ناباروری در مردان
چند در صد از ناباروری مربوط به مردان است؟
غالبأ علل ناباروري مردان به عنوان شایعترین علت ناباروری ذکر شده است .30-40% ناباروری ها مربوط به علل ناباروري مردان می باشد وبه همراه علل ناباروری مشترک با زنانه 50% موارد را تشکیل می دهد باید زن ومرد هر دو دربررسی ناباروری بطور موازی مورد ارزیابی قرار گیرند. هر چند ناباروری بعد از یک سال تماس جنسی بدون جلوگیری تأیید می شود ولی نگرانی زوج ها باعث مراجعه زودتر می شود که ممکن است سودمند هم باشد.
تشخیص ناباروری مردان
1-شرح حال. 2- معاینه ی بالینی .3- آزمایشات مایع منی .4- ارزیا بی هورمونی.
شرح حال تشخیص ناباروری مردان :
باید وضعییت آمیزش جنسی بیمار مشخص شود.حدود 80% از مردان بطور دقیق ،زمان آمیزش جنسی که منجر به حاملگی شود را نمی دانند .بطور طبیعی اسپرم حدود 1-2 روز داخل بدن زن زنده می ماند،بنا بر این توالی هر دو روز یک بار برای اکثر مردان جهت آمیزش جنسی مناسب است.
وجودسایر بیماری های فرد باید بررسی شود ، چون هرکدام آنها می توانند به نوعی موجب کاهش باروری گردند.
جراحی فتق در 1% موارد،بیماری های مانند اوریون بعد از بلوغ می توانند در نا باروری مردان موثر باشند.
استروئیدآندروژنیککه اغلب توسط ورزشکاران زیبایی اندام جهت افزایش قوای عضلانی بدن ورشد استفاده می شوند می توانند موجب کاهشتولید اسبرم شود.
حمام گرم و سونا به علت افزایش دمای بیضه سبب خرابی تولید اسپرم می شوند.
وجود مشکلات ناباروری در برادر بیمار می تواند اختلا لات ژنتیکی را در خانواده مطرحسازد.
در چاقی مفرط به دلیل بر هم خوردن تعادل هورمونی ودر نتیجه افزایش هورومون زنانه وکاهش هورمون مردانه ممکن است نا باروری دیده شود
پر کاری یا کم کاری غده ی تیرویید می تواند موجب کاهش تولید اسپرم گردد.
معاینه ی فیزیکی :
بیمار باید کاملأ صفات ثانویه مردانه داشته باشد. بیضه بطور کامل مورد معاینه قرارمیگیرد.وجود واریس بیضه می تواند موجب آسیب بیضه وکاهش تولید یا در موارد شدیدتر موجب فقدان اسپرم گردد.
آزمایش مایع منی :
یک آزمایش ساده ومفید ادرار می تواند به عنوان قسمتی از آزمایشات اولیه بیمار انجام شود .غیر طبیعی بودن آنالیز مایع منی به سادگی احتمال کاهش باروری را مطرح می سازد.باید یاد آور شد که کیفیت مایع منی در یک فرد طبیعی روز به روز متغییر است. معمولأ توصیه می شود جمع آوری اسپرم 72-48 ساعت بعد از آخرین مقاربت گرفته شود.
ارزیابی هورمونی :
ارزیابی هورمونی به منظور اندازه گیری هورمونها ی مرد انجام می گردد. بررسی هورمونها تیروئید،تست های کبدی وکلیوی و ارگانهای دیگر بدندر صورت نیازضروری می باشد.
داروها:
در طی اقدام به حاملگی بهتر است هر گونه داروی غیر ضروری قطع گردد.برخی از داروها می توانند با عملکردهای مختلف موجب ناباروری گردند.داروهایی مانند کتوکونازول ، اسپیرو نو لاکتون ،الکل وداروهای نشاط آور مثل ماری جوانا (حشیش) ،هروئین ، بعضی لز حشره کش ها و… می توانند در تولید اسپرم مشکلاتی را به وجود آورند ودر نتیجه موجب ناباروری شوند.
در صورتی که با ارزیابی های فوق علت ناباروری مشخص نشد ،نیاز به تست های تکمیلی می باشد. هر چند حد اقل 25-50 % موارد ناباروری مردان علت مشخص ندارد. بنا بر این با مشخص شدن علت ناباروری در مرد درمان آن ضرورت پیدا می کند .
