نارسایی مزمن کلیه چیست

[sbu_post_image]

نارسایی مزمن کلیه

 نارسایی مزمن  کلیه(chronic renal failure-CRF) به معنی  از بین  رفتن پیشرونده کلیه است.* کلیه ها تلاش  می کنند تا آسیب دیدگی خود را با افزایش دادن تصفیه خون(هیپر فیلتراسیون) به کم نفرون های باقی مانده جبران نمایند. با گذشت  زمان، هیپرفیلتراسیون  به از دست  رفتن بیشتر عملکرد کلیه ها می انجامد و در نتیجه کلیه ها کوچک و چروکیده می شوند و در تمام  قسمت های آنها بافت جوشگاهی(اِسکار) پیشرونده به وجود می اید. تا وقتی بیش  از 70 درصد عملکرد طبیعی هردو کلیه از بین نرفته، نشانه های نارسایی کلیه بروز نمی کنند.

 علل نارسایی مزمن کلیه

علل نارسایی مزمن کلیه گاهی با تهیه شرح حال دقیق و انجام معاینات فیزیکی و تست های ازمایشگاهی، سونوگرافی  و سی تی اسکن قابل تشخیص هستند ولی در اغلب موارد، تعیین علت  بیماری دشوار یا حتی غیرممکن است. حتی انجام بیوپسی کلیه ممکن است  کمکی به تشخیص علت نارسایی مزمن نکند زیرا تمام فرم های نارسایی کلیه سرانجام موجب ایجاد بافت جوشگاهی(اِسکار) منتشر و ظاهری مشابه در کلیه ها می شوند.

شایع ترین علل نارسایی مزمن کلیه عبارتند از دیابت و بالا بودن  فشارخون.* نارسایی مزمن کلیه در بیماری مِلیوم متعدد(نوعی سرطان که از گلبول  های سفید نوع پلاسماسِل آغاز می شود)، عملکرد ضعیف قلب، نارسایی مزمن کبد، تصلبّ شرایین(سختی سرخرگها)ی کلیوی، انسداد مجرای خروجی مثانه( مثلاً در اثر بزرگ شدگی پروستات یا سنگ مثانه)، مثانه نوروژنیک( اتساع بیش  از حد مثانه در اثر اختلال رشته های عصبی ارتباط  دهنده ی مثانه با نخاع)، وجود سنگ در هر دو حالب، انسداد لوله های کلیوی(مجاری انتهایی نفرون ها) ایجاد فیبروز( تشکیل بافت فیبرمانند) در پشت صفاق، بازگشت ادرار از مثانه به حالب، دیابت، افزایش فشارخون، گلومرولونفریت مزمن، نفریت بینابینی مزمن، ضایعات عروق بزرگ کلیه، التهاب عروق  خونی کوچک کلیه، بیماری کلیه پُلی کیستیک و بیماری های ارثی کلیه(مثل نفریت ارثی) ممکن است ایجاد شود.

علایم نارسایی مزمن کلیه

علایم نارسایی مزمن کلیه به تدریج(طی چندهفته یا چندماه)ظاهر  می شوند و غالباً مبهم هستند(یعنی علایمی مانند بی اشتهایی و ضعف در ابتدای بیماری وجود دارند). پس از  این مدت علایمی مانند تکرر ادرار (به ویژه هنگام شب)، تنگی نفس، سکسکه های طولانی و مقاوم به درمان، گرفتگی عضلات ساق، تهوع و استفراغ، رنگ پریدگی، کبود شدن اسان پوست، خارش، پرش عضلات یا انقباض آنها، خواب رفتگی یا گزگز دسته ها یا پاها بروز  می کنند.

 درمان نارسایی مزمن کلیه

درمان نارسایی مزمن کلیه، به علت ایجادکننده بیماری بستگی دارد. به عنوان مثال در بعضی انواع گلومرولونفریت از استروییدها(کورتون) و داروهای ضد فشارخون و در انسداد مجاری  ادراری از عمل جراحی استفاده می شود. چنانچه نارسایی مزمن کلیه علی رغم درمان های به عمل آمده بهبود نیابد و پیشرفت کند به مرحله پایانی نارسایی کلیه منجر می شود که در این صورت به دیالیز یا پیوند کلیه نیاز دارد. علایم مرحله پایانی نارسایی کلیه عبارتند از: کاهش شدید حجم ادرار؛ تورم  صورت،دست ها، پاها و شکم؛ خواب آلودگی شدیدف خارش شدید پوست( به دلیل افزایش شدیداوره خون)؛ کاهش وزن، باردارشدن  زبان، سردرد و استفراغ، وجود بوی  شبیه آمونیاک در دهان و تنفس بیمار.

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار