[sbu_post_image]
تنگی پیشابراه
تنگی پیشابراه(urethral stricture) عبارت است از تنگ شدن غیرعادی بخشی از مجرای عبور ادرار از مثانه به بیرون(پیشابراه) که معمولاً بهدنبال ایجاد زخم در دیواره پیشابراه و باقی ماندن بافت جوشگاهی حاصل به وجود می اید و موجب اشکال در ادرار کردن می شود.
سوند زدن مجرای ادرار ، سیستوسکوپی یا عمل جراحی برداشتن پروستات ممکن است موجب تنگی پیشابراه شوند.
علل تنگی پیشابراه
علل شایع بروز زخم پیشابراه عبارتند از: التهاب دایمی پیشابراه در اثر عفونت های مقاربتی(مانند سوزاک) و آسیب های دستگاه تناسلی(مثلاض در اثر شکستگی لگن).
علایم تنگی پیشابراه
علایم تنگی پیشابراه عبارتند ازک کاهش فشار ادرار، اشکال در ادرار کردن،ادامه ادرار به صورت قطره قطره، پس از پایان ادرار کردن، احساس عدم تخلیه کامل مثانه پس از ادرار کردن،تکرر ادرار.
عوارض تنگی پیشابراه
تنگی پیشابراه در صورت عدم درمان ممکن است موجب انسداد کامل و در نتیجه احتباس ادرار شود. تخلیه ناقص ادرار از مثانه باعث التهاب مثانه( سیستیت) می شود و گاهی با افزایش غیر طبیعی فشار دستگاه ادراری و در نتیجه، آسیب دیدگی کلیه همراه است.
تشخیص تنگی پیشابراه
تشخیص تنگی پیشابراه از طریق رادیو گرافی(با تعیین اینکه آیا پس از ادرار، مثانه به طور کامل تخلیه می شود یانه) صورت می گیرد. با سیستوسکوپی می توان محل تنگی پیشابراه را مشخص نمود.
درمان تنگی پیشابراه
درمان تنگی پیشابراه به محل آن و سن بیمار بستگی دارد. ساده ترین روش درمان، گشادکردن پیشابراه با استفاده از سوند است که تحت بی حسی موضعی، هر هفته و به مدت چندماه وارد مجرای ادرار و پیشابراه می شود.
در تنگی های شدید می توان بافت زخمی پیشابراه را به وسیله سیستوسکوپی و باعمل جراحی برداشت و سپس با جراحی پلاستیک، قسمت مزبور را ترمیم نمود.
درمان انسداد مجاری ادراری
برای درمان انسدادمجاری ادراری عارضه دار شده با عفونت باید هرچه زودتر انسداد را برطرف نمود که این کار اغلب با نفروستومی،اورِتِروستومی یا کانتریزاسیون از راه حالب، پیشابراه یا از بالای ناحیه عانه( بر روی مثانه) امکان پذیر است. در موارد وجود عفونت حاد ادراری تجویز آنتی بیوتیک به مدت ت3 تا 4 هفته ضروری است.
ادرار نارنجی
غذاها و مکمل‌ها: سر دسته متهمان این تغییر رنگ، موادغذایی حاوی ویتامین C، هویج و آب آن و برخی سبزی‌ها هستند. این مواد علاوه بر نارنجی کردن ادرار، می‌توانند کف دست و پا را بی‌رنگ کنند.
داروها: برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند ریفامپین، وارفارین و فنازوپریدین رنگ ادرار را نارنجی می‌کنند. برخی داروها می‌توانند عوارض جانبی روی دستگاه ادراری داشته باشند مثل برخی مسهل‌ها و داروهای شیمی‌درمانی، از دست دادن آب (عرق، استفراغ، اسهال) و نوشیدن کم‌مایعات نیز باعث غلظت یوروکروم می‌شود و رنگ ادرار را تیره می‌کند.
ادرار سبز یا آبی
می‌تواند در نتیجه غذا و دارو باشد. مثلا مارچوبه رنگ ادرار را مایل به سبز می‌کند و بوی مخصوصی به ادرار می‌دهد که کاملا قابل‌تشخیص است. داروهایی که می‌توانند رنگ ادرار را آبی تا سبز کنند، آمی تریپتیلین، ایندومتاسین، سایمتدین و داروهای ضدتهوع و چند مولتی‌ویتامین هستند. در برخی داروها رنگی مورداستفاده قرار می‌گیرد که علاوه بر آبی‌کردن رنگ ادرار باعث درد در هنگام دفع ادرار نیز می‌شوند. برخی بیماری‌های ارثی نادر مثل هیپوکلسمی، رنگ ادرار را آبی می‌کنند. این بیماری ارثی گاهی به نام «نشانگان پوشک آبی» نیز نامیده می‌شود که به دلیل رنگ آبی ادرار کودکان مبتلاست.
