بر چهار نوع تقسیم بندی می شوند.
سنگ های کلسیمی شامل سنگ های اگزالات کلسیمی و سنگ های فسفات کلسیمی .
سنگ های اسید اوریکی
سنگ های عفونی یا استراویت
سنگ های سیستین.
سنگ های کلسیمی
85 درصد سنگ ها از جنس کلسیم هستند که به صورت ترکیب اگزالات و یا فسفات کلسیم می باشند. سنگ های کلسیمی در مردها شایعترند. علت شیوع این نوع سنگ ها غیر محلول بودن اگزالات و یا فسفات کلسیم در حالت های یونی طبیعی در ادرار است. شایعترین علت ازدیاد کلسیم ادراری هیپرکلسی اوری (افزایش کلسیم ادراری) جذبی است. در این افراد روده به دلیل نامشخص پاسخ زیادی به ویتامین D نشان می دهد و کلسیم بیش از حد معمول از روده جذب می شود و از طرف دیگر بازجذب کلسیم از ادرار کمتر صورت می گیرد. بنابراین کلسیم خون و ادرار این افراد زیاد شده، رسوب کرده و تشکیل سنگ می دهند. اینگونه افراد باید با نظر پزشک معالج خود از رژیم کم کلسیم استفاده نمایند. از علل کمتر شایع افزایش کلسیم در ادرار، باید پرکاری غده ی پاراتیروئید، از دست دادن کلسیم در ادرار به علت نقص کلیه، افزایش اگزالات در ادرار و افزایش اسید اوریک ادرار را نام برد.
سنگ های اسید اوریکی
5تا8 درصد کل سنگ های ادراری را شامل می شوند. مهمترین محصولی که از سوخت و ساز پورین ها حاصل می شود اسید اوریک است. اسید اوریک در آب نامحلول بوده و بیشتر به صورت نمک اورات که محلول تر است از ادرار دفع می شود. افرادی که در اثر تعریق زیاد و یا عدم نوشیدن کافی آب و مایعات ادرار غلیظ دفع می کنند مستعد تشکیل سنگ اسید اوریکی هستند. 50 درصد افرادی که سنگ اسید اوریکی ساخته اند دچار بیماری نقرس هستند. در افرادی که دچار بیماری بدخیم غدد لنفاوی هستند، یا به دلیل بیماری بدخیم شیمی درمانی می شوند ویا از داروهای سالیسیلات و تیازید استفاده می کنند به دلیل دفع اسید اوریک بیشتر در ادرار مستعد ساختن سنگ های اسید اوریکی هستند. سنگ های اسیداوریکی به رنگ قرمز یا نارنجی می باشند و در مردها شایع ترند. سنگ های اسیداوریکی در افرادی که به طور مزمن نیازمند سوندهای مثانه می باشند نیز بیشتر دیده شده است.
سنگ های عفونی یا استراویت
15 تا 20 درصد کل سنگ های ادراری را تشکیل می دهند و در زنان 2 برابر مردان بوجود می آیند. هنوز مشخص نشده است که عفونت قبلی باعث ایجاد سنگ می شود، یا سنگ باعث ایجاد عفونت ادراری، به هر جهت در ادرار غیر عفونی اینگنه سنگ ها تشکیل نمی شوند. همچنین برای تشکیل این سنگ بایستی ادرار قلیایی باشد (یعنی اسیدیته ی بیشتر از 7). این سنگ ها می توانند آن قدر بزرگ شوند که لگنچه و کالیس ها را پرکرده و مانند یک شخ گوزن در کلیه جای بگیرند. جنس این سنگ ها فسفات آمونیوم، منیزیوم است.
سنگ های سیستین
این نوع سنگ ها نادرند (کمتر از 1 درصد). سنگ های سیستین به دلیل تغییرات ارثی در جذب روده ای و ترشح کلیوی نوعی اسید آمینه به نام سیستین ایجاد می شود. متیونین موجود در تخم مرغ و مصرف کم مایعات از عوامل مساعد کننده این نوع سنگ هستند. سنگ های سیستینی یکی از معمولی ترین انواع سنگ های کلیه در دوران کودکی و قبل از بلوغ می باشند. این سنگ ها لیمویی رنگ و براق هستند.
درمان سنگ کلیه
در بسیاری از موارد به عمل جراحی نیاز ندارد. اکثر سنگ های کلیه با خوردن مقدار زیادی آب، خود به خود دفع می شوند و بیمار طی این مدت می تواند در منزل استراحت کند و در صورت وجود درد، مسکن مصرف نماید. در افرادی که یک بار مبتلا به سنگ کلیه شده اند ممکن است چندبار دیگر نیز سنگ کلیه ایجاد شود. راه ساده و بسیار مهم برای پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه، نوشیدن مقدار زیاد مایعات و به خصوص اب است. پرهیز از لبنیات و سایر غذاهای حاوی کلسیم زیاد در افرادی که دچار سنگ کلیه از جنس کلسیم شده اند ضروری استولی تحقیقات اخیر نشان داده اند که غذاهای حاوی کلسیم، از جمله لبنیات ممکن است به پیشگیری از ایجاد سنگ های کلسیمی کمک کنند.
نکته: خوردن قرص های حاوی کلسیم، خطر ایجاد سنگ کلیه را افزایش می دهد.
روش‌های درمان سنگ کلیه
سنگ کلیه را شاید بتوان یکی از دردهایی نامید که فرد را از پا در می‌آورد. شدت درد تا حدی است که آن را با درد زایمان در زنان مقایسه می‌کنند. دردهای شدیدی در پی دارد که گاه با گاز معده اشتباه گرفته می‌شود. این سنگ‌های بدقلق ذرات جامد و سختی هستند که در مجاری ادراری شکل می‌گیرند.
در بسیاری از موارد، سنگ ها بسیار کوچک بوده و بدون هیچ مشکلی و به طور طبیعی همراه ادرار از بدن دفع می شوند، فقط زمانی مشکل ساز می شوند که به سبب بزرگ بودن، مسیر عبور ادرار را مسدود کرده و دردهای طاقت فرسایی را ایجاد می کنند که به درمان نیاز دارند و فرد به هر جایی چنگ می زند تا از درد رها شود. در واقع، سنگ های کلیوی گاه به اندازه یک توپ پینگ پونگ بزرگ شده و تا زمان انسداد مجاری ادراری، فرد متوجه وجود آنها نمی شود.
منبع : متخصص عمل سنگ کلیه
