غده پروستات تقریبا به اندازه یک گردو میباشد. مجرای ادراری از میان پروستات عبور میکند و باعث می‌شود که ادرار از مثانه به آلت تناسلی و در نهایت به خارج از بدن هدایت شود. با افزایش سن معمولا اندازه پروستات افزایش پیدا میکند و در نتیجه بر مجرای ادراری فشار وارد می‌شود. امکان دارد عضلات اطراف پروستات با افزایش سن ضعیف شوند. ممکن است این حالت پس از درمان سرطان پروستات نیز ایجاد شود. جهت رفع مشکلات مرتبط با پروستات از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. تمرین کگل میتواند سبب تقویت عضلات کف لگن شده و به بهبود پروستات کمک کند. تمارینی مانند پیاده‌روی، شنا و تنیس نیز برای تقویت پروستات مفید هستند. این تمارین و دیگر ورزش‌های هوازی به حفظ وزن ایده‌آل کمک می‌کنند. رژیم غذایی مناسب و برخی از مواد مغذی می‌توانند از بروز سرطان پروستات جلوگیری کنند. البته شما بایستی از نوع ورزش، رژیم غذایی و داروهایی که برای تقویت پروستات مفید هستند اطلاع داشته باشید. به این منظور می‌توانید به پزشک باتجربه جهت استفاده از روش درمانی مناسب مراجعه کنید.
روش‌های تقویت پروستات
کنترل وزن برای بهبود پروستات
ورزش میتواند به حفظ تناسب اندام کمک کند. در ارتباط با تاثیر ورزش برای تقویت پروستات بایستی توجه شود که تناسب اندام در حفظ سلامت پروستات موثر است. حفظ وزن ایده‌آل به کاهش علائم مرتبط با مشکلات دستگاه ادراری تحتانی کمک کرده و سبب کاهش احتمال بروز سرطان پروستات می‌شود. به طور کلی هر ورزشی که در حفظ سلامت قلب موثر باشد، به تقویت پروستات کمک میکند. توصیه می‌شود که مردان از مجموعه تمارین دایره‌ای، ورزش کاردیو، حرکات کششی و تمرین با وزنه استفاده کنند.
تحرک جسمانی برای تقویت پروستات
علاوه بر ورزش برای تقویت پروستات، هر گونه فعالیت جسمانی در طول روز نیز برای حفظ سلامت پروستات مفید است.
مردانی که از نظر جسمانی دارای مشاغل دشوارتری هستند در مقایسه با افراد دارای مشاغل اداری، کمتر در معرض بروز هیپرپلازی خوشخیم پروستات (بزرگ شدن پروستات) قرار دارند. همچنین مردانی که به مدت 5 ساعت یا بیشتر در هفته (کمتر از یک ساعت در روز) ورزش می‌کنند به میزان 30 تا 50 درصد کمتر از کسانی که زیر 2 ساعت در هفته ورزش می‌کنند در معرض بزرگی خوشخیم پروستات قرار دارند.
به طور کلی احتمال بزرگی خوشخیم پروستات در مردانی که از لحاظ جسمانی فعال هستند کمتر از دیگران میباشد. حتی تمارین با شدت کم یا متوسط مانند پیاده‌روی منظم با سرعت متوسط دارای مزایای زیادی به این منظور می‌باشند.
تحقیقات نشان میدهند که فعالیت جسمانی برای حفظ وضعیت کلی سلامتی مفید است. ورزش به همراه رژیم غذایی مناسب بدون چربی حیوانی اضافی دارای مزایای زیادی برای سلامتی میباشد.
خودداری از دوچرخه‌سواری برای محافظت از پروستات
دوچرخه‌سواری میتواند سبب تشدید برخی از عارضه‌های مرتبط با پروستات شود. در صورت وجود عارضه‌هایی مانند بزرگی خوشخیم پروستات، اختلال نعوظ یا التهاب پروستات بایستی از وارد شدن فشار اضافی بر پروستات خودداری شود. دوچرخه‌سواری سبب وارد شدن فشار بر روی غده پروستات می‌شود. در صورت تمایل به دوچرخه‌سواری می‌توان از دوچرخه‌های دارای زین مناسب پروستات استفاده کرد. این زین‌ها دارای یک فضای خالی هستند و سبب رفع فشار بر روی پرینه (فضای بین ناحیه مقعد و اندام تناسلی) می‌شوند.
