علت عفونت دستگاه ادراري ،دفع سنگ کليه

علت عفونت دستگاه ادراري

همه اعضاي دستگاه ادراري براي خارج کردن سموم از بدن فعاليت مي کنند. در ساده ترين حالت، زماني که باکتري ها از طريق مجراي ادرار وارد اين سيستم شده و در مثانه تکثير مي شوند، اين عفونت بروز مي کند. با وجودي که ساختار دستگاه ادراري به شکلي است که درحالت کلي اجازه نمي دهد چنين مهاجمان ميکروسکوپي وارد آن شوند، ولي گاهي اوقات نمي تواند از خودش دفاع کند و دچار عفونت مي شود. ساختار طبيعي دستگاه ادراري زنان، خطر ابتلا به آن را افزايش مي دهد. فاصله کوتاه بين مجراي ادرار تا مقعد و ورودي مجراي ادرار به مثانه از عوامل فيزيکي و طبيعي شيوع بيشتراين بيماري در زنان است.

عوامل خطرساز يا به اصطلاح ريسک فاکتورهاي عفونت اين سيستم دفع سموم از بدن عبارتند از:
-جنسيت :زنان بسيار بيشتر از مردان به اين عارضه مبتلا مي شوند که به علت ساختار طبيعي و آناتومي دستگاه ادراري آنهاست. مجراي ادرار زنان کوتاه است و باکتري ها به آساني و به سرعت مي توانند به مثانه راه پيدا کنند.
-رابطه جنسي زياد:زناني که زياد رابطه جنسي دارند، بيشتر در معرض خطر ابتلا به اين بيماري هستند.
-سيستم ايمني سرکوب شده:احتمال ابتلاي بيماران ديابتي و افرادي که به هر دليل (مثلاً ابتلا به بيماري خود ايمني)داروهايي مي خورند که سيستم ايمني را سرکوب مي کند، بيشتراست.

فروکردن سوند در مجراي ادرار کساني که به هر علت پزشکي نمي توانند خودشان ادرار کنند نيز احتمال عفونت سيستمي که سموم را خارج مي کند، افزايش مي دهد. بيماران بستري که نبايد يا نمي توانند از بستر بلند شوند، افراد فلج و کساني که به دليل اختلال در سيستم مغز و اعصاب شان بي اختياري ادرار دارند، از جمله اين افراد هستند.

علل درد کلیه

• تصلب شرائین (سرخرگ کلیوی به همراه تشکیل لخته خون یا کم خونی موقت)
• خونریزی کلیوی (خونریزش)
• کلیه نعل اسبی
• هیدرونفروز (تورم کلیه به علت بازگشت ادرار)
• سرطان کلیه (یا تومور کلیه)
• عفونت کلیوی (پیلونفریت)
• بیماری پلی کیستیک کلیه
• ترومبوز وریدی کلیه (ایجاد لخته خون در وریدهای کلیه)
• عفونت مجاری ادراری

در صورت وجود علائم زیر با پزشک تماس بگیرید:

• درد مداوم و شدید در یک طرف کمر یا پهلو
• تب، بدن درد و خستگی
• سابقه عفونت مجاری ادراری

ایجاد لخته خون یا خونریزی کلیه موجب بروز درد ناگهانی در قسمت پایینی شکم و پهلو می شود و همچنین خون زیادی در ادرار دیده می شود. این شرایط غیرطبیعی مربوط به آسیب دیدگی کلیه یا سایر اختلالات کلیه از جمله تصلب شرائین سرخرگ کلیوی، اختلال خونریزی یا انسداد جریان خون در کلیه می باشد. قطع جریان خون کلیه یک مورد اورژانسی است، بنابراین در صورت وجود درد شدید کلیه، با یا بدون وجود خون در ادرار، فورا به پزشک مراجعه نمایید.

دفع سنگ کليه

اگر کسی سنگش را انداخت دليل نمی شود که همين حالا سنگی در کليه اش وجود نداشته باشد. چنين بيماری وقتی به ما مراجعه می کند، اگر درد  داشته باشد، با مسکن دردش را ساکت می کنيم و بعد بررسی های خودمان را شروع می کنيم . معمولا” اين بررسی ها شامل عکس KUB و سونوگرافی کليه است. سپس بر اساس يافته های اين بررسی اوليه تصميم می گيريم. برای بيمارمان چه کار بکنيم.

يعنی بر اساس جنس، اندازه و محل سنگ کليه تصميم می گيريم که برای بيمار چه روش درمانی اتخاذ کنيم. اما يک نکته مهم را بايد در مورد درمان سنگ کليه بگويم و آن اين که تقريبا” امروزه ديگر جراحی باز کليه در درمان سنگ کليه لزومی ندارد مگر در موارد بسيار خاص که خيلی هم نادر هستند.

يعنی در حال حاضر در همين کشور خودمان به راحتی می توان سنگ های کليه را با روش هايی مثل سنگ شکن و جراحی مختصر يا همان PCN  درمان کرد. توصيه من به تمام بيماران سنگ کليه اين است که اگر جراحی به آنها گفت که بايد برای درمان سنگشان جراحی باز کليه شوند، حتما” با يکی دو جراح کليه و مجاری ادرار ديگر هم در اين مورد مشورت کنند.

اينکه چرا سنگ کليه ايجاد می شود؟ چرا در يک کليه بيشتر از ديگری سنگ توليد می شود؟ چرا بعضی بيشتر و بعضی کمتر سنگ کليه دارند؟ سئوالاتی هستند که هنوز بطور مشخص جواب آنها پيدا نشده است. اما در اين زمينه نظريه هايی وجود دارد. مثلا” اگر غلظت مواد داخل ادرار زياد شود، می تواند زمينه ساز سنگ کليه شود يا در برخی موارد زمينه های ارثی برای تشکيل سنگ مطرح است که استعداد فرد را در ابتلا به سنگ کليه افزايش می دهد.

سنگ برحسب اينكه در كجاي دستگاه ادراري قراردارد، از بي علامت تا شديداً دردناك ظاهر مي شود.

1)      سنگ كاليس

2)      سنگ لگنچه

3)      سنگ حالب: سنگهايي كه به حالب وارد مي شوند، درصورتي كه از ۵ميلي متر بزرگتر نباشند، امكان دفع خود به خود دارند. اين سنگها درد خاصي را به وجود مي آورند كه به كوليك (Colick) معروف است.

سنگ‌های کلیه معمولاً بدون علامت هستند و درمان نیاز ندارند منشاء سنگ‌های حالب، سنگ‌های کلیه هستند که به سمت پایین حرکت می‌کنند.

سنگ ممکن است به قطعات کوچکتر شکسته شود و یا در داخل حالب گیر کند و ایجاد انسداد کند بیشتر سنگ‌ها وقتی وارد حالب می‌شوند کوچک هستند و توانایی خارج شدن از طریق جریان ادرار را دارند ولی در صورتیکه سنگ بزرگ باشد در حالب گیر کند ایجاد انسداد می‌کند.

منبع : متخصص ارولوژی تهران