سرطان بیضه در غدد جنسی مردان شروع میشود. سرطان بیضه میتواند مردان یا پسران را در هر سنی مبتلا کند، اما اغلب در مردان 15 تا 44 ساله دیده میشود. این بیماری تقریباً نادر است و با تشخیص زودهنگام قابل درمان است. با اتخاذ درمان مناسب، خطر مرگ ناشی از این سرطان اندک است. اینکه بیمار چقدر به درمان پاسخگو میباشد به نوع سلول سرطانی، گسترش آن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. هدف پزشکان از معالجه سرطان بیضه، محدود کردن عوارض جانبی درمان میباشد. در مراحل اولیه این سرطان، مردان باید در مورد علائم اولیه بیاموزند، یاد بگیرند که چگونه بیضههای خود را معاینه کنند و در صورت وجود توده، تورم یا درد مشکوک در این ناحیه، به پزشک مراجعه کنند.
سرطان بیضه چیست؟
سرطان بیضه زمانی شکل میگیرد که سلولهای بدخیم (سرطانی) در بافت های یک یا هر دو بیضه رشد کنند. بیضههای شما دو غده جنسی گردویی شکل هستند که اسپرم و هورمون تستوسترون تولید میکنند. آنها درون کیسهای از جنس پوست که زیر آلت تناسلی شما قرار دارند، به نام کیسه بیضه (اسکروتوم)، قرار دارند. مانند هر سرطان دیگری، سرطان بیضه نیز یک بیماری جدی است. خوشبختانه سرطان بیضه قابل درمان است. سرطان بیضه شایعترین سرطانی است که در سنین 15 تا 35 سالگی در مردانی که زمینه ابتلا به آن را دارند، رخ میدهد. شایعترین علامتی که باید به آن توجه کرد، وجود تودهای بدون درد در بیضه است. لازم به ذکر است که علل این بیماری مشخص نشده است. سرطان بیضهای که به موقع تشخیص داده شود، درصد موفقیت بالایی در درمان دارد.
علائم سرطان بیضه
علائم تومور بیضه شامل موارد زیر میشود:
- توده بدون درد در بیضه (شایع ترین علامت)
- تورم بیضه (با یا بدون درد) یا احساس سنگینی در کیسه بیضه
- درد واضح یا مبهم در بیضه، کیسه بیضه یا کشاله ران
- حساسیت به لمس یا تغییر در بافت سینه مردان
اگر توده یا قسمتی سفت در بیضه پیدا کردید، باید به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دهد که آیا تومور است یا خیر.
تعداد بسیار کمی از مردان مبتلا به سرطان بیضه در ابتدا احساس درد دارند و بسیاری از مردان در مورد علائم خود به پزشک نمیگویند. به طور متوسط، مردان قبل از مراجعه به پزشک، چیزی حدود پنج ماه صبر میکنند؛ و از آنجایی که تومور در این مدت گسترش مییابد، در صورت مشاهده هر یک از این علائم ضروری است که به یک اورولوژیست مراجعه کنید. این امر به ویژه در صورتی صادق است که ماندگاری یک نشانه بیش از دو هفته طول بکشد. در این مرحله اورولوژیست آزمایش میکند که آیا سرطان در حال رشد است یا مشکل دیگری مانند موارد زیر وجود دارد:
- اپیدیدیمیت (عفونت بیضه): اغلب با آنتی بیوتیک درمان میشود.
- پیچ خوردگی بیضه: اغلب با جراحی درمان میشود.
- فتق انگوینال (کشاله ران): زمانی رخ میدهد که قسمتی از روده میان عضلات ضعیف شکم در نزدیکی کشالهی ران بیرون بزند، که اغلب هم با جراحی درمان میشود.
- هیدروسل: زمانی رخ میدهد که مایع منی در کیسه بیضه جمع میشود. این عارضه اغلب بدون نیاز به درمان از بین میرود.
عوامل خطر سرطان بیضه
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهند عبارتند از:
- بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم): بیضه ها در طول رشد جنین در شکم تشکیل میشوند و معمولاً قبل از تولد به داخل کیسه بیضه فرو میروند. مردانی که بیضههایشان به طور طبیعی رشد نکرده، نسبت به مردانی که بیضههایشان بهطور طبیعی رشد کرده و شکل گرفته است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان بیضه هستند. حتی اگر بیضه با عمل جراحی به کیسه بیضه منتقل شده باشد، خطر سرطان باقی میماند. با این حال، اکثر مردانی که به سرطان بیضه مبتلا میشوند، لزوماً سابقه کریپتورکیدیسم ندارند.