قهوه‌ای تیره یا ادرار به رنگ چای
خوردن مقدار زیاد موادغذایی مثل باقلا، ریواس و آلو ادرار را قهوه‌ای تیره می‌کند. داروها و برخی موادمخدر نیز رنگ ادرار را به قهوه‌ای تیره تغییر می‌دهند. از داروها می‌توان به کلروکلین و آنتی‌بیوتیک‌های مترونیدازول و نیترونورانتونین که در عفونت‌های ادراری تجویز می‌شوند، اشاره کرد. مسهل‌های حاوی برگ سنا و کاسکارا و شل‌کننده عضلانی متوکاربامول ادرار را قهوه‌ای تیره می‌کنند. برخی بیماری‌ها به خصوص ناراحتی‌های کبدی مثل هپاتیت و سیروز و بیماری ارثی نادر به اسم tyrosinemia که التهاب گلرومرول‌های کلیوی است، با توانایی کلیه در جذب مایع و مواد زائد تداخل می‌کند.
ادرار تیره و کدر
عفونت‌های دستگاه ادراری و سنگ کلیه می‌توانند شکل ظاهری ادرار را کدر و تیره کنند.
عفونت مثانه؛ زغال اخته خشک
۲۰درصد زنان از مشکل مستمر عفونت مثانه رنج می برند، اگر شما هم مستعد به این ناراحتی هستید، زغال اخته خشک مصرف کنید. در نتایج بررسی که محققان آمریکایی انجام دادند، مشخص شد مصرف ۴۳گرم زغال اخته خشک عفونت را در نمونه های ادرار زنان کاهش می دهد.
اغلب افراد لفظ عفونت ادراری را به جای لفظ عفونت مثانه که نوعی عفونت باکتریائی است که در مثانه ایجاد التهاب می کند و اغلب با علائمی نظیر احساس نیاز به دفع مکرر ادرار و سوزش ادراری همراه است، بکار می برند. این حالت که سیستیت نیز نامیده می شود در بین خانم های 20 تا 50 ساله که از نظر جنسی فعال هستند، نسبتاً شایع است.
علت عفونت مثانه
۱. آسیب به پیشابراه
۲. پروستات بسیار بزرگ
۳. نقص ساختمانی در مجاری ادرار
۴. استفاده از كاتتر ادراری برای خالی كردن مثانه، مثلاً بعد از یك عمل جراحی
۵. باكتری‌هایی كه از قسمت دیگری از بدن و از راه خون به مثانه می‌رسند.
۶. باكتری‌هایی كه از پوست اطراف ناحیه تناسلی و مقعد به مجاری ادراری وارد می‌شوند.
پیشگیری از عفونت مثانه
۱. مصرف الكل
۲. عفونت در سایر قسمت‌های دستگاه ادراری ـ تناسلی
۳. وجود یك بیماری كه باعث كاهش مقاومت بدن شده باشد.
۴. وارد آمدن ضربه به پیشابراه
۵. عمل جراحی اخیر كه در جریان آن كاتتر ادراری هم گذاشته شده باشد.
۶. انسداد در مسیر ادرار، معمولاً ناشی از پروستات بزرگ شده یا ملتهب. در این حالت انسداد كامل نیست.
درمان عفونت مثانه در زن باردار
اگر شما هنگام بارداری دچار عفونت مثانه شوید، باید به مدت 7 تا 10 روز تحت نظر پزشک آنتی بیوتیک خوراکی دریافت کنید.
انجام کشت‌های مکرر ادرار با فواصل معین در تمام دوره بارداری امری الزامی است تا از عدم بازگشت عفونت اطمیـنان حاصل شود.
در 40 درصد خانم‌های بـاردار که دچـار عفونت ادراری می‌شوند، عفونت تکرار می‌شود.
به منظور پیشگیری از عود عفونت، در صورت تکرار عفونت مثانه، ممکن است آنتی بیوتیک به طور دائم و با یک دوز پائین تا زمان زایمان توسط پزشک تجویز شود.
داروهای ضداسپاسم و گاهی استفاده از ضد دردهای ادراری برای تخفیف درد نیز تجویز می‌شود.
به هنگام درمان و تا دو هفته پس از رفع علایم از نزدیکی خودداری کنید تا التهاب کاملاً برطرف شود.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار
