[sbu_post_image]
پیشگیری از آسیب کلیوی
برای پیشگیری از این مساله با هر روشی که امکان پذیر باشد باید فشارخون را کنترل کرد. پرفشاری مزمن خون یکی از شایع‌ترین علل نارسایی کلیه در مردان و زنان است. اگر فردی سیگاری است، باید آن را ترک کند. مصرف سیگار علاوه بر خطرهای دیگری که برای سلامت دارد، خطر نارسایی کلیه را هم افزایش می‌دهد. با ترک سیگار، فشارخون هم کاهش خواهد یافت و این مساله خود عامل مهم دیگری در کاهش خطر نارسایی کلیه است. پرهیز از مصرف بی‌رویه داروها و نوشیدن آب به اندازه کافی، از عوامل دیگر موثر در کاهش آسیب به کلیه‌ها هستند.
اهمیت ندادن علایم، ممکن است به تخریب بخشی از بافت کلیه بینجامد. زمانی که قسمتی از کلیه از بین برود و از این واقعه مدت زمانی بگذرد، ممکن است دیگر ترمیم نشود. در حالی که اگر به سرعت متوجه عوامل خطرزا برای کلیه شویم، به احتمال زیاد می‌توان از نارسایی برگشت‌ناپذیر کلیه پیشگیری کرد. متاسفانه گاهی فرد هنگامی از بیماری کلیوی خود آگاه می‌شود که بخش زیادی از بافت کلیه از بین رفته است. در این موارد نکته بسیار مهم، اتخاذ تدابیر و اقدام‌هایی است که بافت باقیمانده کلیه را از آسیب حفظ کند. اگر این اقدام‌ها به درستی انجام شوند، معمولا تا سال‌های سال فرد می‌تواند با بخشی از کلیه که کار می‌کند، با سلامت به زندگی ادامه دهد. مهم‌ترین این اقدام‌ها، کنترل دقیق فشارخون تحت نظر پزشک است. اگر فردی دچار کم‌کاری کلیه است، در مصرف انواع داروها باید احتیاط زیادی به خرج دهد. ما از چنین بیمارانی می‌خواهیم هرگاه به پزشک مراجعه می‌کنند، یادآوری کنند دچار این مشکل هستند تا پزشک در تجویز داروها ملاحظات لازم را در نظر بگیرد. انجام تصویربرداری با ماده حاجب در چنین افرادی منع دارد و لازم است به این نکته نیز توجه شود.
کسانی که دچار سنگ کلیه از نوع اوراتی یا سیستئینی هستند باید مصرف گوشت‌ها، گوشت قرمز و سفید، ماهی و مرغ را محدود کنند.دکتر کشاورز باز هم تأکید می‌کند: این مواد از برنامه غذایی حذف نشوند بلکه فقط محدود شوند.
«اگر فرد، مستعد سنگ کلیه نباشد، خوردن قرص کلسیم به دستور متخصص هیچ مشکلی را ایجاد نمی کند چون همان طور که گفتیم هر فرد سالم از یک سالگی تا آخر عمر می‌تواند روزانه ۵/۲ گرم کلسیم مصرف کند که معادل مقدار زیادی لبنیات است؛ مثلا یک لیوان شیر فقط ۲۵۰ میلی گرم کلسیم دارد و اگر یک آدم سالم روزی یک لیتر شیر هم بخورد مشکلی پیش نمی آید.
این فرد دیگر احتیاجی به مصرف مکمل کلسیم ندارد و این مکمل‌ها برای کسانی است که لبنیات نمی خورند. این‌ها اگر روزی سه تا قرص کلسیم همراه آب فراوان بخورند، خطری ندارد.» مصرف قرص آهن برای خانم‌ها هم به خصوص در سنین بلوغ امری لازم و بی خطر است ولی در آقایان این مکمل باید با تجویز متخصص مصرف شود.مکمل روی هم فقط در موارد خاصی مثل ریزش مویا پایین بودن رشد قدی کودکان آن هم با دستور متخصص و در دوره‌های زمانی کوتاه دو سه ماهه باید مصرف شود؛ یعنی اگر خودسرانه و در درازمدت مصرف شود، ممکن است مشکلاتی را در پی داشته باشد.
علت بیماری مزمن کلیه
عوامل خطر بیماری مزمن کلیه عبارتند از:دیابت، پرفشاری خون و وجود سابقه فامیلی نارسایی کلیه.* تنها راه تشخیص زودرس بیماری مزمن کلیه ، اندازه گیری فشارخون، اندازه گیری ضریب تصفیه گلومرولیGFR که از طریق اندازه گیری کراتینین خون انجام می شود، اندازه گیری مقدار آلبومین ادرار و تعیین نسبت پروتئین ادرار به کراتینین(یا نسبت آلبومین ادرار به کراتینین) است.(کراتینین، محصول زایدی است که در اثر تجزیه ی طبیعی سلول های عضلانی در هنگام فعالیت ایجاد می شود و وقتی کلیه ها به درستی عمل نکنند این ماده دفع نمی شود و درخون تجمع می یابد).* برای آهسته کردن روندبیماری مزمن کلیه باید علت آن(مانند دیابت،فشارخون بالا) را تحت درمان قرار داد.* عوارض بیماری مزمن کلیه عبارتند از: کم خونی، مشکلات استخوانی، اسیدوز(پایین تر از حد بودنPH خون و بیماری قلبی عروقی. نکته: در صورت ابتلا به بیماری مزمن کلیه کنترل مرتب مقدار کراتینین و نیتروژن اوره خون(BUN)، پتاسیم، فسفر، هورمون پاراتیرویید، هموگلوبین و کلسترول خون ضرورت دارد.
نارسایی حاد کلیه
نارسایی حاد کلیه(ARF ) به معنی از بین رفتن سریع عملکرد کلیه در اثر آسیب دیدگی آن است.* در نارسایی حاد کلیه، اوره و کراتینین(مواد زاید نیتروژنه) و نیز مواد زاید غیر نیتروژنه که به طور طبیعی به وسیله کلیه ها دفع می شوند در بدن احتباس می یابند و در نتیجه، اسیدوز متابولیک(اسیدی شدن خون) و افزایش پتاسیم خون، تغییر در تعادل مایعات بدن روی می دهد. ممکن است بیماری با کاهش حجم ادرار یا عدم تولید ادرار(به طور کامل) همراه باشد، هرچند انواع بدون کاهش ادرار نیز دیده می شوند.- توجه! نارسایی حاد کلیه بیماری خطرناکی است و باید به طور اورژانس تحت درمان قرار گیرد.
منبع : متخصص ارولوژی تهران