- رشد غیر طبیعی بیضه: شرایطی که باعث رشد غیر طبیعی بیضهها میشود، مانند سندرم کلاین فلتر، ممکن است خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهد.
- سابقه خانوادگی: اگر اعضای خانواده شما سرطان بیضه داشته باشند، ممکن است خطر ابتلا به آن افزایش یابد.
- سن: سرطان بیضه بر نوجوانان و مردان جوانتر، به ویژه در سنین 15 تا 35 سال تأثیر میگذارد. با این حال، در هر سنی ممکن است رخ دهد.
- نژاد: سرطان بیضه در مردان سفید پوست بیشتر از مردان سیاه پوست است.
ممکن است اجتناب از عوامل خطر سرطان بیضه امکان پذیر نباشد، بنابراین بهترین حالت این است که علائم خود را جدی بگیرید و به موقع تشخیص دهید. اگر در هر یک از دستههای بالا قرار میگیرید، هر ماه یک مرتبه خودتان بیضههایتان را معاینه کرده تا به شما در تشخیص زودهنگام بیماری کمک کند. معاینه ممکن است به شما در تشخیص زودهنگام کمک کند تا درمان آسانتر شود. میکرولیتیازیس (کلسیفیکاسیونهای کوچک در بیضه) به خودی خود یک عامل خطر برای سرطان بیضه نیست.
تشخیص سرطان بیضه
شما میتوانید این کار را به دو روش زیر انجام دهید:
معاینه بیضه
بهترین زمان برای معاینه بیضههایتان بعد از حمام آب گرم یا دوش گرفتن در حالت ایستاده است که کیسه بیضه شل است. این کار فقط چند دقیقه طول میکشد:
- هر بیضه را بررسی کنید: به آرامی و با دقت هر بیضه را با انگشت شست و سبابه بچرخانید. تمام سطح را لمس کنید. سفتی بیضه باید در تمام نواحی یکسان باشد. البته طبیعی است که یک بیضه کمی بزرگتر از دیگری باشد.
- اپیدیدیم و مجرای دفران را پیدا کنید: این قسمتها ساختارهای لوله مانندی در بالا و پشت بیضه هستند. این لولهها محل تجمع و عبور اسپرم هستند. سعی کنید به کمک لمس این نواحی، با ساختار آناتومیکی آن آشنا شوید.
- به دنبال توده، تورم یا چیزهایی باشید که سالم یا طبیعی به نظر نمیرسند: تودهها یا برآمدگیها طبیعی نیستند، حتی اگر بدون درد باشند.
- حداقل یک بار در ماه خود را معاینه کنید: همیشه حواستان به هرگونه تغییر در اندازه، شکل یا بافت بیضه باشد.
اگر به مرور زمان متوجه توده یا هر تغییری شدید، باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن هم است مشکل جدی نباشد، اما اگر سرطان بیضه باشد، میتواند خیلی سریع گسترش یابد. زمانی که سرطان بیضه زود تشخیص داده شود، به خوبی قابل درمان است. همچنین اگر سؤال یا ابهامی دارید با اورولوژیست خود صحبت کنید.
معاینه پزشکی
- سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی: اورولوژیست در مورد سلامتی شما صحبت خواهد کرد و بیضه، شکم، غدد لنفاوی و سایر قسمتهای بدن شما را برای یافتن نشانههای سرطان، همچون توده، تورم و سفتی بررسی میکند. در صورتی که بیضه نزول نکرده دارید به اورولوژیست اطلاع دهید.
- تصویربرداری پزشکی: از سونوگرافی بیضه برای دیدن داخل کیسه بیضه و بررسی وجود توده مشکوک استفاده میشود. اگر پزشک بخواهد داخل قفسه سینه یا شکم شما را ببیند و متوجه شود آیا سرطان به غدد لنفاوی، ریه ها یا کبد گسترش یافته است یا خیر، ممکن است از اسکن اشعه ایکس استفاده کند. MRI نیز به ندرت در برخی موارد برای بررسی مغز و نخاع مورد نیاز است.