با وجود آگاهی از درمانهای موجود در ناباروری هنوز فقط 43% زوجهای نابارور در طلب درمان بر می آیند .
باروري و ناباروري
براي باروري, اسپرم مرد به تخمك زن ملحق شده و منجر به پديد آمدن نطفه مي شود. با اين وجود بسياري از مردان مطالب اندكي از باروري مردان مي دانند و به آن توجهي ندارند.
ناباروري فقط مشكل زنان نيست.
بر اساس آمارهاي موجود, 35% موارد نا باروري زوجين مربوط به مردان است. يك مرد سالم در هر نوبت انزال 120 تا 600 ميليون اسپرم خارج مي كند و در طول زندگي خويش حدود 400 ميليارد اسپرم توليد مي كند. شايعترين علت ناباروري مردان, عدم توانايي آنان در توليد تعداد كافي اسپرم هاي سالم است. همچنين مردان ممكن است در رساندن اسپرم به واژن زن مشكل داشته باشند. اين مشكل مربوط به سيستم تناسلي مردان است. در اين موارد ممكن است اختلال مربوط به آلت تناسلي و بيضه ها باشد. (عدم تخليه اسپرم). در بعضي از مردان ناهنجاري وجود دارد كه در آن، بيضه ها در جاي مناسب خود قرار نمي گيرد. همچنين ممكن است بيماري هايي سبب آسيب رساندن به سيستم توليد اسپرم در مردان شوند.
مشخصات اسپرم هاي طبيعي در مردان كدامند؟
– حجم كافي بايد داشته باشند.
– بايد فعال باشند.
– نبايد به هم بچسبند.
– داراي اندازه و شكل مناسب باشند.
– قادر به نفوذ در تخمك باشند و بتوانند به آساني در درون واژن و رحم حركت كنند و خود شان را به تخمك برسانند.
اگر زوجين نتوانند پس از آميزش مكرر صاحب فرزند شوند بايد يك آزمايش تست مني مرد انچام شود.
مايع مني از چه ساخته شده است؟
مني سالم داراي 120 تا 600 ميليون اسپرم در هر نوبت انزال است. مايع مني علاوه بر اسپرم داراي آب, قند هاي ساده, مواد قليايي (براي محافظت در مقابل محيط اسيدي ميزراه مرد و محيط اسيدي واژن زن است. همچنين در مايع مني موادي به نام پروستاگلندين ها هستند كه سبب انقباض رحم ولوله هاي تخمداني مي شوند. علاوه بر اين موادي از قبيل ويتامين C, روي و كلسترولنيز در مايع مني وجود دارند.
بطور كلي مايع مني سالم, فاقد مواد ميكروبي, و آلوده كننده است.
در آزمايش اسپرم چه مواردي اندازه گيري مي شوند؟
× حجم مايع مني
× تعداد اسپرم (مقدار اسپرم در حجم معيني از مايع مني).
× اندازه وشكل اسپرم
× تحرك اسپرم (در صد اسپرم هاي فعال)
اكنون با استفاده از كامپيوتر تمام موارد فوق ارزيابي مي شوند.
مايع مني سالم چه مشخصاتي دارد؟
حجم: 3 ميلي ليتر (بين 2 تا 6 ميلي ليتر)
غلظت: 20 ميليون يا بيشتر در هر ميلي ليتر
تحرك/ 50% فعال پس از 2 ساعت
شكل طبيعي: 60%
مايع مني معمولاً در عرض 1 ساعت به صورت مايع در مي آيد.
PH: بين 7 تا 8.
درمان ناتوانی جنسی
سيگار نكشيد:
كشيدن سيگار معمولاً سبب كاهش تعداد اسپرم و تحرك ضعيف مي شود. تحقيقات اخير نشان دادند زماني كه هم مرد و هم زن سيگار مي كشند, احتمال ناباروري تا 64% بالا مي رود.
مصرف حشيش :
استفاده درازمدت از حشيش توسط مردان سبب كاهش اسپرم سالم و افزايش اسپرم ناقص مي شود.
مصرف الكل:
مصرف زياد الكل سبب كاهش توليد اسپرم سالم توسط مردان مي شود.
فعاليت شديد بدني:
فعاليت شديد بدني سبب كاهش توليد اسپرم مي شود.
ويتامين C:
كمبود ويتامين C سبب مي شود كه اسپرم ها به هم بچسبند و اين حالت سبب 16% موارد ناباروري در مردان مي شود.
منبع: پارسی طب
