علایم عفونت ادراری در زنان

[sbu_post_image]

عفونتی که زنان را مبتلا می کند. علایم عفونت ادراری متغیر هستند و با توجه به به ناحیه ابتلا (دستگاه ادراری فوقانی یا دستگاه ادراری تحتانی) متفاوت خواهند بود. وجود علایمی چون احساس سوزش هنگام ادرار کردن، تکرر ادرار (فرد احساس می‌کند که بیشتر از سابق نیاز به ادرار کردن پیدا می‌کند و تعداد دفعات ادرار کردن در این بیماران گاهی خیلی زیاد است ولی هر بار مقدار اندکی ادرار دفع می‌کنند)، احساس فوریت در ادرار کردن (فرد احساس می‌کند که نیاز فوری به خالی‌کردن مثانه دارد و نمی‌تواند آن را به تأخیر بیندازد و گاهی تا خودش را به محل مناسب برساند، چند قطره ادرار از وی خارج می‌شود)، معطل شدن برای خروج ادرار تا جریان ادرار شروع شود (در این حالت برای قطع ادرار مدت زمانی طول می‌کشد و مثانه نیز به‌خوبی خالی نمی‌شود)، نشت‌کردن چند قطره ادرار، وجود ادرار کدر، تیره رنگ، بدبو یا خونی، درد در قسمت تحتانی شکم و لگن می‌توانند نشان‌دهنده وجود عفونت ادراری دستگاه ادراری تحتانی (عفونت مثانه یا سیستیت) در یک خانم باشند. اگر یک خانم همراه با علایم فوق دچار حالت تهوع، درد پهلو و تب و لرز شود، نشان‌دهنده عفونت احتمالی کلیه‌هاست و بلافاصله باید به پزشک مراجعه كند.

عفونت ادراری در خانم‌های باردار

خطر عفونت ادراری در خانم‌های باردار بیشتر است. یکی از علل آن فشار رحم روی حالب‌هاست. خانم‌هایی که قبل از باردارشدن مبتلا به عفونت‌های ادراری مکرر هستند، حین بارداری شدت عفونت بیشتر و خطر صعود عفونت به‌طرف کلیه‌ها و ایجاد عفونت نیز بیشتر می‌شود. عفونت کلیه‌ها در دوران بارداری خطرات بالقوه برای مادر و جنین دارد. ممكن است خانم بارداری به عفونت ادراری دچار باشد اما علایم تیپیک که در بالا ذکر شد، نداشته باشد و متوجه این مساله نشود. بنابراین زنان باردار باید حتما در طول دوره بارداری تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرند تا از نظر وجود عفونت ادراری بررسی شوند و اگر قبل از باردارشدن مبتلا به عفونت ادراری مکرر بودند، باید اقدام‌های لازم درمانی برایشان انجام شود.

عفونت ادراری مکرر

اگر فرد به كرات دچار عفونت ادراری می‌شود، باید با پزشک خود مشورت كند تا اقدام‌های درمانی كه برای وی می‌تواند مفید واقع شود، انجام دهد. گاهی لازم است پزشک آنتی‌بیوتیک را در دوزهای کم به مدت چند ماه به فرد بیمار تجویز كند تا عفونت راجعه بهبود یابد. چنانچه فرد بعد از رابطه زناشویی دچار عفونت ادراری می‌شود، پزشک می‌تواند دارویی تجویز كند که پس از هر بار نزدیکی آن را مصرف كند تا دچار عفونت ادراری نشود. در صورتی كه فرد در دوران یائسگی است و مکررا دچار عفونت ادراری می‌شود، ممکن است به درمان توسط استروژن واژینال نیاز پیدا کند. در این موارد تشخیص با پزشک خواهد بود.

اگر فردی نشانه‌های عفونت ادراری دارد، لازم است به وسیله پزشک بررسی شود. زنانی كه علایم عفونت کلیه دارند (سوزش و تکرر ادرار همراه تب و لرز، درد پهلو و تهوع) لازم است بلافاصله به اورژانس مراجعه كنند. معمولا این‌گونه افراد بستری خواهند شد.

تشخیص عفونت ادراری

عفونت ادراری بر اساس علایم، تاریخچه پزشکی، داروهای موردمصرف فرد و سبک زندگی وی تشخیص داده می‌شود. معاینه فرد به‌وسیله پزشک و انجام آزمایش‌های لازم، تشخیص را کامل‌تر می‌كند. گاهی ممکن است پزشک، ادرار فرد بیمار را در مطب با تست‌های خاصی آزمایش كند. این آزمایش فقط چند دقیقه طول می‌کشد. گاهی نیز ممکن است فرد را برای آزمایش ادرار به آزمایشگاه ارجاع دهد. آماده‌شدن نتیجه این آزمایش چند روز طول می‌كشد. با انجام برخی از آزمایش‌ها هم می‌توان دقیقا مشخص کرد عامل عفونت ادراری چه میکروبی است و به چه نوع آنتی‌بیوتیکی حساس است. معمولا نیاز به انجام آزمایش خون نیست، مگر اینکه فرد دچار مشکلات کلیوی باشد.