- آزمایش خون: برای بررسی تومور مارکرها از آزمایش خون استفاده میشود. این موارد، پروتئینها و هورمونهای خاصی هستند که سرطان بیضه تولید خواهد کرد. برخی سرطانها باعث بالا رفتن تومور مارکرهای AFP، ACG و LDH میشوند، اما بسیاری از سرطانهای بیضه باعث تولید تومور مارکر نمیشوند. به عبارت دیگر، نرمال بودن تومور مارکرها به معنای این نیست که سرطان ندارید. باید دربارهی تومور مارکرها از پزشکتان سؤال کنید و بدانید که چه میزانی طبیعی و چه میزانی غیرطبیعی است.
- آزمایش تومور مارکر سرم (بخش مایع خون پس از لخته شدن): قبل از اقدام برای هر درمانی، ازجمله جراحی، باید میزان تومور مارکرها (AFP، HCG و LDH) سنجیده شود. در صورت تشخیص سرطان، آزمایش تومور مارکر بعد از درمان هم انجام خواهد شد تا مشخص شود که روند درمان شما چگونه بوده است. برخی از داروها و ماریجوانا ممکن است باعث مثبت شدن کاذب سطح HCG شوند. در صورت مصرف دارو یا ماریجوانا به پزشک خود اطلاع دهید.
- سمینومای خالص میتواند باعث بالا رفتن سطح HCG شود اما سطح AFP را تغییر نمیدهد.
- غیر سمینوما باعث بالا رفتن سطح AFP و یا HCG خواهد شد.
- تسترهای نشان دهندهی بارداری از طریق ادرار بدون نیاز به نسخه، سطح HCG در ادرار را بررسی میکنند، اما برای تشخیص سرطان بیضه قابل اطمینان نیستند.
مراحل سرطان بیضه
- مرحله 0: به این مرحله “نئوپلازی سلول زایا در محل (GCNIS)” نیز گفته میشود. این مرحله در واقع سرطان نیست، بلکه هشداری است مبنی بر اینکه سرطان ممکن است رشد کند. این مرحله ممکن است در لولههای منیساز بروز دهد.
- مرحله 1 (IA ،IB ،IS): سرطان فقط در بیضه شروع میشود و هنوز به غدد لنفاوی مجاور سرایت نکرده است.
- مرحله 2 (IIA, IIB, IIC): سرطان به یک یا چند غدد لنفاوی در شکم گسترش یافته است، ولی همچنان به سایر قسمتهای بدن سرایت نکرده است.
- مرحله 3 (IIIA، IIIB، IIIC): سرطان بیش از درگیر کردن غدد لنفاوی شکم گسترش یافه است. سرطان به قسمتهایی که از بیضهها دور هستند، مانند غدد لنفاوی دور از بیضه یا ریه نیز گسترش یافته است. سطح تومور مارکرها در این مرحله بالا است.
بیش از 90 درصد سرطان های بیضه در سلول هایی به نام سلولهای زایا (سلولهای تولید کننده اسپرم) شروع میشود. انواع اصلی تومورهای سلول زایا (GCTs) در بیضهها یا سمینوما یا غیر سمینوما هستند.
- سمینوما: رایجترین نوع سلول در سرطان بیضه است. این نوع به آرامی رشد میکند و واکنش خوبی به شیمیدرمانی و پرتودرمانی نشان میدهد. سمینومای خالص میتواند باعث بالا رفتن سطح HCG شود، اما تغییری در میزان AFP ایجاد نخواهد کرد. این نوع سرطان علاوه بر جراحی، به شیمیدرمانی و پرتودرمانی نیز واکنش خوبی نشان میدهد. برای سمینوما در مراحل اولیه از نظارت فعال (کنترل) استفاده میشود.
- غیر سمینوما: چندین نوع غیر سمینوما وجود دارد: کوریوکارسینوما، امبریونال کارسینوما (کارسینومای جنینی)، تراتوم و تومور کیسهی زرده. این سلولها سریعتر رشد میکنند و نسبت به شیمیدرمانی و پرتودرمانی کمی مقاوم هستند. غیر سمینوماها اغلب باعث بالا رفتن میزان AFP و یا HCG میشوند. درمان این نوع سرطان میتواند شامل کنترل و جراحی باشد. مراحل بعدی را میتوان با شیمیدرمانی درمان کرد. گاهی اوقات باید جراحی تکرار شود.
