ناباروری در مردان و زنان
در پزشکی هرگاه زن و شوهری در سن باروری ۱۲ ماه پس از ازدواج علیرغم انجام فعالیت جنسی طبیعی و بدون استفاده از روشهای پیشگیری، بچه دار نشوند یکی از زوجین دچار ناباروری است. ناباروری در انسان میتواند منشا پدری مانند واریکوسل وآزواسپرمی داشته باشد یا منشا مادرزادی مانند سندروم ترنر، آژنزی تخمدان ، سندرم آشرمن. البته باید توجه داشت که ناباروری به معنی عدم تولید گامت نیست بلکه عدم توان تولد نوزاد زنده را گویند مثلاً در مردان بیماری اولیگواسپرمی یا پس از انجام وازکتومی فرد بالقوه اسپرم تولید میکند ولی در عمل نمیتواند بچه دار شود. مشابه این حالت در زنان نداشتن مادرزادی رحم و نیز پس از انجام عمل قطع لولههای فالوپ (T.L) است.
علل ناباروری
علل ناباروری بسیار متفاوت است و از علل عفونی مانند سل دستگاه تناسلی تا علل مادرزادی، داروها، تروما و مشکلات غددی محتمل است.
بعضی از دلایل ناباروری در مردان عبارتند از: بیماری های دوران کودکی مثل جراحی هایی که اطراف بیضه انجام می شود، بالا بودن بیضه و بیماری واریکوسل (به عنوان شایع ترین عامل ناباروری که قابل درمان است)، اختلالات هورمونی به صورت اختلال در هورمون های هیپوفیز یا هورمون های جنسی، رشد نامناسب بیضه ها، اختلالات ژنتیک مثل کوچک بودن بیضه، برخی عفونت های مزمن که در عملکرد بیضه اختلال ایجاد می کند مثلا (سل) که لوله های انتقال دهنده اسپرم را از بین می برد، برخی داروها، برخی عفونت های دستگاه تناسلی مثل سوزاک به شرطی که موجب تنگی مجرای ادرار شود و مانع خروج شود و بیماری های تب دار طولانی مدت که بر نطفه سازی تاثیر می گذارد علت آن است که اسپرم در بیضه در درجه حرارتی پایین تر از درجه حرارت بدن فعالیت پیدا کند و این حرارت بالا و طولانی مدت باعث از بین رفتن اسپرم ها شود.
پرکاری و کم کاری تیروئید هر دو از علل ناباروری به شمار می آیند، تا جایی که بهتر است در صورت مشاهده ناباروری ابتدا مشکلات تیروئید در فرد مورد بررسی قرار بگیرد.از جمله علت هایی که باعث ناباروری در زنان میشود می توان به این موارد اشاره کرد؛ آندومتریوز، عدم تخمک گذاری ، تخمکهای ضعیف ، سندروم تخمدان پلی کیستیک ، انسداد لولههای رحمی(فالوپ) ، حساسیت به اسپرم ، مشکلات بارداری غیرقابل توجیه و مشکلات بارداری مرکب که برای هر یک از این عوامل راهحلهایی وجود دارد.
درمان ناباروری
درمان ناباروری به علت زمینهای بستگی دارد مثلاً واریکوسل در مردان قابل جراحی است یا بالابودن پرولاکتین در زنان با داروی بروموکریپتین درمان میشود. در کل مواردی که گامت سازی انجام میشود قابل درمان هستند و مثلاً حتی در زنانی که به صورت مادرزادی فاقد رحم هستند ولی تخمدان سالمی دارند میتوان با لقاح آزمایشگاهی (IVF) و کاشت جنین حاصله در رحم زن دیگری، (رحم اجاره ای) زوج نابارور را صاحب فرزند نمود. ولی در صورت عدم وجود گامت نر یا ماده هنوز هم امکان تولد فرزند از سلولهای سوماتیک بدن وجود ندارد.
منبع: ویکی پدیا