علائم و علل سنگ کلیه در کودکان

سنگ کلیه می تواند سبب درد، انسداد در مسیر ادرار و اگر بدرستی تشخیص و درمان نشود سبب از بین رفتن کلیه ها شود. میزان شیوع سنگ کلیه در کودکان کمتر از بالغین است ولی بر خلاف بالغین، اگر بررسی شوند، در اکثر موارد می توان علتی برای سنگ سازی آنها پیدا کرد. دستگاه ادراری از دو کلیه، دو حالب، یک مثانه و یک مجرای ادرار تشکیل شده است . ادرار بطور طبیعی حاوی کلسیم، اگزالات، سیستین و اسید اوریک است. وقتی غلظت این مواد در ادرار افزایش یابند، ممکن است رسوب کرده و سبب ایجاد سنگ کلیه گردند.

ولی در بعضی کودکان علی رغم طبیعی بودن مقادیر مواد مذبور در ادرار باز کودک دچار سنگ کلیه می شود. در کشورهائیکه منبع اصلی پروتئین غذائی کودکان از گیاهان و سبزیجات است (مثل کشورهای آسیای جنوب شرقی، هندوستان، خاورمیانه و اروپای شرقی) میزان سنگ کلیه در اطفال بیشتر است. دانستن اینکه سنگ از چه موادی تشکیل شده است برای مشخص ساختن نوع درمان اهمیت دارد. مواد ابتدا سبب تشکیل کریستال می شوند، این کریستالها به کلیه چسبیده و کم کم بزرگ شده و تشکیل سنگ را می دهند. اگر اندازه سنگ کمتر از 5 میلی متر باشد اکثرا خودبخود دفع می شود ولی سنگهای بزرگتر نیازمند مداخله درمانی هستند. دفع سنگ همراه با دردهای فوق العاده شدید می باشد.

عوارض خارج شدن سنگ از کلیه

•    ایجاد درد شدید
•    ایجاد انسداد در مسیر ادرار
•    نیاز به اقدامات تهاجمی جهت درمان
باید خاطر نشان ساخت که اگر سنگ در داخل کلیه تشخیص داده شود حدود 90 درصد موارد با سنگ شکن قابل درمان است، سنگ شکنی در کودکان خیلی بهتر از بالغین پاسخ می دهد. پس باید حداکثر تلاش را کرد که سنگ در داخل کلیه تشخیص داده شود. بعضی افراد وقتی متوجه وجود سنگ در کلیه می شوند آنرا به حال خود رها می کنند. در این موارد دو اتفاق خواهد افتاد، یا سنگ رفته رفته بزرگتر شده و سبب آسیب کلیه می شود و یا اینکه از کلیه خارج شده و سبب عوارض فوق می گردد. وقتی سنگ از کلیه خارج شد و وارد حالب گردید اگر در مسیر ادرار انسداد کامل ایجاد کند ظرف شش هفته کلیه همانطرف از بین می رود مثل اینکه با جراحی خارج ساخته اند، بنابراین وجود سنگ کلیه بویژه در اطفال را باید جدی تلقی کرد.

شایعترین علائم سنگ کلیه در اطفال

•    درد در شکم یا پهلوها
•    تهوع و استفراغ
•    وجود خون در ادرار
•    احساس نیاز فوری به دستشوئی (وقتی سنگ به نزدیک مثانه می رسد)
ولی باید به خاطر داشت که تعداد زیادی از کودکان مبتلا به سنگ کلیه فاقد علائم هستند و سنگ آنها بطور اتفاقی کشف می شود.

علل سنگ کلیه در کودکان

•    وجود انسداد در مسیر ادرار مثل تنگی محل اتصال حالب به لگنچه کلیه
•    عوامل ژنتیک، بعضی از سنگها ارثی هستند
•    رژیم غذائی ناسالم مثل مصرف آب کم و مصرف مایعات مضر مثل نوشابه. مصرف زیاد نمک و چاقی کودک را مستعد ابتلا به سنگ کلیه می کند.
•    عفونت دستگاه ادراری: بعضی از سنگها مختص ادرار عفونی هستند و در ادرار عفونی رشد می کنند.
•    وجود اختلالات متابولیک: شایعترین اختلال متابولیک در کودکان که سبب تشکیل سنگ کلیه می شود، دفع بیش از حد کلسیم از طریق ادرار است. از سایر اختلالات متابولیک در کودکان که آنها را مستعد ابتلا به سنگ کلیه می کند عبارتند از، نقص آنزیمی در شکستن اگزالات و دفع بیش از حد سیستین از ادرار است. از خصوصیات کودکانیکه دارای این دو نوع اختلال متابولیک می باشند، سنگ سازی سریع و وسیع می باشد.

منبع :تبیان