همچنین سرطانهای بیضهی نادری وجود دارند که از سلولهایی به وجود میآیند که مسئولیتهای دیگری بر عهده دارند. تومورهای سلول لیدیگ از سلولهای لیدیگ که مسئول ساخت تستوسترون هستند به وجود میآیند. تومورهای سلول سرتولی از سلولهای سرتولی که مسئول محافظت از رشد طبیعی اسپرم هستند به وجود میآیند.
سرطان بیضه ممکن است بیش از یک نوع سلول را درگیر کند. اینکه چه درمانی بهترین است، به تشخیص (مانند مرحله و خطر بازگشت سرطان بعد از درمان) و اینکه آیا سرطان پیشرفته یا خیر بستگی دارد.
درمان سرطان بیضه
اغلب، تیمی از پزشکان (اورولوژیست، انکولوژیست، انکولوژیست پرتودرمانی) با هم همکاری کرده تا بهترین برنامه درمانی را برای هر بیمار بیابند. گزینههای درمانی، بر اساس تشخیص دقیق و سلامت بیمار خواهد بود.
گزینه های درمانی عبارتند از:
- نظارت و کنترل
- عمل جراحی
- پرتو درمانی
- شیمی درمانی
قبل از شروع هر درمانی، مردان باید با اورولوژیست خود در مورد اینکه آیا میخواهند بچه دار شوند یا خیر صحبت کنند، زیرا ناباروری و تغییرات در هورمونهای مردانه پس از درمانهای خاص شایع است. اکثراً اگر بخواهید در آینده بچهدار شوید، ذخیرهی اسپرم قبل از درمان میتواند مفید باشد.
همچنین مبتلایان میتوانند دربارهی استفاده از پروتز بیضه (اعضای بدن مصنوعی) قبل از جراحی سؤال کنند. این کار باعث میشود که بعد از خارج کردن بیضه، این عضو ظاهری عادی داشته باشد.
نظارت بر علائم بیمار
نظارت و کنترل، راهی برای پی بردن به تغییرات با کمک چکاپهای عادی است. این چکاپها شامل معاینهی فیزیکی، آزمایش تومور مارکرها و آزمایشات تصویری هستند. آزمایشات تصویری با سونوگرافی کیسهی بیضه (اسکروتوم) شروع میشوند. همچنین ممکن است شامل تصاویر اشعهی ایکس از قفسهی سینه یا CT اسکن باشند. بدون توجه به روش درمان، در اکثر مردان باید پایین بودن سطح تستوسترون بررسی شود.
نظارت، برای مرحله 0 و برخی از سرطان های مرحله 1 توصیه میشود:
- برای مبتلایان در مرحلهی I سمینوما. شامل معاینهی فیزیکی، آزمایش تومور مارکر و تصویربرداری خواهد بود:
- در 2 سال اول هر 4 تا 6 ماه یکبار و در سال 3 تا 5 هر 6 الی 12 ماه یکبار.
- بیماران دارای تومور سلول زایای غیر سمینومای (NSGCT) مرحلهی I بعد از جراحی. شامل معاینهی فیزیکی و آزمایش تومور مارکر خواهد بود:
- در سال اول هر 2 تا 3 ماه یکبار، در سال دوم هر 2 تا 4 ماه یکبار، در سال سوم هر 4 تا 6 ماه یکبار و در سالهای 4 تا 5 هر 6 الی 12 ماه یکبار.
- بیماران دارای NSGCT مرحلهی I بعد از جراحی. شامل تصویربرداری اشعهی ایکس از قفسهی سینه و آزمایشات تصویری دیگر خواهد بود:
- در سال اول هر 4 تا 6 ماه یکبار، در سال دوم هر 4 تا 12 ماه یکبار و در سال 3 الی 5 سالی یکبار.
در صورتی که علائم رشد در سرطان دیده شود، یا سطح هورمون تغییر پیدا کند، درمانهای بیشتری انجام خواهد شد. اگر غیر از این باشد، فقط باید نظارت داشت.
جراحی، درمان اصلی سرطان بیضه است. بیشتر اوقات، ارکیکتومی برای برداشتن کل بیضه انجام میشود. بسته به تشخیص، گزینه های دیگری ممکن است ارائه شود. اثرگذاری درمان بر روی باروری باید ابتدا مورد بحث قرار گیرد.
ارکیکتومی (برداشتن بیضه)
این روش برای تشخیص و درمان سرطان بیضه در مراحل اولیه و مراحل پیشرفته استفاده میشود. در این جراحی کل بیضه و توده از طریق برش کوچکی در کشالهی ران برداشته میشوند. طناب اسپرماتیک نیز برداشته خواهد شد. نوع سلول با کمک این جراحی مشخص خواهد شد و مرحلهی پیشرفت آن نیز تعیین خواهد شد.
- بعد از جراحی، نظارت مرتب انجام میشود تا از عدم بازگشت سرطان اطمینان حاصل شود.
- اگر یک بیضه برداشته شود و بیضهی دیگر سالم باشد، سطح تستوسترون خوب خواهد بود. بیضهی سالم موجود باید تستوسترون کافی را تولید کند (10 تا 15% از کسانی که سرطان بیضهی آنها درمان شده است دچار پایین بودن سطح تستوسترون میشوند که میتوانند درمان شوند).
- اگر مردی نگران ظاهر خود باشد، میتواند از پروتز بیضه استفاده نماید.
جراحی حفظ بیضه(TSS)
این جراحی تنها برای موارد مشخصی تجویز میشود. در این جراحی فقط بافت تومور خارج میشود و کل بیضه برداشته نمیشود. برای این جراحی، توده باید خیلی کوچک بوده و تومور مارکرها نیز باید منفی باشند. این جراحی برای مردان مبتلا به تومورهای خوشخیم مناسبتر از افراد مبتلا به سرطان است.
- نظارت منظم بعد از جراحی TSS ضروری است، چون ممکن است سرطان بازگردد. عوارض دیگر همچون ناباروری نیز محتمل هستند.
- اگر تومور بدخیم باشد و بیضهی دیگر فرد سالم و نرمال باشد، جراحی TSS توصیه نمیشود.
برداشتن غدد لنفاوی رتروپریتونئال (RPLND)
این جراحی به منظور کاهش عوارض جانبی برداشتن غدد لنفاوی در پشت شکم انجام میشود. این عمل توسط جراح ماهر انجام میشود و برای برخی از مردان مناسب است. این جراحی برای افراد مبتلا به سرطان در مرحلهی I و افرادی که احتمال بازگشت سرطان در آنها بالا میباشد، مناسب است. این جراحی اغلب برای مردان مبتلا به تومورهای سلول زایای غیر سمینوماتوز استفاده میشود. از این جراحی میتوان به جای شیمیدرمانی برای درمان مبتلایان تومور غیر سمینومای مرحلهی IIA و IIB نیز استفاده کرد.
- بعد از جراحی RPLND، بسته به محل سرطان، نوع و احتمال بازگشت آن، از شیمی درمانی یا مراقبت استفاده خواهد شد.
- جراح حتماً باید بسیار ماهر باشد.
پرتودرمانی
از پرتودرمانی برای از بین بردن سلول سرطانی در بیضهها یا غدد لنفاوی مجاور استفاده میشود. این درمان برای سرطان سلول سمینوما استفاده میشود، چون برخی از انواع غیر سمینوما به نسبت پرتودرمانی مقاوم هستند. این روش میتواند در مواردی که سرطان بیضه (از هر نوعی) به اندامهای دیگر مانند مغز رسیده باشد، مؤثر باشد. چندین نوع پرتودرمانی وجود دارند.
شیمی درمانی
شیمیدرمانی برای مواردی که سرطان فراتر از بیضهها پیش رفته باشد یا بعد از جراحی تومورمارکرها بالا بروند، استفاده میشود. تومور مارکرهای سرم خون و آزمایشات تصویری کمک میکنند تا میزان شیمیدرمانی و مؤثر بودن یا نبودن آن مشخص شود.
این داروها در بدن و جریان خون به گردش در میآیند و باعث بروز عوارض جانبی میشوند. آنها میتوانند سلولهای سرطانی که به غدد لنفاوی رسیدهاند را از بین ببرند. این روش برای پایین آوردن احتمال بازگشت سرطان بعد از جراحی نیز استفاده میشود.
گاهی اوقات برای درمان سرطان بیضه از بیش از یک داروی شیمیدرمانی استفاده خواهد شد. این داروها در 3 الی 4 دورهی سه هفتهای تجویز خواهند شد. گاهی اوقات برای برداشتن تومورها بعد از شیمیدرمانی، از جراحی استفاده میشود.
درمانهای دیگر
علاوه بر جراحی، مراقبتها به نوع سلول سرطانی و نتایج درمانها بستگی دارند. حتی اگر سرطان زود تشخیص داده شده و درمان شده باشد، توصیه میشود که آزمایشات بعد از درمان (فالوآپها) انجام شوند.
اگر بعد از مدتی سرطان بازگشت، درمانهای بیشتری لازم خواهد بود.
درمان سرطان بیضه در کودکان
تومور بیضه در کودکان نادر است و اگر زود تشخیص داده شود، درمان، اغلب موفقیت آمیز خواهد بود. مانند مردان، این سرطان در کودکان اغلب به صورت یک توده بدون درد شروع میشود. شایع ترین نوع تومور در پسران، ” تومور کیسه زرده” و “تراتوم” است. انواع سلول های سرطانی یافت شده عبارتند از:
- تومور کیسه زرده: هنگامی که این تومورها در بزرگسالان رشد میکنند، خطرناک میباشند.
- تراتوم: این سلولهای زایا به صورت غیرقابل پیشبینی ایجاد میشوند و نسبت به شیمیدرمانی مقاوم هستند. آنها را میتوان با جراحی درمان کرد.
- تومور گونادال-استرومال. احتمال گسترش این تومورها بالاتر است و در صورت تشخیص باید از قفسهی سینه نیز با اشعهی ایکس تصویر برداری شود.
- تومور گنادوبلاستوم و دیس ژرمینوما: این نوع سلولهای سرطانی نادر هستند و در کودکانی با بیضههایی که قبل از تولد به طور طبیعی رشد نمیکردند، ایجاد میشود.
- گنادوبلاستوما: خوش خیم بوده و در 50 درصد موارد ممکن است به سرطان تبدیل شوند.
رایج ترین درمان ها برای کودکان عبارتند از:
- اینگوینال (کشاله ران): برای این جراحی، برشی روی پوست درست بالای استخوان شرمگاهی (کشاله ران) ایجاد میشود و بیضه از کیسه بیضه بیرون آورده میشود. این روش، برای هر کودکی که تومور بیضه دارد توصیه میشود و اغلب هم سرپایی انجام میشود.
- جراحی حفظ بیضه(TSS): زمانی انجام میشود که جراح فکر میکند تومور خوش خیم است. جراح با توجه به ظاهر تومور و تومور مارکرهای نرمال برای TSS تصمیم خواهد گرفت. در این روش فقط بافت تومور برداشته میشود و برای بررسی توسط پاتولوژیست، به آزمایشگاه ارسال خواهد شد (نمونهبرداری یا بیوپسی).
- ارکیکتومی: اگر نتایج بیوپسی سرطان را نشان دهد، جراحی برای برداشتن کامل بیضه مورد نیاز است. همچنین این روش برای درمان تومورهای دارای تومور مارکرهای بالا، تومورهای بزرگ و تومورهایی که بعد از بلوغ ایجاد میشوند، استفاده خواهد شد.
- اگر سرطان تهاجمیتر باشد، درمانهایی شامل RLND، پرتودرمانی یا شیمی درمانی انجام میشود.
بعد از درمان حداقل به مدت دو سال کودک تحت نظارت خواهد بود تا اطمینان حاصل شود که همه چیز طبیعی است. معاینهی فیزیکی، آزمایشات تومور مارکر و تصاویر اشعهی ایکس قفسهی سینه از جمله معاینات و آزمایشات متداول بعد از درمان (فالوآپ) هستند. اغلب پسران بعد از برداشتن بیضه، دچار تغییر در ظاهر نخواهند شد. کیسهی بیضه بریده نمیشود و بیضهی دیگر به رشد خود ادامه خواهد داد. اگر پسری با ظاهر خود مشکل داشته باشد میتواند از پروتز بیضه استفاده کند. اغلب بعد از بلوغ از پروتز استفاده خواهد شد.
اکثر پسرانی که سرطان بیضه داشته و درمان شدهاند، سالم خواهند بود و میتوانند در آینده پدر شوند.
مراقبت های بعد از درمان سرطان بیضه
مراقبتهای بعد از درمان را میتوان از سه جهت بررسی کرد:
مراقبت فالوآپ
بهبود کامل بعد از ارکیکتومی 2 هفته الی 2 ماه طول میکشد. در 2 هفتهی اول بعد از جراحی نباید اجسام سنگین را بلند کنید و یا تا بهبود نیافتهاید نمیتوانید مقاربت داشته باشید. تا 4 هفته بعد از جراحی باید از ورزش، بازی و دویدن خودداری کنید.
