[sbu_post_image]
تشخیص شب ادراری
بیماری چگونه تشخیص داده می شود؟ معمولاً هماهنگی های لازم میان اعصاب و عضلات کنترل کننده ی مثانه درسن 5 سالگی کامل می شود و کودک در این سن توانایی آن را دارد که خود را خشک نگه دارد. بنابراین زمانی می توان کودک را مبتلا به بیماری شب ادراری تلقی کرد که: 1) سن کودک بالای 5 سال باشد. 2) شب ادراری حداقل هفته ای دوبار و حداقل به مدت سه ماه متوالی وجود داشته باشد.
برای تشخیص بیماری چه آزمایشهایی لازم است؟ هیچ یافته آزمایشگاهی خاص، شناساننده بیماری شب ادراری نیست با این حال باید علل عضوی نظیر عفونت های ادراری و نیز ناهنجاری های ساختمانی مادرزادی رد شود. جهت بررسی و رد علل عضوی، پزشک آزمایش کامل ادرار، کشت ادرار، قند خون و در بعضی موارد آزمایشات دیگری درخواست می نماید. در بعضی موارد نیز مطالعات رادیوگرافی ساده یا با ماده حاجب نیز ضروری خواهد بود.
سیر و پیش آگهی (عاقبت) بیماری چگونه است؟ شب ادراری اولیه به شرطی که علت عضوی در کار نباشد خود به خود با بزرگ شدن طفل و به مرور زمان و حتی با استفاده از هرگونه درمان برطرف خواهد شد. (از هر هفت کودک در طی یک سال یک کودک بهبودی خواهد یافت). اما به خاطر مشکلاتی که این بیماری برای کودک و والدین وی ایجاد می کند استفاده از روش های درمانی توصیه می شود. بی اختیاری ادراری ثانویه معمولاً بین 8-5 سالگی شروع می شود و اگر دیرتر شروع شود (به خصوص در بزرگسالی) باید در پی یافتن علل عضوی برآمده و به درمان آنها پرداخت. در بعضی مواقع ممکن است در بچه هایی که خود به خود یا با درمان بهبود یافته اند، بی اختیاری مجدداً عود کند.
علائم شب ادراری
علائم بیماری چیست؟ علامت بالینی بیماری، ادرار کردن در لباس و رختخواب در هنگام شب است که غالباً گاه گاه و در بعضی موارد هر شب اتفاق می افتد. در بعضی موارد علائم دیگر از جمله سوزش موقع ادرار کردن، تکرر ادرار، خون شاشی، زور زدن موقع ادرار کردن، قطره قطره ادرار کردن، جریان باریک ادرار، بی اختیاری به هنگام زور زدن و سرفه و دویدن و بلند کردن اشیاء، کنترل ضعیف روی اجابت مزاج و خیس بودن دائمی شلوار بچه، ممکن است وجود داشته باشد. در مواردی که این علائم وجود دارد به احتمال قوی مشکل شب ادراری کودک به دلیل عضوی و ثانویه است.
عوارض شب ادراری
مشکلات و عواقب بیماری شب ادراری چیست؟ علت شب ادراری هر چه باشد در نهایت می تواند تبعاتی را برای کودک به همراه داشته باشد. ایجاد شرمساری و خجالت کودک در برابر والدین، کاهش اعتماد به نفس، ترس از مورد تمسخر قرارگرفتن توسط دیگران و افت تحصیلی در کودکان سنین مدرسه خود می تواند افزایش اضطراب و نگرانی کودک و نهایتاً تشدید بیماری را به همراه داشته باشد. از طرف دیگر شب ادراری کودک خود باعث تحمیل بار اضافی بر دوش والدین می شود که انتظار دارند کودکشان همانند سایرین توانایی کنترل ادرارش را داشته باشد. واکنش های منفی والدین که گاهی به طور ناخواسته و غیر مستقیم نسبت به کودک صورت می گیرد در پایداری یا تشدید این اختلال نقش مهمی دارد.
آیا بیمار مبتلا به شب ادراری حتماً باید توسط پزشک معاینه شود؟ اگرچه این بیماری در اکثر موارد خود به خود و بدون عارضه بهبود می یابد ولی حتماً لازم است بیمار توسط پزشک معاینه شود و علل عضوی بیماری رد شود. در موارد زیر مراجعه به پزشک کاملاً ضروری است: 1) شب ادراری ثانویه باشد. 2) غیر از شب ادراری علائم دیگری هم وجود داشته باشد. 3) روز ادراری هم وجود داشته باشد. 4) سن بیمار بالاتر 6 سال باشد.
علت شب ادراری
شب ادراری به چه علت هایی می تواند ایجاد شود؟ تقریباً تمام وارد شب ادراری اولیه (95 درصد موارد) به علت کم بودن ظرفیت مثانه به دلیل اختلال در سیر تکاملی دریچه پیشابراه است که قادر به نگهداری مقدار زیاد ادرار در مثانه نیست. البته پریشانی و اضطراب والدین و کودک ممکن است باعث اضافه شدن یک علت عصبی روانی به این زمینه فیزیولوژیک شود و مدت آن را طولانی تر سازد. در 5 درصد موارد از شب ادراری اولیه دلیل ایجاد بیماری وجود یک علت عضوی است. درصد بیشتری از شب ادراری های ثانویه نیز به دلیل وجود یک علت عضوی می باشد. همچنین بر طبق آمارهای ارائه شده دیگری از هز 100 کودک بزرگ تر از 4 سال که دچار شب ادراری هستند 20 نفر به دلیل یک نقص عضوی زمینه ای به این امر مبتلا شده اند که اکثراً شب ادراری ثانویه دارند. بنابراین ضروری است که هر کودک مبتلا به شب ادراری به پزشک خود مراجعه نموده و تحت معاینه و آزمایشات لازم قرار گیرد. علل عضوی شایع که می توانند باعث شب ادراری شوند عبارتند از: عفونت دستگاه ادراری، ناهنجاری های مادرزادی، التهاب شیمیایی پیشابراه (مثلاً ناشی از کف صابون) یا التهاب پیشابراه توسط تحریک انگل (کرمک)، دیابت شیرین (مرض قند) یا دیابت بی مزه، وجود هر نوع عامل فشاری بر روی مثانه مثل تجمع مدفوع در راست روده، صرع (نوعی تشنج)، عوارض داروهای مصرف شده توسط بیمار، بیماری های روانی، خواب گردی و مسمومیت. به غیر از علل عضوی به طور کلی میزان تکامل سیستم عصبی، مسائل روحی روانی و هیجانات، توارث، میزان عمق خواب و ظرفیت مثانه از عوامل مؤثر در بی اختیاری اولیه هستند. لازم به ذکر است که مسائل روانی و توارث در هر دو نوع شب ادراری اولیه و ثانویه مؤثرند.
منبع : پزشک بی اختیاری ادرار تهران