تمرین کگل برای تقویت پروستات
تمارین کگل که سبب تقویت عضلات ناحیه لگن می‌شوند به کنترل بی‌اختیاری ادرار در مردانی که در اثر جراحی برای درمان سرطان پروستات یا بزرگی پروستات به این عارضه دچار شده‌اند، کمک میکند.
در ابتدا بایستی عضلات کف لگن را شناسایی کنید. به این منظور، اقدام به ادرار کردن کنید و پس از چند ثانیه، جریان ادرار را متوقف کنید. بر روی عضلاتی که مورد استفاده قرار گرفته‌اند تمرکز کنید. عضلات مورد نظر همان عضلات کف لگن هستند. زمانی که مثانه خالی است تمرین کگل را انجام دهید. بر روی زمین دراز کشیده و زانوها را جدا از یکدیگر قرار داده و خم کنید. عضلات کف لگن را برای سه ثانیه منقبض کنید و سپس برای سه ثانیه این عضلات را در حالت ریلکس قرار دهید. این تمرین را در دو یا سه نوبت 10 تا 20 عددی انجام دهید. اطمینان حاصل کنید که فقط بر روی عضلات کف لگن تمرکز داشته باشید. پس از مدتی می‌توانید این تمرین را در حالت نشسته یا ایستاده نیز انجام دهید.
یوگا برای تقویت پروستات
تمارین یوگای زیر برای تقویت عضلات کف لگن مفید هستند و به بهبود علائم بزرگی پروستات کمک می‌کنند. این تمرین‌ها همچنین در کاهش استرس موثر هستند.
حرکت کابلر یا بادا کوناسانا
تمرین کابلر یک وضعیت نشسته است که به رفع تنش در ناحیه لگن کمک میکند. جهت انجام این تمرین:
- بر روی زمین نشسته و پاها را روبروی خود قرار دهید.
- زانوها را به داخل خم کرده و کف پاها را کنار یکدیگر نگه داشته و پاها را تا حدی که می‌توانید به قسمت لگن نزدیک کنید.
- کف پاها را توسط دست‌ها محکم کنار هم قرار دهید.
- زانوها را در حد امکان به زمین نزدیک کنید و هر گونه تنش در لگن را برطرف کنید.
- این وضعیت را برای مدت چند دقیقه حفظ کنید. سپس دستان خود را روبروی خود قرار دهید.
- به سمت پایین نگاه کرده و چانه خود را به داخل ببرید و به طرف دستان خود به سمت پایین بروید.
- در همین وضعیت به طور عمیق نفس بکشید.
- دستان خود را به طرف بدن بازگردانده و پاها را در طرف جلوی خود قرار دهید و به این ترتیب به وضعیت اولیه باز گردید.
نشستن بر روی یک بالش سبب سهولت در انجام این حرکت می‌شود.
حرکت قهرمان (ویراسانا)
حرکت قهرمان یک وضعیت نشسته در یوگا است که به آزادسازی تنش در ناحیه لگن در اطراف پروستات کمک میکند. برای انجام این حرکت:
- بر روی زانوها خود قرار گرفته و باسن را به طرف زمین پایین بیاورید؛ به گونه‌ای که باسن بین پاها قرار گرفته و زانوها بر روی زمین قرار بگیرند.
- دستان خود را بر روی ران‌ها قرار دهید به شکلی که کف دست به طرف پایین باشد.
- وزن خود را در قسمت لگن نگه دارید به شکلی که فشار بیش از حد بر روی زانوها وارد نشود.
- تلاش کنید که ستون فقرات در حالت راست و مستقیم قرار داشته باشد.
- با آزادسازی پاها از این وضعیت بدنی خارج شوید.
