بیضه‌ها اندام‌های تخم مرغی شکلی هستند که در کیسه بیضه (اسکروتوم) قرار دارند. درد بیضه گاهی پیامد آسیب دیدگی‌های جزیی این ناحیه است. درهر حال در صورت بروز درد بیضه باید برای بررسی علائم به متخصص اورولوژی مراجعه نمود. نادیده گرفتن درد ممکن است آسیبی غیرقابل جبران و برگشت ناپذیر را به بیضه‌ها و کیسه بیضه وارد کند. ناراحتی‌های بیضه غالباً قبل از ایجاد درد در بیضه‌ها با درد شکمی یا درد در ناحیه کشاله ران همراه است. بنابراین در صورت تحمل درد غیرقابل توضیح کشاله ران یا شکم باید به پزشک مراجعه نمود.
• احساس برآمدگی یا وجود توده روی کیسه بیضه
• تب کردن
• قرمز، داغ یا حساس شدن کیسه بیضه
• به تازگی تماس داشتن با فرد مبتلا به اوریون
چنانچه بیضه درد همراه با علائم زیر باشد، باید به سرعت به بخش فوریت‌های پزشکی مراجعه کرد:
• درد شدید یا ناگهانی
• درد بیضه همراه با حالت تهوع یا استفراغ
• چنانچه درد یا ورم بیضه یک ساعت پس از آسیب دیدگی شروع شود.
شایع‌ترین علل درد بیضه
آسیب و صدمه دیدن بیضه‌ها، درد این ناحیه را به دنبال دارد. اما بیضه درد غالباً نتیجه ابتلا به بیماریها و عارضه‌هایی است که باید برای درمان آنها اقدام کرد. بعضی از علل اصلی درد بیضه عبارت است از:
- آسیب دیدن عصب‌های کیسه بیضه در اثر ابتلا به نوروپاتی دیابتی
- التهاب اپیدیدیم یا التهاب و ورم بیضه‌ها در اثر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی یا کلامیدیا
- قانقاریا یا مرگ بافت‌ها در پیامد درمان نکردن آسیب‌ها یا پیچ خوردگی بیضه
- هیدروسل یا آب آوردن بیضه که مشخصه آن ورم کردن کیسه بیضه است
- فتق مغبنی
- سنگ کلیه
- التهاب بیضه یا ارکیت
- اسپرماتوسل یا وجود مایع در بیضه
- بیضه نزول نکرده
- واریکوسل یا وجود گروهی از عروق بزرگ شده در بیضه
- وازکتومی
- عفونت مجاری ادراری (UTI)
- پروستاتیت (التهاب یا عفونت پروستات)
درد بیضه در بعضی موارد از عارضه‌ی جدی و شدیدی به نام پیچ خوردگی بیضه نشأت می‌گیرد. در این حالت در اثر پیچ خوردن بیضه خون به بیضه‌ها نمی‌رسد و در نتیجه بافت آسیب می‌بیند. پیچ خوردگی بیضه یک مورد اورژانسی است که باید به سرعت درمان شود تا از آسیب دیدن بیضه‌ها جلوگیری شود. پیچ خوردگی بیضه در میان مردان 10 تا 20 ساله شیوع بالاتری دارد. بیضه درد به ندرت از سرطان بیضه ناشی می‌شود. سرطان بیضه معمولاً پی‌آمد وجود توده در بیضه‌ها است و غالباً بدون درد است. پزشک باید توده تشکیل شده در بیضه‌ها را بررسی کند.
عوارض درد بیضه
متخصص اورولوژی میتواند اکثر علل درد بیضه را با موفقیت درمان کند. اهمال در درمان عفونت‌هایی مانند کلامیدیا یا عارضه‌هایی جدی مانند پیچ خوردگی بیضه به آسیب دیدگی دائمی بیضه‌ها و کیسه بیضه منجر می‌شود که به نوبه خود به ناباروری و نقص در دستگاه تناسلی می‌انجامد. پیچ خوردگی بیضه منجر به قانقاریا عفونتی کشنده و مرگبار است که در سراسر بدن پخش می‌شود.
