تامسولوسین هیدروکلراید، برای درمان مردانی که علائم بزرگی غده پروستات یا هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) دارند، استفاده می‌شود. با افزایش سن، مردان در معرض ابتلا به بزرگ شدن خوش‌خیم پروستات قرار می‌گیرند. داروی تامسولوسین دارویی است که برای درمان مردانی که علائمی مانند: تکرر ادرار، کم بودن جریان ادرار در زمان ادرار کردن، یا احساس عدم تخلیه کامل مثانه بعد از ادرار کردن دارند و به بزرگی پروستات مبتلا هستند، استفاده می شود.
مکانیسم اثر تامسولوسین چگونه است؟
داروی تامسولوسین متعلق به گروه دارویی آلفا بلاکرهاست. همانطور که قبلاً اشاره شد، تامسولوسین در مردان برای درمان علائم بزرگ شدن پروستات(هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا BPH) استفاده می شود. باید بگوییم که داروی تامسولوسین باعث کوچک شدن پروستات نخواهد شد و فقط عضلات پروستات و مثانه را شل و ریلکس خواهد کرد؛ این امر باعث بهبود علائم BPH مانند مشکل در ادرار کردن، کم بودن جریان ادرار و تکرر ادرار خواهد شد. حواستان باشد که حتی با مصرف تامسولوسین هم ممکن است بزرگ شدن پروستات ادامه داشته باشد و به مرور زمان باعث تشدید علائم شود. درنتیجه اگرچه تامسولوسین باعث کاهش مشکلات ناشی از بزرگی پروستات خواهد شد، اما ممکن است همچنان در آینده لزوم جراحی وجود داشته باشد. همچنین گاهی اوقات تامسولوسین به صورت ترکیبی با مواد دیگر مصرف می شود تا مشکلات مثانه و بزرگی پروستات را درمان کند.
قبل از استفاده داروی تامسولوسین
قبل از مصرف هر دارو، باید عوارض و فواید دارو را با هم مقایسه کرد. این تصمیمی است که شما و پزشکتان می گیرید. در مورد تامسولوسین باید موارد زیر را بسنجید:
آلرژی
چنانچه تاکنون حساسیتی به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین اگر حساسیت های دیگر، مانند حساسیت های غذایی، حساسیت به رنگ ها، مواد نگه دارنده یا حیوانات دارید، به پزشکتان بگویید. درصورت استفاده از داروهای بدون نیاز به نسخه، مواد تشکیل دهنده را که روی بسته نوشته شده است بخوانید.
تداخلات دارویی
کپسول تامسولوسین ممکن است با داروهای دیگر، ویتامین ها یا گیاهان دارویی تداخل داشته باشد. این امر ممکن است مضر باشد یا از تأثیرگذاری دارو جلوگیری کند. برای جلوگیری از تداخل، پزشک باید داروهای مصرفی شما را بادقت بررسی و برنامه ریزی کند. حتماً تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهان دارویی که مصرف می کنید را به پزشک بگویید. برای اطلاع از تداخلات دارویی، با پزشک یا متصدی داروخانه مشورت کنید.
برخی از داروهایی که با مصرف تامسولوسین تداخل دارند عبارتند از:
آنتی اسیدها
مصرف داروی سایمتیدین با تامسولوسین می تواند باعث ایجاد مشکل شود. مصرف تامسولوسین همراه با این دارو، باعث افزایش میزان تامسولوسین در بدن خواهد شد. این امر باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی خواهد شد. این دو دارو باهم، باید با احتیاط مصرف شوند.
آنتی‌بیوتیک ها
مصرف آزیترومایسین با تامسولوسین هم خطرناک است؛ چون این دارو هم باعث افزایش میزان تامسولوسین در بدن خواهد شد. این دو دارو باهم، باید با احتیاط مصرف شوند.
داروهای ضدافسردگی (SSRI)
مصرف پاروکستین با تامسولوسین باعث افزایش میزان تامسولوسین در بدن خواهد شد. این امر باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی تامسولوسین خواهد شد. این دو دارو باهم باید با احتیاط مصرف شوند.
داروهای ضدقارچ
مصرف برخی از داروهای ضدقارچ با تامسولوسین باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی تامسولوسین خواهد شد. برخی از این داروها عبارتند از:
- تربینافین
- کتوکونازول
داروهای مربوط به اختلالات نعوظ (ED)
مصرف داروهای ED با تامسولوسین، می تواند باعث افت شدید فشار خون شود. برخی از این داروها عبارتند از: سیلدنافیل، تادالافیل و واردنافیل.
مشکلات پزشکی
وجود بیماری های دیگر نیز ممکن است مصرف این دارو را تحت تأثیر قرار دهد. حتماً اگر مشکلات دیگری دارید به پزشکتان بگویید، مخصوصاً اگر مشکلات زیر را دارید:
- آلرژی به سولفا داروها: خطر واکنش آلرژیک در این بیماران بیشتر است.
- هایپوتانسیون (هیپوتنشن) یا فشار خون پایین: با احتیاط مصرف شود. ممکن است باعث تشدید این مشکل شود.
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری‌های کبدی: با احتیاط مصرف شود. به خاطر دفع دیرتر دارو از بدن، تأثیرات دارو بیشتر خواهد شد.
مصرف درست
تامسولوسین را فقط با نسخه پزشک می توانید تهیه کنید. این دارو به صورت کپسول خوراکی وجود دارد. معمولاً باید یکبار در روز مصرف شود. این دارو را درست مطابق دستور پزشک مصرف کنید و تعداد دفعات مصرف را زیاد نکنید و از این دارو بیش از مدتی که پزشک تجویز کرده استفاده نکنید. راهنمای مصرف این دارو همراه آن است، دستورات راهنمای آن را بادقت بخوانید و از آن ها پیروی کنید. اگر سؤالی داشتید از پزشکتان بپرسید. کپسول ها را حدوداً 30 دقیقه بعد از غذا مصرف کنید. کپسول را قورت دهید. کپسول را نجوید و باز نکنید.
- اگر مصرف دارو را ناگهانی قطع کنید یا اصلاً دارو را مصرف نکنید: علائم هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) بهبود نخواهند یافت. اگر مصرف این دارو را به مدت چند روز قطع کردید، قبل از شروع مجدد مصرف، با پزشکتان مشورت کنید.
- اگر مصرف دارو را فراموش کنید یا در ساعت مشخص مصرف نکنید: دارو مؤثر نخواهد بود و یا کامل و درست عمل نخواهد کرد. برای اینکه این دارو درست عمل کند، باید میزان مشخصی از این دارو در هر زمانی در بدن وجود داشته باشد.
- اگر بیش از حد مصرف کنید: مصرف بیش از حد این دارو باعث کاهش فشار خون خواهد شد که مشکلی خطرناک است.
دوز مصرفی
دوز مصرفی این دارو در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. از دستور پزشک یا برچسب روی دارو پیروی کنید. اطلاعات زیر فقط مربوط به دوز متوسط این دارو است. اگر دوز داروی شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید؛ مگر اینکه به توصیه پزشکتان باشد. میزان دارویی که باید مصرف کنید به قدرت دارو بستگی دارد. همچنین تعداد دوزهای مصرف دارو، طول فاصله بین دوزهای مصرفی و مدتی که باید دارو را مصرف کنید هم به بیماری و مشکلی که به خاطر آن دارو را مصرف می کنید، بستگی دارد.
برای دوز خوراکی (کپسول):
- برای هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات: دوز مصرفی برای مردان بالغ ابتدا 0.4میلی‌گرم (mg) و یکبار در روز است. در صورت نیاز، پزشکتان این میزان را افزایش خواهد داد.
دوز فراموش شده
اگر دوزی را فراموش کردید، به محض اینکه یادتان آمد دارو را مصرف کنید. اما اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را دیگر مصرف نکنید و مطابق برنامه قبلی پیش بروید. دو دوز را باهم مصرف نکنید.
نگهداری
- دارو را در کابینت و دمای اتاق، دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری کنید. همچنین از یخ‌زدگی هم محافظت شود.
- دور از دسترس اطفال نگهداری شود.
- داروهایی که تاریخ ندارند یا دیگر لازمشان ندارید را نگه ندارید.
- از متخصصین بپرسید که چگونه باید داروهایی که لازم ندارید را دور بیندازید.
نکات مهم
پزشکتان باید میزان پیشرفت و بهبود شما را بررسی کند تا مطمئن شود که این دارو درست عمل می‌کند و عوارض ناخواسته را هم بسنجد. وقتی که مصرف تامسولوسین را شروع می کنید، ممکن است باعث سرگیجه یا سبکی سر شود. سرگیجه، سبکی سر یا بیهوش شدن از عوارض رایج به خصوص در زمان برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، هستند. این امر به این دلیل است که تامسولوسین باعث کاهش فشار خون می شود. آهسته برخاستن به کاهش این مشکل کمک خواهد کرد. اگر سرتان گیج رفت دراز بکشید تا بیهوش نشوید و سپس قبل از ایستادن کمی بنشینید تا مجدداً سرتان گیج نرود. چون تامسولوسین باعث سرگیجه یا بیهوشی در برخی افراد می شود، قبل از رانندگی، کار با ماشین‌آلات یا انجام هر کار خطرناک دیگر، اگر سرگیجه دارید یا هوشیار نیستید، مراقب باشید و نحوه واکنش بدنتان به این دارو را بسنجید.
اگر می‌خواهید جراحی آب مروارید یا آب سیاه چشم انجام دهید، اگر دارو مصرف می کنید و یا اینکه در 9 ماه اخیر تامسولوسین مصرف کرده اید، به پزشک بگویید. مشکل جدی چشمی به نام سندرم عنبیه شل حین عمل جراحی (IFIS) در برخی از بیمارانی که از این دارو استفاده می کردند یا اخیراً از این دارو استفاده کرده بودند و عمل جراحی چشم برای آب مروارید (کاتاراکت) یا جراحی چشم برای آب سیاه (گلوکوم) انجام داده بودند، رخ داده بود.