در صورتی که انجام این حرکت برای شخص دشوار باشد می‌توان از یک بالش برای پشتیبانی بیشتر استفاده کرد.
حرکت پا به انگشت در حالت خوابیده (سوپتا پادانگوستاسانا)
این حرکت در حالت خوابیده انجام شده و سبب تقویت عضلات کف لگن و رفع تنش می‌شود. برای انجام این حرکت:
- به پشت بر روی زمین دراز کشیده و هر دو پا را در حالت باز و راست قرار دهید.
- زانوی چپ را خم کرده و ران را به سمت سینه نزدیک کنید.
- پای راست را بر روی زمین قرار دهید. نوک انگشتان پا به سمت بالا باشند.
- با دست، انگشتان پای چپ را بگیرید. (در صورت عدم انعطاف‌پذیری می‌توانید از یک نوار به دور پا استفاده کنید).
- پای چپ را در حد امکان در حالت راست و مستقیم قرار دهید. کف پا بایستی به طرف بالا قرار داشته باشد.
- در صورت استفاده از نوار، دستان خود را تا حدامکان به پاها نزدیک کنید.
- در همین وضعیت به طور عمیق نفس بکشید.
- پای چپ را در زاویه 90 درجه در کنار بدن قرار دهید. پای راست بر روی زمین فشار داده شود.
- در نهایت هر دو پا را در حالت آزاد و رها قرار دهید.
- همین تمرین را برای پای دیگر نیز انجام دهید.
حرکت رساندن سر به زانو (جانوسیرساسانا)
در این حرکت بر تقویت یک پا تمرکز می‌شود. این حرکت سبب کاهش تنش در ناحیه لگن شده و به تقویت بخش مرکزی بدن کمک میکند.
برخی از کارشناسان معتقد هستند که این حرکت همچنین باعث افزایش جریان خون به پروستات و سم‌زدایی آن می‌شود. جهت انجام این حرکت:
- بر روی زمین نشسته و هر دو پا را در حالت کشیده و روبروی خود قرار دهید.
- زانو پای راست را به سمت راست بدن ببرید؛ به طوری که کف پای راست در بخش داخلی ران پای چپ قرار بگیرد.
- وزن خود را بر روی پای چپ قرار دهید و به آرامی دستان خود را به سمت جلو ببرید و با دو دست، کف پا را بگیرید.
- از قسمت لگن به طرف جلو خم شده و نگاه به سمت انگشتان پا باشد.
- چانه را به داخل ببرید و سر را به طرف جلو خم کنید. سپس سر را بر روی ساق پا قرار دهید.
- در همین وضعیت نفس عمیق بکشید.
- به آرامی به وضعیت اولیه بازگردید و هر دو پا را استراحت دهید.
- همین حرکت را برای پای دیگر نیز انجام دهید.
در صورتی دشواری در انجام این حرکت، شخص میتواند برای پشتیبانی بیشتر بر روی یک بالش بنشیند.
حرکت کمان (دانوراسانا)
این حرکت در حالت خوابیده انجام شده و به تقویت قسمت‌های شکم، کف لگن و بخش پایین کمر کمک میکند. امکان دارد افراد مبتدی نتوانند با دستان خود پاها را بگیرند و بایستی از وارد آوردن فشار بیش از حد خودداری کنند. جهت انجام این حرکت:
- از طرف شکم بر روی زمین دراز بکشید و دست‌ها را در دو طرف بدن قرار دهید.
- پاها را از پشت بالا آورده و زانوها را خم کنید.
- تلاش کنید که با دستان خود از پشت، پاها را از قسمت مچ بگیرید.
- پاها، سر، سینه و شانه‌ها را بالا بیاورید.
- نگاه به طرف جلو باشد و در همین وضعیت نفس عمیق بکشید.
- همین وضعیت را برای مدت 30 ثانیه حفظ کرده و سپس به وضعیت اولیه بازگردید. این تمرین را دو بار تکرار کنید.