معاینه وتشخیص
متخصص اورولوژی کشاله ران، بیضه‌ها و شکم را معاینه می‌کند و سوالاتی درباره درد می‌پرسد:
- درد بیضه از چه زمانی شروع شده است؟ آیا درد به آهستگی شروع شده یا ناگهانی بوده است؟
- آیا یک سمت بالاتر از حد عادی است؟
- درد در کجا حس می‌شود؟ آیا فقط یک بیضه درد می‌کند یا درد هر دو بیضه را درگیر می‌کند؟
- درد چقدر شدید است؟ درد دائمی است یا رفت و برگشتی است؟
- آیا درد به شکم یا کمر و پشت بدن نیز تسری می‌یابد؟
- آیا قبل از شروع درد دچار آسیب دیدگی یا سانحه شده‌اید؟
- آیا سابقه عفونت منتقل شده از راه بیماری‌های مقاربتی داشته‌اید؟
- آیا با علائم دیگری مانند ورم، قرمزی، تغییر رنگ ادرار، تب یا کاهش وزن غیرقابل توضیح روبرو شده‌اید؟
آزمایش‌های زیر نیز انجام می‌شود:
- سونوگرافی بیضه
- تجزیه و کشت ادرار
- آزمایش ترشحات پروستات
درمان درد بیضه
درمان های پزشکی
برای درمان عارضه‌های جدی باید به سرعت به پزشک مراجعه نمود. متخصص اورولوژی درمان مناسب را پس از تشخیص علت درد پیشنهاد می‌دهد. درمان‌های معمول درد بیضه عبارت است از:
- تجویز آنتی بیوتیک برای درمان عفونت
- جراحی برای اصلاح پیچ خوردگی بیضه
- ارزیابی جراحی برای اصلاح احتمالی بیضه نزول نکرده
- تجویز مسکن
- جراحی کاهش دادن مایع جمع شده در بیضه‌ها
درمان خانگی
دلایل غیراورژانسی درد بیضه مانند آسیب‌های جزیی و جمع شدن مایع، غالباً با مراقبت خانگی درمان می‌شود. توصیه‌های زیر را برای کاهش ناراحتی و ورم بیضه رعایت کنید:
- پوشیدن محافظ ورزشی برای محافظت یشتر از کیسه بیضه
- یخ گذاشتن روی کیسه بیضه
- گرفتن حمام آب گرم نشانه‌های ورم را کاهش می‌دهد
- در حالت خوابیده حوله لوله شده‌ای را زیر کیسه بیضه قرار دهید
- مسکن‌های غیرتجویزی مانند استامینوفن یا ایبروپروفن مصرف کنید. از دادن آسپرین به کودکان خودداری کنید.
پیشگیری از درد بیضه
تمام علل درد بیضه قابل پیشگیری نیست، اما با رعایت توصیه‌های زیر می‌توان احتمال ابتلا به علل اصلی درد بیضه را کاهش داد:
- پوشیدن محافظ ورزشی برای جلوگیری از آسیب دیدن بیضه‌ها
- معاینه ماهانه بیضه‌ها برای تشخیص دادن تغییرها یا برآمدگی‌های مشکوک
- رابطه جنسی ایمن، برای مثال استفاده از کاندوم در حین مقاربت. همسر فرد مبتلا به کلامیدیا یا دیگر بیماری‌های مقاربتی جنسی نیز باید برای بررسی انتقال عفونت به پزشک مراجعه کند.
- واکسن‌های اوریون، سرخک و سرخجه کودکان را فراموش نکنید.
- هنگام ادرار کردن مثانه را کاملاً تخلیه کنید تا از عفونت مجاری ادراری پیشگیری کرده باشید.
اگر علی‌رغم رعایت این توصیه‌ها دچار بیضه درد شدید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