احتمال بازگشت سرطان بیضه به مرحلهی آن در زمان تشخیص بستگی دارد، اما خیلی کم و 5% یا کمتر است. همچنین احتمال رشد سرطان در بیضهی دیگر نیز خیلی کم (حدود 20%) است.
باید نحوهی معاینهی شخصی بیضه را یاد بگیرید. همچنین مراجعهی مرتب به اورولوژیست نیز ضروری است. تعداد جلسات فالوآپ و طول مدت نیاز به این مراقبتها به تشخیص شما بستگی دارد.
اگر سرطان بازگردد، پزشک باید آن را سریعاً تشخیص داده و درمان کند. درمانهای بیشتر به نوع سرطان و محل آن بستگی دارد. جراحی RPLND، پرتودرمانی و شیمیدرمانی جزء روشهای درمان هستند.
زندگی جنسی و باروری
برداشتن یک بیضه تأثیری بر انرژی جنسی یا باروری (امکان پدر شدن) نخواهد داشت. اکثر مردان میتوانند بعد از جراحی نعوظ طبیعی داشته باشند. با این حال احتمال ناباروری و پایین بودن میزان تستوسترون در مردان مبتلا به سرطان بیضه بیشتر از مردان دیگر خواهد بود. همچنین ممکن است رشد اسپرم کمی کاهش یابد. اگر غدد لنفاوی برداشته شده باشند، انزال سختتر خواهد بود.
در صورتی که مشکلی داشته باشید، داروهایی هستند که میتوانند برای انزال راحتتر کمکتان کنند. اگر نگران این مورد هستید با پزشکتان صحبت کنید. همچنین میتوانید قبل از درمان استفاده از ذخیرهی اسپرم (بانک اسپرم) را در نظر داشته باشید.
با بهبود یافتن بدنتان نیز متعادل خواهد شد. به مرور زمان بیضهی سالم و غدد لنفاوی تستوسترون کافی را برای داشتن زندگی نرمال تولید خواهند کرد. پزشکتان سطح هورمونهای شما را به صورت سالانه و به عنوان بخشی از چکاپ شما بررسی خواهد کرد.
خطر بیماری قلبی
افرادی که تحت پرتودرمانی یا شیمیدرمانی بودهاند باید مراقب سلامت قلبشان باشند؛ بعد از درمان احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی در آنها بیشتر میشود. تغییرات ساده در سبک زندگی میتواند مانع بروز مشکلات شود. مثلاً ورزش مرتب، کاهش مصرف غذاهای فرآوری شده و عدم سیگار کشیدن/ویپ میتواند کمک کننده باشد. حتماً برای بررسی فشار خون، سطح چربی و قند خون آزمایش دهید.
سوالات متداول
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان بیضه هستند؟
سرطان بیضه در مردان در اواخر دهه 20 و اوایل 30 سالگی با میانگین سنی تشخیص 33 سال شایعتر است. در واقع سرطان بیضه رایجترین مشکل در مردان 20 تا 40 ساله است.
اولین علائم سرطان بیضه چه میباشد؟
معمولاً تورم بیضه یا وجود تودهی کوچک یا سفتی در بیضه جزء علائم اولیهی سرطان بیضه هستند. هرگونه توده، ورم، سفتی، درد یا حساسیت به لمس باید فوراً توسط پزشک بررسی شود.
علائم هشدار دهنده سرطان بیضه چیست؟
- وجود توده یا بزرگ شدن و تورم بیضهی چپ یا بیضهی راست.
- احساس سنگینی در کیسهی بیضه.
- درد مبهم در ناحیهی شکم یا کشالهی ران.
- تجمع ناگهانی مایع در کیسهی بیضه.
- درد یا ناراحتی در بیضه یا کیسهی بیضه.
- بزرگ شدن یا حساسیت به لمس سینهها.
- کمردرد.
آیا سرطان بیضه زندگی فرد را تهدید میکند؟
سرطان بیضه میتواند کشنده باشد، اما نادر است. با این حال، تشخیص زودهنگام بهترین شیوه درمانی میباشد.