حرکت ایستادن روی شانه‌ها (بیپاریتکارانا مودرا)
این حرکت فقط بایستی زمانی انجام شود که کف لگن و قسمت پایین کمر به اندازه کافی تقویت شده باشد.
کارشناسان عقیده دارند که این حرکت با تحریک اعصاب و عضلات غدد جنسی سبب بهبود سلامتی پروستات می‌شود.
برای انجام این حرکت:
- به پشت بر روی زمین دراز کشیده و سر را بر روی زمین قرار دهید. دست‌ها در دو طرف بدن قرار داده شوند.
- پاها را در کنار هم نگه دارید. سپس پاهای خود را بالا بیاورید به گونه‌ای که لگن و باسن از روی زمین برداشته شود.
- دستان خود را در قسمت پایین کمر قرار دهید. در این حالت تنها شانه‌ها و سر باید بر روی زمین قرار بگیرند.
- پاها و لگن بایستی در یک راستا قرار بگیرند و شکم باید در حالت منقبض قرار گرفته باشد.
- در همین حالت نفس عمیق بکشید.
- این وضعیت را تا 2 دقیقه حفظ کنید.
- به آرامی پاها را پایین آورده و کمر را با دست‌ها نگه داشته و از این وضعیت خارج شوید.
تغذیه مناسب برای تقویت پروستات
متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که به جای تمرکز بر نوع خاصی از مواد غذایی، اشخاص بایستی به از یک الگوی کلی تغذیه سالم پیروی کنند. به طور کلی جهت مصرف غذای مناسب برای تقویت پروستات بایستی به موارد زیر اشاره شود:
1- حداقل در طول روز بایستی 5 وعده میوه و سبزیجات مصرف شود. مصرف محصولات با رنگ روشن توصیه می‌شود.
2- به جای نان سفید بایستی از نان حاوی غلات کامل استفاده شود. همچنین شخص باید از پاستا و دیگر محصولات حاوی غلات کامل استفاده کند.
3- مصرف گوشت قرمز شامل گوشت گاو، گوسفند و بز و همچنین گوشت فرآوری شده مانند کالباس و هات‌داگ بایستی کاهش داده شود. ماهی، مرغ بدون پوست، لوبیا و تخم مرغ منابع سالم پروتئین هستند.
4- اشخاص باید از روغن‌های سالم مانند روغن زیتون، مغزهای گیاهی (بادام، گردو و گردوی آمریکایی) و آووکادو استفاده کنند. مصرف چربی اشباع در محصولات لبنی و دیگر محصولات حیوانی بایستی کاهش داده شود. از مصرف چربی نیمه هیدروژنه (چربی ترانس) که در فست‌فودها و مواد غذایی بسته‌بندی شده وجود دارند نیز بایستی خودداری شود.
5- از مصرف نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر مانند نوشابه گازدار و بسیاری از انواع آب‌میوه بایستی اجتناب شود. به طور کلی مصرف مواد غذایی شیرین بایستی محدود شود.
6- مصرف نمک باید کاهش داده شود. با مطالعه برچسب مواد غذایی، از غذاهای با مقدار سدیم کم استفاده کنید. همچنین مصرف مواد غذایی فرآوری شده و یخ زده و غذاهای کنسروی نیز بایستی کاهش داده شود.
7- میزان وعده‌های غذایی بایستی ارزیابی شوند. غذا بایستی به آرامی خورده شود و پس از سیر شدن بایستی از خودن غذا خودداری شود.
مصرف دارو برای تقویت پروستات
در صورتی که تغییر در نحوه زندگی تاثیری در بهبود پروستات نداشته باشد، امکان دارد پزشک مصرف دارو و قرص تقویتی پروستات را توصیه کند.
داروهای آلفا بلاکر
داروهای مسدودکننده آلفا سبب شل شدن عضله غده پروستات و قاعده مثانه شده و باعث تسهیل در ادرار کردن می‌شود. داروهای متداول مسدود کننده آلفا شامل تامسولوسین و آلفوزوسین می‌باشند.
داروهای آنتی کولینرژیک
این داروها در صورت بیش‌فعالی مثانه، سبب شل شدن عضله مثانه می‌شوند.
داروهای مهارکننده 5- آلفا ردوکتاز
این داروها در صورت بزرگ شدن پروستات، سبب کاهش اندازه این غده می‌شوند. فیناستراید و دوتاستراید از جمله داروهای متداول مهارکننده 5- آلفا ردوکتاز هستند.
داروهای ادرار آور
این داروها سبب افزایش سرعت تولید ادرار می‌شوند. در صورت مصرف در طول روز، این داروها میزان ادرار تولید شده در طول شب را کاهش میدهند.
داروی دسموپرسین
این دارو سبب کاهش سرعت تولید ادرار شده و در نتیجه در طول شب ادرار کمتری تولید می‌شود.
سوال‌های رایج در مورد روش‌های تقویت پروستات
چه مواد غذایی برای کاهش اندازه پروستات مناسب هستند؟
آووکادو سرشار از بتا- سیتو استرول میباشد. این ماده سبب کاهش علائم مرتبط با بزرگی خوشخیم پروستات می‌شود. طبق گزراش برخی از مردان، مصرف مکمل بتا –سیتو استرول سبب بهبود جریان ادرار و کاهش حجم ادرار باقیمانده می‌شود. دیگر مواد حاوی بتا- سیتو استرول شامل: تخم کدو، جوانه گندم، دانه سویا و گردوی آمریکایی میباشد.
نوشیدنی‌های مناسب برای تقویت پروستات شامل چه مواردی می‌باشند؟
چای ترش و چای سبز برای حفظ سلامت پروستات بسیار مفید هستند. این دو نوع چای حاوی آنتی‌اکسیدان هستند. چای سبز به جلوگیری از بروز سرطان پروستات کمک کرده و سبب کاهش سرعت پیشروی سرطان پروستات می‌شود.
آیا مصرف سیر به بهبود پروستات کمک میکند؟
سیر دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانی و اثرات آنتیاکسیدانی میباشد. در ننتیجه سیر برای دههها جهت درمان سرطان پروستات و بهبود علائم بزرگی خوشخیم پروستات استفاده شده است.
آیا مصرف موز برای درمان بزرگی پروستات مفید است؟
تحقیقات نشان میدهند که عصاره متانول به دست آمده از پوست موز میتواند سبب مهار 5-آلفا ردوکتاز شده و در درمان بزرگی خوشخیم پروستات مفید است.
آیا مصرف قهوه به بهبود پروستات کمک میکند؟
مصرف یک تا سه فنجان قهوه در روز به کاهش احتمال بروز سرطان پروستات به میزان 30 درصد کمک میکند. البته مصرف‌کنندگان قهوه بیشتر به سیگار کشیدن تمایل داشته و کمتر ورزش می‌کنند. این موارد سبب افزایش احتمال بروز سرطان پروستات می‌شوند.
چه نوع ورزشی برای تقویت پروستات مفید است؟
ورزش‌هایی که برای سلامت قلب مفید هستند، به بهبود پروستات و سلامت جنسی نیز کمک می‌کنند. 30 دقیقه ورزش هوازی مانند شنا، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی با سرعت و کوهنوردی در بیشتر روزهای هفته به این منظور مفید هستند.
چگونه می‌توان به طور طبیعی از بروز مشکلات پروستات جلوگیری کرد؟
با استفاده از رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات، کاهش مصرف الکل، 30 دقیقه ورزش در هر روز و مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی وضعیت پروستات می‌توان از بروز مشکلات مرتبط با پروستات جلوگیری کرد.
چه ویتامینی برای حفظ سلامت پروستات مفید است؟
محصولات مورد نظر جهت جلوگیری از بروز سرطان پروستات حاوی ویتامین E، سلنیوم و نخل اره‌ای هستند. سلنیوم نقش مهمی در مکانیزم دفاعی آنتیاکسیدانی در بدن ایفا میکند. ویتامین E نیز یک نوع ویتامین محلول در چربی است و نوعی آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود.
