[sbu_post_image]
لگنچه ی کلیه
لگنچه ی کلیه، قیفی شکل است و ادرار را از کلیه به داخل حالب هدایت می کند. کالیس (calyxs) ها یا فنجانک های کلیه، نخستین واحدهای سیستم مجاری کلیوی هستند و ادرار را از هرم های مدولا به لگنچه حمل می کنند. خونرسانی به کلیه بوسیله ی شاخه احشایی سرخرگ آئورت شکمی، موسوم به سرخرگ کلیوی (renal artery) که در یک سطح دیسک مهره ای بین مهره ی اول و دوم کمری از آئورت شکمی جدا می شود صورت می گیرد.
هر سرخرگ کلیوی قبل از رسیدن به کلیه به 4 شاخه تقسیم می شود که به کلیه، غده ی فوق کلیه و حالب خون می دهند. کلیه پر از رگ های خونی است و تمام عملکردهای کلیه با حضور خون انجام می شود.
بازگشت خون به کلیه به وسیله سیاهرگ کلیوی (renal vein) صورت می گیرد که در قسمت جلوی سرخرگ کلیوی قرار دارد و به داخل سیاهرگ اَجوَف تحتانی (inferior vena cava) باز می شود. سپس سیاهرگ اجوف تحتانی پس از دریافت شاخه های مربوط به عضوهای دیگر واقع در زیر دیافراگم به دهلیز راست قلب باز می شود. اعصاب کلیه از یک شبکه عصبی قووی متشکل از رشته های عقده ی سلیاک (coeliac ganglion)، شبکه سلیاک، عقده آئورتی- کلیوی، پایین ترین عصب پشتی احشایی، اولیه عصب احشایی کمر و شبکه ی آئورتی تأمین می شود. شاخه های کلیوی عصب واگ (vagus nerve؛عصب شماره 10 مغزی) به شبکه ی عصبی کلیوی می پیوندند. رگ های لنفاوی کلیه از 3 شبکه لنفاوی مبدأ می گیرند: یک شبکه واقع در بین لوله های کلیوی و اطراف آنها، دومین شبکه واقع در زیر کپسول فیبری کلیه و سومین شبکه واقع در چربی دور کلیه که به طور آزاد با شبکه ی زیر کپسولی ارتباط برقرار می کند.
تشخيص بیماری کلیه
درنگاه اول بيمار دچار رنال كوليك بيقرار است واز درد به خود مي پيچيد. تمايل بيمار به بيحركت بودن بايد شك به مشكلات اسكلتي عضلاني ويا پريتونيت را برانگيزد. از نظر علائم حياتي نكته بسيار حائز اهميت گرفتن درجه حرارت بدن بيمار است كه در صورت وجود تب به همراه سنگ وانسداد يك اورژانس اورولوژي مطرح است. پس از معاينه قلـب وريه ها، معاينه شكم داراي اهميت فوق العاده زيادي مي باشد.
در معاينه شكم بايستي در مشاهده وجود هرگونه اسكار جراحي، برجستگي يا غير قرينه بودن شكم مورد توجه قرار گيرد. سمع اپيگاستر از نظر وجود بروئي ناشي از مشكلات عروق كليـــوي و وجود صداهــاي روده اي بايد مد نظر باشد. در لمس، نرم بودن شكم، وجود تندرنس وريباند تندرينس، لمس توده به ويژه در نقطه مك بورني و ساير معاينات مربوط به بررسي پريتوان مي بايست انجام گردند. در صورت وجود هرگونه تندرنس يا ساير علائم تحريك پريتوان جهت رد مسائل مهمي نظر آپانديست يا پاتولوژيهاي تخمدان ( كه در قسمت تشخيص افتراقي ذكر شده اند ) مشاوره جراحي عمومي بايد مد نظر باشد.
بيماريهايي نظير آپانديسيت، آبسه آپانديكولار، كيست هاي بزرگ تخمدان، پارگي كيست تخمدان، تورشن كيست تخمدان، حاملگي خارج رحمي، تورشن بيضه، پريتونيت، آمبولي مزانتر ، ديورتيكوليت، ولولوس، سنگها ومشكلات كيسه صفرا و كبد ، دردهاي گوارشي با منشا معده و دئودنوم، پانكراتيت ، انسداد روده، هرني اينگوينال، اپيديديم اركيت، بيماريهاي ايسكميك قلب نظير MI ، پريكارديت، آمبولي ريه وساير پاتولوژيهاي مربوط به ديافراگم و پلور، مشكلات عروقي كليه وآئورت نظير دايسكشن، آمبولی، آنوريسم و… مي بايست در تشخيص اقتراقي مد نظر قرار گيرند.
آزمایش ادرار برای تشخیص باکتری به وجود گلبولهای سفید، وجود کست (cast) انجام میشود. در صورتی که عفونت کلیه به درمان مقاومت نشان داد عکسهای رادیولوژی و CT اسکن برای بررسی مشکلات کلیوی مثانه و حالب انجام میشود.
علائم عفونت کلیه
- درد پشت یا پهلو
• تب
• تهوع و استفراغ
• درد عضلانی و بی حالی
• در درصدی از افراد علایم ادراری مثل سوزش ادرار، احساس فوریت ادرار، تکرر ادرار، خون در ادرار
تشخیص عفونت کلیه
آزمایش ادرار برای تشخیص باکتری به وجود گلبولهای سفید، وجود کست (cast) انجام میشود. در صورتی که عفونت کلیه به درمان مقاومت نشان داد عکسهای رادیولوژی و CT اسکن برای بررسی مشکلات کلیوی مثانه و حالب انجام میشود.
عوارض عفونت کلیه
عفونت مکرر و شدید کلیه ممکن است منجر به آسیب کلیه و بیماری مزمن کلیه شود. در بعضی موارد، عفونت کلیه میتواند وارد جریان خون شود و در فرد شرایط خطرناکی به نام سپسیس ایجاد کند. بنابراین تشخیص به موقع و درمان عفونت کلیه به طور کامل ضروری میباشد.
از عوارض دیگر عفونت کلیه تجمع چرک در کلیه و ایجاد آبسه کلیه میباشد.
پیلونفریت حاد در بالغین معمولا اسکار (اثر جوشخوردگی و ترمیم) کلیوی یا آسیب پایدار بر جای نمیگذارد ولی در کودکان به علت عدم تکامل رشد کلیه ، عفونت کلیه میتواند اسکار ایجاد کند و بطور دائم عملکرد کلیه را مختل کند.
منبع : دکتر بیماری کلیه