درصد موفقیت درمان تومورهای بیضه چقدر است؟
خبر خوب این است که جراحی به همراه شیمی درمانی یا پرتودرمانی (به تنهایی یا ترکیبی) میتواند به تقریب، 100٪ تومورهای درجات پایین را درمان کند. این درمان ها، همچنین حداقل 85 درصد از تومورهای پیشرفته تر را درمان میکنند.
آیا سرطان بیضه به خودی خود از بین میرود؟
یک مرد جوان ممکن است تودهای در بیضهاش داشته باشد، اما وقتی پزشکان اندام را برمیدارند تنها چیزی که پیدا میکنند یک زخم بزرگ است. توموری که آنجا بود از بین رفته است، زیرا بیش از 95 درصد تومور، زمانی که بیضه برداشته میشود، خود به خود ناپدید خواهد شد.
احتمال اینکه سرطان در بیضه دیگر رشد کند چقدر است؟
در پسران احتمال ایجاد تومور جدید بعد از درمان بسیار اندک است. در افراد بالغ 2 الی 3% احتمال دارد که تومور در بیضهی دیگر رشد کند. اغلب بعد از درمان، تومور جدیدی رشد نخواهد کرد. معاینهی شخصی بسیار مهم است.
آیا سرطان بیضه به سرعت گسترش مییابد؟
بله. البته برخی از تومورها به خارج از بیضه گسترش نمییابند ولی برخی دیگر ممکن است در بافت های مجاور رشد کنند و به سرعت در سایر نواحی بدن پخش شوند.
آیا جراحی سرطان بیضه دردناک است؟
در طول عمل دردی احساس نخواهید کرد. پزشکان ممکن است ناحیه کشاله ران شما را بیحس کنند دهید یا ممکن است بیهوشی کامل برای شما انجام شود و یا اینکه داروی خوابآور به شما میدهند. در طول عمل: جراح برش کوچکی در ناحیهی شکم و بالای ناحیهی شرمگاهی ایجاد میکند. کل بیضه را خارج میکند.
آیا میتوان با داشتن تنها یک بیضه، بچهدار شد؟
مردانی که یکی از بیضههای آنها نزول پیدا نکرده میتوانند بچهدار شوند، اما توانایی باروری آنها نصف سایرین خواهد بود. اگر برای درمان این مشکل جراحی شوند، مخصوصاً در سنین کم، توانایی باروری آنها مشابه افراد سالم خواهد بود.
آیا من یا پسرم بعد از ارکیکتومی همچنان میتوانیم بچه دار شویم؟
اکثر پسرها میتوانند وقتی بزرگ شدند بچهدار شوند. اساساً رشد طبیعی اسپرم در بیضه اتفاق میافتد و مردان هم میتوانند بچهدار شوند. با این حال احتمال ناباروری نسبت به بقیهی مردان بیشتر خواهد بود. قبل از عمل در این باره با پزشکتان گفتوگو کنید. ذخیره کردن اسپرم و مشاورهی باروری میتوانند کمک کننده باشند. افرادی که سرطان بیضهی آنها درمان شده میتوانند (اغلب بعد از 6 ماه) به پزشکان باروری مراجعه کنند.
چه مدت طول میکشد تا کودک از ارکیکتومی اینگوینال بهبود یابد؟
این روش، یک روش سرپایی است؛ بنابراین بیشتر پسرها در همان روز به خانه باز میگردند. فرزند شما نیز باید حداقل دو هفته از انجام ورزش های تماسی اجتناب کند، اما باید بتواند در عرض یک هفته به مدرسه بازگردد.
چه مدت طول میکشد تا یک مرد از ارکیکتومی بهبود یابد؟
کیسه بیضه بعد از جراحی متورم خواهد شد. تورم اغلب در عرض دو تا چهار هفته کاهش مییابد. شما باید بعد از دو تا سه هفته بتوانید بیشتر فعالیت های عادی خود را انجام دهید. قبل از رابطه جنسی صبر کنید تا برش بهبود یابد. همچنین برای چند هفته از بلند کردن اجسام سنگین یا چیزهایی که نیاز به تلاش بدنی زیادی دارند خودداری کنید.
طول عمر افراد مبتلا به سرطان بیضه چقدر است؟
به طور کلی، از هر 100 نفری که با سرطان بیضه تشخیص داده میشود، 95 نفر، حداقل 5 سال پس از تشخیص زنده میمانند.