ریفلاکس مثانه

[sbu_post_image]

ریفلاکس دو طرفه مثانه

برگشت ادرار از مثانه به طرف بالا و دستگاه ادراري فوقاني را ريفلاکس ادراري مي گويند که يک بيماري نسبتا شايع است و با عفونتهاي ادراري مشخص مي شود و اگر به موقع درمان نشود ممکن است سبب از بين رفتن کليه ها گردد. بر حسب شدت برگشت ادرار، ريفلاکس ادراري را به 5 درجه از 1 تا 5 تقسيم مي کنند. نوع درجه يک ريفلاکس ادراري خفيف و نوع درجه 5 ريفلاکس ادراري بسيار شديد است.

برگشت ادرار از مثانه به طرف بالا و کليه ها يک بيماري نسبتا شايع است. در  واقع ادرار از مثانه ابتدا وارد حالبها میشود که اگر به موقع درمان نشود به کلیه ها میرسد.

برگشت ادرار از مثانه

در حالت طبيعي محل ورود حالبها به مثانه طوري است که امکان پس زدن ادرار داخل مثانه بداخل حالب و از آنجا به داخل کليه وجود ندارد. حتي در حالت پري مثانه، هيچ ادراري از مثانه بطرف بالا نمي رود. در علم پزشکي کليه ها و حالبها را دستگاه ادراري فوقاني و مثانه و مجراي ادرار را دستگاه ادراري تحتاني مي گويند. در ريفلاکس، ادرار به طرف بالا به يک يا هر دو حالب برگشت پيدا کرده و گاها وارد يک يا هر دو کليه نيز مي شود. اگر ريفلاکس فقط يک حالب و کليه را گرفتار کند مي گويند ریفلاکس یک طرفه مثانه يک طرفه است و اگر هر دو حالب و کليه ها را مبتلا سازد مي گويند ریفلاکس دو طرفه مثانه رخ داده است.

علت ريفلاکس ادراري

کلا دو نوع ريفلاکس ادراري وجود دارد: اوليه و ثانويه. بسياري از موارد ريفلاکس ادراري اوليه بوده و در ضمن يک طرفه است. در حالت طبيعي حالب قبل از باز شدن در مثانه يک مسير 3-2 سانتي متري در جدار مثانه را طي مي کند که اين قسمت از حالب را حالب داخل جداري مي گويند و مثل يک دريچه عمل کرده و از برگشت ادرار بطرف بالا جلوگيري مي کند. در نوزادانيکه داراي ريفلاکس ادراري هستند اين قسمت از حالب خوب تکامل نمي يابد و ادرار بطرف بالا برگشت پيدا مي کند. بسياري از موارد ريفلاکس ادراري اگر خفيف باشند با بزرگ شدن نوزاد بعلت تکامل يافتن حالب، ريفلاکس ادراري نيز رو به کاهش نهاده و برطرف مي شود.

ريفلاکس ادراري ثانويه در مواردي اتفاق مي افتد که يک انسدادي در مسير خروجي ادرار پيش بيايد مثل وجود سنگ در سیستم ادراری و يا اينکه فشار در داخل مثانه بنا به عللي افزايش پيدا کرده و ادرار را به طرف عقب به حالبها و کليه براند که برای وجود سنگ باید درمانهای مخصوص به سنگ را پی گرفت. يک بيماري مادزادي خطرناک بنام وجود دريچه در مجراي خلفي در کودکان وجود دارد که مانع خروج ادرار مي شود. در اين نوزادان ريفلاکس ادراري دو طرفه بوده و حتي در موقعي که جنين در داخل رحم مادر است مي توان با سونوگرافي اين بيماري را تشخيص داد.گاها در اين موارد صبر نمي کنند تا در پايان 9 ماهگي زايمان انجام شود، چون برگشت ادرار کليه ها را بشدت صدمه مي زند.

در چنین مواردي وقتي جنين بتواند در خارج از رحم زنده بماند، مثلا 7 ماهگي، زايمان انجام مي شود تا کليه هاي نوزاد آسيب نبيند. بعد از تولد بلافاصله اين نوزادان تحت درمان قرار مي گيرند. آسيب به نخاع از علل مهم ایجاد ریفلاکس ادراریست. بيشتر افراديکه پس از آسيب به نخاع فوت مي کنند، بعلت عوارض کليوي ناشی از ریفلاکس دو طرفه مثانه، فوت مي کنند.

 علائم ريفلاکس ادراري 

در بسياري از موارد کودکي که داراي ريفلاکس ادراري است هيچ علامتي ندارد. اين کودکان بطور مکرر دچار عفونت ادراري مي گردند شايعترين علامت ریفلاکس دو طرفه مثانه،عفونت ادراري است. و گاها وقتي والدين متوجه ريفلاکس ادراري در فرزند خود مي شوند، که عوارض نارسائي کليه در فرزندان آنها ايجاد مي شود

عوارض ريفلاکس ادراري 

ریفلاکس دو طرفه مثانه موجب عفونت میشود. باکتریها ممکن است به کلیه ها برسند و مسبب نارسایی کلیه شوند.

تشخيص ريفلاکس ادراري

بوسیله سوند ماده حاجبی به درون مثانه ریخته میشود و آن را پر میکند تا در سونوگرافی دیده شود در حالت طبيعي فقط مثانه پر مي شود و ماده حاجب نمي تواند وارد حالبها شود. ولي در کودکي که داراي ریفلاکس دو طرفه مثانه است، بسته به شدت ريفلاکس، مقداري از ماده حاجب وارد حالبها و کليه ها خواهد شد.

درمان ريفلاکس ادراري

بسياري از ريفلاکسهاي ادراري خفيف (درج يک و2) با گذشت زمان و بزرگ شدن کودک برطرف مي شوند. منتهي اين کودکان بايد تحت نظر بوده و در صورت لزوم درمان شوند تا آسيبي به کليه ها وارد نشود. هر قدر سن کودک کمتر و شدت ريفلاکس ادراري کمتر باشد، احتمال بهبود آن بيشتر است. مثلا در کودک 10 ساله با ريفلاکس ادراري درجه 3 بعيد است که ريفلاکس ادراري با گذشت زمکان بهبود يابد.

گاها لازم است براي اين کودکان ماهها آنتي بيوتيک بخصوصي تجويز شود. در موارد زير لازم است که حتما جراحي انجام شود:
• علي رغم درمان آنتي بيوتيک کودک بطور مکرر مبتلا به عفونت ادراري شود
• کليه ها شروع به آسيب ديدن بکنند
• کودک به اندازه اي يزرگ شده باشد که ديگر شانس بهبودي وجود نداشته باشد.
• شدت ريفلاکس ادراري بالا باشد مثلا درجه 5.

بر گرفته از سایت 7 سیب