جراحی با حداقل تهاجم (Minimally Invasive Surgery-MIS) تکنیکی جدید است که در مقایسه با جراحیهای باز با برش وسیع، از طریق شکافهای کوچک به طول ۵/۱- ۵/۰ سانتیمتر انجام میگیرد. در صورت بکارگیری این روش در داخل حفره شکم و یا لگن، جراحی لاپاروسکوپی و چنانچه بر روی گلو و قفسه سینه انجام شود، جراحی توراکوسکوپی نامیده میشود. در روش لاپاروسکوپی، لاپاروسکوپ از طریق یکی از شکافها (تروکار) وارد شده و ناحیه جراحی را بر روی یک مانیتور نمایش میدهد. ابزارهای بلند و باریک مخصوص لاپاروسکوپی نیز از شکافهای دیگر وارد شکم شده و عملیات جراحی انجام میشود.
برای ایجاد فضای کافی برای جراحی و دید مناسب، شکم با گاز دیاکسیدکربن پُر میشود تا در بالای ارگان به صورت گنبدی شکل درآید. از این جهت از گاز دیاکسیدکربن استفاده میشود که بعد از جراحی توسط بافتهای بدن جذب شده و از طریق سیستم تنفسی از بدن دفع میگردد. از طرفی این گاز غیر قابل اشتعال بوده و این امر برای استفاده از ابزارهای الکتروجراحی که اغلب در لاپاروسکوپی بکار میروند، اهمیت دارد.
در برخی جراحیها مانند خارج کردن کیسه صفرا، روده بزرگ و کلیه که اندازه عضو برای خروج از تروکار بزرگ است، شکافی به قطر بیش از ۵/۱ سانتیمتر ایجاد میگردد. گاهی جراحان این روند را کاملاً به صورت لاپاروسکوپیک انجام میدهند و تنها در انتهای جراحی و برای خروج عضو، از شکافهای بزرگتری استفاده میکنند. بسیاری جراحان دیگر، با توجه به اینکه باید بر روی شکم بیمار شکافهای بزرگتری ایجاد نمایند، همانند جراحی باز از دست خود برای نگهداشتن و تشخیص دادن بافت مورد نظر از سایر بافتهای اطراف استفاده میکنند. این روش، جراحی لاپاروسکوپی با کمک دست (Hand-Assist Laparoscopy) نام دارد.
جراحان ماهری که این روش را انتخاب میکنند، معتقدند زمان جراحی در مقایسه با جراحی لاپاروسکوپی کاهش یافته و با موارد پیشبینی نشدهای مانند خونریزی غیر قابل کنترل که در اثر ایجاد شکاف بزرگتر و یا تبدیل جراحی لاپاروسکوپی به جراحی باز ایجاد میشود، روبهرو نخواهند شد. در دو دهه اخیر با در نظر گرفتن مزایای جراحی لاپاروسکوپی از جمله کاهش عفونت و تورم زخم به ویژه در بیماران سنگین وزن، استفاده از این روش در بسیاری زمینهها مانند جراحی معده، روده، جراحی زنان و کلیه مورد توجه قرار گرفته است.
تمامی جراحیهای داخل شکم از طریق لاپاروسکوپی قابل انجام است اما لازم است جراح از مهارت بالایی برخوردار باشد تا بتواند عملیات را بطور دقیق انجام دهد. از مزایای جراحی لاپاروسکوپی میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- کاهش میزان خون از دست رفته بیمار و متعاقباً کاهش ریسک تزریق خون به بیمار
- اندازه کوچک شکافها و در نتیجه کاهش زمان بهبود
- کاهش میزان درد و مصرف داروهای مسکن بعد از جراحی
- کاهش مدت زمان بستری شدن بیمار
- کاهش احتمال ایجاد عفونت
منبع: دکتر فنایی