 برای دادن نمونه ادرار برای آزمایش، باید دستورات آزمایشگاه به‌دقت انجام شود وگرنه جواب آزمایش ممکن است خیلی گمراه کننده باشد. یکی از این دستورات این است كه نمونه ادراری صبحگاه تهیه شود. یعنی ادرار شب تا صبح در مثانه مانده باشد. همچنین بیمار باید در ابتدا مقداری ادرار کند تا با این كار میکروب‌های احتمالی در مجاورت مجرای ادراری شسته و بیرون ریخته شود و سپس باقی‌مانده ادرار خود را در ظرف نمونه جمع‌آوری كند.

البته امروزه نوارهای آزمایشگاهی حساسی وجود دارند که به‌وسیله آن می‌توان در منزل وجود عفونت ادراری را چک کرد. این نوارها، برای خانم‌هایی که به‌طور مکرر دچار عفونت ادراری می‌شوند، بسیار کمک‌کننده است. گاهی خانمی كه دچار عفونت ادراری مكرر است حالت وسواس پیدا می‌كند و با مشاهده کوچک‌ترین علامت مشكل خود را عفونت ادراری تلقی می‌کند. با این نوارها می‌توان با حساسیت زیاد وجود عفونت ادراری را تشخیص داد. طرز استفاده از آن باید در یک جلسه به‌وسیله پزشک به بیمار آموزش داده شود.

اگر پزشک مشکوک به وجود بیماری از جمله اختلال آناتومیک در سیستم ادراری باشد، ممكن است از اقدامات رادیولوژیک مناسب مثل سونوگرافی استفاده كند. درمواردی هم لازم است که پزشك داخل مثانه را با وسایلی (آندوسکوپ) ببیند. این نوع آزمایش سرپایی است و اطلاعات تشخیصی مهمی را به پزشك می‌دهد. در این اقدام یک وسیله‌ (سیستوسکوپ) از راه مجرا وارد مثانه می‌شود و تمام قسمت‌های آن بررسی می‌شوند.

درمان عفونت‌های ادراری

اگر پزشک پس از انجام آزمایش مطمئن شود که فرد عفونت ادراری دارد، اقدام‌های درمانی مناسب را شروع می‌كند. معمولا یک تا دو روز پس از شروع درمان، علایم ادراری كاهش پیدا می‌كند و رفته‌رفته فرد بهبود می‌یابد اما برای تسریع روند بهبود، بیمار باید تمام داروهای تجویزشده را مصرف كند، حتی اگر علایم ادراری از بین رفته باشد. در برخی از بیماران نیز پزشك ممکن است در ابتدای درمان، دارویی برای بی‌حسی مثانه به بیمار تجویز كند تا از سوزش ادراری کاسته شود.

در این صورت رنگ ادرار نارنجی می‌شود و نباید نسبت به این مساله نگران بود. معمولا دوره درمان در خانمی كه برای اولین بار دچار عفونت ادراری شده است، کوتاه (یعنی 1روز و حداکثر 3روز) خواهد بود اما اینکه آیا درمان کوتاه‌مدت می‌تواند کاملا عفونت ادراری را درمان کند یا نه، به تشخیص پزشک بستگی دارد. در ضمن صرف وجود میکروب در داخل ادرار، دلیلی بر نیاز به درمان نیست. این پزشک است که تشخیص می‌دهد، کدام بیمار نیاز به درمان دارد.

عوارض عفونت‌های ادراری

اگر عفونت ادراری به موقع و به‌صورت مناسب درمان شود، به‌ندرت باعث عوارض خطیر در بیمار می‌شود ولی اگر عفونت ادراری درمان نشده باقی بماند، ممکن است به موضوعی جدی تبدیل شود. یکی از عوارض عفونت ادراری درمان‌نشده، عفونت حاد یا مزمن کلیه‌هاست.

عفونت مزمن کلیه‌ها می‌تواند باعث آسیب جدی کلیه‌ها و حتی از بین‌رفتن آنها شود. متاسفانه پس از بررسی برخی از مراجعه‌كنندگان متوجه می‌شویم یکی از کلیه‌ها چروکیده و تقریبا از بین رفته است و زمانی كه در مورد سابقه ابتلا به عفونت ادراری‌ از وی سوال می‌کنیم، سابقه هیچ عفونتی را به یاد ندارد. در این موارد پس از بررسی‌های صورت‌گرفته مشخص می‌شود زمانی كه وی دختر بچه بوده، دچار حملات مکرر عفونت کلیه شده است.

منبع : تبیان