در کنار این دارو، داروهای دیگر مصرف نکنید؛ مگر اینکه به پزشک اطلاع داده باشید. این مورد شامل داروهای تجویزی و داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC) و مکمل ها ویتامینه و گیاهی می‌باشد.
عوارض جانبی تامسولوسین
داروها در کنار تأثیرات لازم، ممکن است تأثیرات منفی هم داشته باشند. اگرچه همه این عوارض جانبی رخ نمی دهند اما در صورت رخ دادن هم نیازمند اقدامات پزشکی خواهند بود. حواستان باشد که فشار خون پایین می تواند از عوارض مصرف قرص تامسولوسین باشد. همچنین سرگیجه و سبکی سر در اولین باری که این دارو را مصرف می کنید عادی است و می توان فوراً با آن مقابله کرد. اگر احساس کردید این واکنش ها غیرطبیعی یا نگران کننده هستند، با پزشکتان تماس بگیرید. در صورت بروز هریک از عوارض جانبی زیر فوراً با پزشکتان تماس بگیرید:
عوارض جانبی شایع
- سرفه و گرفتگی صدا
- تب و لرز
- درد پایین کمر یا پهلوها
- ادرار دردناک یا مشکل در ادرار کردن
عوارض جانبی محتمل
درد قفسه سینه، تنها عارضه جانبی است که کمتر از سایر عوارض مشاهده شده است. این مشکل می تواند در دسته عوارض جانبی شایع قرار گیرد، اما احتمال آن بسیار کمتر از بقیه مشکلات است.
عوارض جانبی نادر
- سرگیجه یا سبکی سر
- سرگیجه، بیهوشی یا سبکی سر وقتی که از حالت نشسته یا خوابیده سریع برمی‌خیزید.
- بیهوشی
- احساس تکان خوردن مداوم بدن فرد یا محیط اطراف
- نعوظ دردناک یا طولانی
- احساس چرخیدن
چه کسانی نمی توانند تامسولوسین مصرف کنند؟
این دارو را به کودکان ندهید، مگر اینکه متخصص این دارو را برایشان تجویز کند. همچنین اگر بیماری یا آلرژی خاصی دارید، باید در مصرف تامسولوسین احتیاط کنید. هرگونه بیماری یا مشکلی که دارید و هر دارویی که مصرف می کنید را به پزشکتان اطلاع دهید. همچنین می توانید برای اطلاعات بیشتر به بخش “قبل از استفاده” بر روی جعبه دارو مراجعه کنید.
مسافرت
وقتی که دارو تامسولوسین را مصرف می کنید و می خواهید به سفر بروید:
- داروهایتان را به همراه داشته باشید. در مسافرت با هواپیما داروها را در چمدان نگذارید و آنها را در کیف دستی که به همراه دارید قرار دهید.
- نگران دستگاه های اشعه ایکس فرودگاه نباشید. این دستگاه ها به داروهای تامسولوسین شما آسیبی نمی رسانند.
- ممکن است لازم باشد تا نسخه مربوط به دارو را به مراقبین فرودگاه نشان دهید، همیشه نسخه دارو را به همراه داشته باشید.
- این دارو را روی داشبورد ماشین یا داخل ماشین نگذارید و این کار را وقتی که هوا سرد یا گرم است هرگز انجام ندهید.
قیمت
تامسولوسین در ایران، توسط دو شرکت تولید می شود. فارابی و نیل فارمد دو برند تامسولوسین در ایران هستند و قیمت دوز 0.4 میلی گرمی تامسولوسین، 18هزار تومان است. ممکن است این قیمت متغییر باشد، پس بهتر است که درباره برند و قیمت از پزشکتان سؤال کنید.
سؤالات متداول
آیا تامسولوسین باعث تکرر ادرار می شود؟
تامسولوسین با شل کردن عضلات مثانه و پروستات، باعث کاهش علائم بزرگ شدن غده‌ی پروستات شده و درنتیجه راحت تر می توانید ادرار کنید.
فرد تا چه مدت باید تامسولوسین را مصرف کند؟
مدت درمان در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. درباره طول درمان با پزشک صحبت کنید و دارو را طبق دستور او مصرف کنید. دوز مصرفی یا مدت مصرف را افزایش ندهید و مصرف دارو را خودسرانه قطع نکنید.
چرا تامسولوسین باید در شب مصرف شود؟
توصیه می شود تامسولوسین شب ها مصرف شود تا از سرگیجه و بیهوشی جلوگیری شود.
آیا تامسولوسین اندازه پروستات را کاهش می دهد؟
تامسولوسین باعث شل شدن عضلات پروستات و دهانه‌ی مثانه خواهد شد. این امر باعث افزایش جریان ادرار و کاهش علائم خواهد شد. با این حال، تامسولوسین پروستات را کوچک نخواهد کرد. پروستات ممکن است همچنان بزرگ تر شود.
