[sbu_post_image]
عفونت ادراری در زنان و مردان
برخی اختلالات دردناک و ناتوان کننده ی دستگاه ادراری در زنان و مردان مشترک هستند. با توجه دقیق به برنامه ی غذایی و بهداشت و روابط جنسی سالم می توان از بروز این گرفتاری ها جلوگیری کرد.
دستگاه ادراری شامل کلیه ها و مثانه، لوله های متصل کننده ی کلیه ها به مثانه (میزنای)، لوله ی ارتباط مثانه با بیرون بدن (میزراه) است. برخی عفونت های لوله ی ادراری ناشی از بیماری های آمیزشی (STD) هستند. اگر بیماری آمیزشی درمان نشود، نه تنها مثانه و کلیه را عفونی می کند، بلکه به سایر اندام های تولید مثل منتقل و باعث ناباروری می شود. اگر حدس می زنید به بیماری آمیزشی مبتلا شده اید، بی درنگ همراه شریک زندگیتان به پزشک مراجعه کنید. با رعایت روابط جنسی سالم می توان خطر ابتلا به بیماری های آمیزشی را کاهش داد.
پیشگیری از عفونت ادراری
مايعات فراوان بنوشيد. اين توصيه، شايد تنها نكته ى مهم باشد. بعضى از زنان فكر مى كنندا فقط هنگامى كه به دستشويى مى روند، دچار سوزش مى شوند، سپس مصرف مايعات را كم مى كنند تا به دستشويى نروند.
بايد بدانيد كه هر چه ادرار، بيشتر در مثانه بماند، باكترى بيشترى در آن رشد خواهد كرد. تعداد اى كولاهاى هر بيست دقيقه دو برابر مى شود. بنا به نظر دكتر استابسكين، هر چه باكترى بيشتر باشد، درد هم بيشتر خواهد بود. مسلما بهترين كار اين است كه با نوشيدن مايعات فراوان، باعث شكسته شدن عفونت و خارج كردن ميكروب ها شويم. مطالعات انجام شده نشان مى دهد كه باكترى هايى كه به صورت مكانيكى وارد مثانه ى داوطلبان مى شدند، با دو بار ادرار كردن مؤثر، به بيرون رانده مى شوند و مثانه استريل مى شود.
هر چه مايعات بيشترى بنوشيد، درد شما زودتر متوقف مى شود و يك نكته؛ اگر ادرار شما صاف و روشن است يعنى به اندازه كافى مايعات نوشيده ايد.
عفونت مثانه
علت ايجاد بيشتر بيمارى هاى عفونى و شايد همه آنها در وهله اول عدم بهداشت فردى است. تعدد اين بيمارى ها بسيار است و عفونت مثانه يكى از آنهاست كه اتفاقاً در و مردان با اندك تفاوت مشترك است.
به طور كلى در مورد عفونت مثانه يعنى التهاب آن؛ اگر زمانى با نشانه هاى زير برخورد كرديد به پزشك مراجعه و نسبت به درمان خود اقدام كنيد:
احساس سوزش يا تكرار ادرار (هرچند ميزان ادرار كم باشد)- فوريت ادرار- درد بخش پايين كمر- وجود خون در ادرار- تب خفيف- ادرار بدبو- درد به هنگام نزديكى- شب ادرارى در كودك- ترشح از نوك آلت (مردان)
از علل عفونت مثانه باكترى هايى است كه يا از بخش ديگرى از بدن توسط خون به مثانه رسيده اند يا از راه پوست اطراف ناحيه تناسلى و مقعدى به مجارى ادرارى راه مى يابند. عفونت مثانه دلايل ديگرى هم دارد؛ از جمله استفاده از سوند ادرارى براى تخليه مثانه (پس از زايمان يا جراحى) آسيب رسيدن به پيشابراه، پروستات بسيار بزرگ و نقص ساختمانى در مجارى ادرار در مردان. در عين حال عواملى كه ممكن است خطر را افزايش دهند در و مردان متفاوت است.
اين عوامل در شامل افزايش فعاليت جنسى، استرس، پوشيدن لباس زيرتنگ و بدون تبادل هوا، نگاه داشتن ادرار، نشستن در وان و افتادگى دستگاه تناسلى- ادرارى است و در مردان مصرف الكل، وجود يك بيمارى كه باعث كاهش مقاومت بدن شده (اين عوامل در نيز ديده شده است) انسداد در مسير ادرار، وارد آمدن ضربه به پيشابراه و استفاده از سوند در عمل جراحى.
مثانه عصبی
مثانه عصبی یکی از اختلالات عملکرد مثانه میباشد که بدنبال آسیب سیستم عصبی ایجاد میشود. براساس محل درگیری و نوع درگیری عصبی به دو نوع تقسیم میگردد:
– مثانه بیش فعال یا انقباضی
– مثانه شل
کسانی که مثانه بیش فعال مبتلا هستند، بسیار کم یا اصلاً کنترلی به عملکرد مثانه ندارند. مثانه بطور خودبه خود و مکرر تخلیه میگردد و تخلیه بطور کامل انجام نمیگیرد. به همین دلیل خطر ابتلا به عفونتهای ادراری در این افراد افزایش مییابد.
مثانه شل خصوصیات متفاوتی دارد. در این افراد قسمتی از سیستم عصبی که وظیفه خبررسانی به مغز هنگام پرشدن مثانه، را دارد، دچار اختلال شدهاست در نتیجه با افزایش اندازه و ظرفیت مثانه روبرو خواهیم شد. زمانی که فشار ادرار در مثانه به اندازهای برسد که ماهیچههای دریچه خروجی ادرار توانایی غلبه بر آن را نداشته باشد، ادرار شروع به ریزش میکند. در این نوع اختلال مثانه نیز مانند مثانه انقباضی، مثانه بطور کامل تخلیه نمیگردد.
پیشگیری از شب ادراری
رعایت چه نکاتی در بهبود بیماری شب ادراری کمک کننده است؟ بایستی کودک در مورد مشکل خود و نیز بحث و حل موضوع فعالانه شرکت داشته باشد. بنابراین صحبت کردن والدین با پزشک به طور جداگانه و بدون حضور بیمار و اصرار در جهت عدم آگاهی بچه از این صحبت ها کمک چندانی به حل مشکل نخواهد کرد. کودک باید درک کند که مسئله شب ادراری مربوط به اوست و والدین و پزشک سعی در حل مشکل او دارند بنابراین نباید از پشک خود خجالت بکشد. پدر و مادر نیز باید توجه داشته باشند که تنبیه کردن، سرزنش کردن و خجالت دادن کودک خصوصاً در نزد همسالان وی بسیار مضر است و صدمات روحی و روانی بسیاری به کودک وارد می سازد و در مقابل، تشویق و اظهار رضایت پدر و مادر از پیشرفت کودک در کنترل شب ادراری بسیار مؤثر خواهد بود. ملاقات های مکرر با پزشک و ارائه جدول ستاره (که نشان دهنده سیر بهبود بیماری است) نیز نقش بسیار کمک کننده ای در کنترل بیماری خواهد داشت. مشارکت کودک در جمع آوری رختخواب خیس شده و تعویض لباس خود به تنهایی نیز کمک کننده خواهد بود. در بچه هایی که بین سن 6 تا 8 سال قرار دارند می توان در طول شب کودک را یک نوبت بیدار کرد تا به توالت برود و مثانه خود را تخلیه سازد. برای جلوگیری از بهانه و یا ترس کودک باید چراغ مسیر و توالت را روشن گذاشت. در صورتی که بیمار به مدت یک ماه دائم شب ادراری نداشت می توان دیگر در طول شب کودک را بیدار نکرد. در بچه های بالاتر از سنین هشت سال می توان از خود کودک خواست تا با تنظیم یک ساعت زنگدار 3 تا 4 ساعت پس از شروع خواب برای ادرار کردن بیدار شود. همچنین در این کودکان می توان از دستگاه های هشدار دهنده نیز بهره گرفت. درمان هایی که در بالا گفته شد اگرچه طولانی مدت و وقت گیر است ولی در صورت رسیدن به نتیجه لازم عود بیماری وجود نخواهد داشت.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار ، متخصص مجاری ادراری