احتباس ادراری

[sbu_post_image]

عوارض احتباس ادراری

 احتباس ادراری در مردان نسبت به زنان دارای شیوع بسیار بیشتری است

احتباس ادرار٬ اغلب بدون هشدار اتفاق می‌افتد و به‌شکل ناتوانی در ادرار کردن نمود میابد. در برخی افراد٬ این اختلال تدریجی و در برخی دیگر ناگهانی بروز پیدا می‌کند. احتباس ادراری حاد یک حالت اورژانس بوده و نیاز به درمان فوری خواهد داشت.

درد شدید آزار دهنده و تعریق٬ آنژین٬ اضطراب و فشار خون بالا از پی‌آمدهای احتباس ادراری است و بیمار ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان یابد. در چنین وضعیتی باید بیمار با ضن رسیدن به مرحله سکته قلبی تحت مانیتورینگ قرار گیرد. از دیگر عوارض احتباس ادراری می‌توان به نارسایی کلیه اشاره نمود.

احتباس ادراری و هرگونه انسداد مجاری ادراری در درازمدت عواقبی را بدنبال دارد همچون:

انواع سنگ و رسوب مثانه

آتروفی عضلات دتروسور

هیدرونفروزی(تراکم اخلاط در کلیه)

هایپرتروفی در دتروسور

دیورتیکولا(تغییر شکل در ماهیچه مثانه)

 درمان احتباس ادراری

در احتباس ادراری حاد با قرار دادن سوند ادراری و یا نصب استنت می‌توان بطور موقت به دفع ادرار کمک کرد. برای درمان نهایی ابتدا باید عامل ایجاد احتباس مشخص گردد. داروهای آلفا بلوکر مانند فنوکسی‌بنزامین و تولازولین می‌تواند درمان مناسب باشد. در موارد حادتر پروستاتوکتومی(TURP) و دیگر درمان‌های تهاجمی می‌تواند اثرگذار باشد.

احتباس ادراری بعلت پرده بكارت بدون منفذ

پرده بكارت بدون منفذ (Imperforated hymen) یك رویداد نادر می‌باشد و شیوع آن تقریباً 1/. % در نوزادان مؤنث می‌باشد. اگرچه ممكن است این ناهنجاری در دوران شیرخواری تشخیص داده شود،اما اغلب در سنین 15-9 سالگی تظاهر می‌نماید.

این ناهنجاری مادرزادی، همیشه یك یافته مجزا نیست و باید با استفاده از سونوگرافی، سیستم ادراری را نیز مد نظر داشت.

هیدرومتروكولپوس ممكن است سبب ایجاد اثرات فشاری بر روی مثانه، حالب، روده و وریدهای لگنی شود و باعث احتباس ادراری، یبوست، ادم و یا سیانوز اندام تحتانی شود.

در این مطالعه 9 مورد پرده بكارت بدون منفذ گزارش می‌شود كه از این تعداد 5 مورد دچار احتباس ادراری شده بودند.

معرفی بیمار

طی9 سال (1379-1371) تعداد 9 بیمار با تشخیص Imperforated hymen در بیمارستان فیروزآبادی بستری شدند. سن مراجعه بیماران 14-12 سال (متوسط 2/13 سال) بود. علت مراجعه احتباس ادراری، درد شكم، احساس خروج توده از واژن و عدم دفع مدفوع بود.

از این تعداد، 5 بیمار (56 %) با احتباس ادراری مراجعه نموده بودنـــد. در یك بیمار، هیدرونفـــروز سمـــت راست گزارش شد. در معاینه فیزیكی، توده‌ای در ناحیه تحتانی شكم وجود داشت كه با معاینــه ژنیتال، توشه ركتال و سونوگرافی، تشخیص Imperforated hymen تایید شد.

بیماران در اطاق عمل و در وضعیت لیتوتومی تحت بیهوشی عمومی قرار گرفتند. مثانه با استفاده از كاتتر مجرا تخلیه گردید.

با ایجاد برشهایی در وضعیت ساعت 2، 4، 8 و10 بر روی پرده بكارت خون تیره و غلیظ به مقدار فراوان تخلیه شد. سپس لبه‌های پرده بكارت با كرومیك 0-3 بخیه شد. مشكلات ادراری بیماران (احتباس) پس از عمل جراحی برطرف شد.

هیدرومتروكولپوس به اتساع واژن و رحم بدلیل تجمع مقدار فراوان ترشحات موكوسی پشت پرده بكارت فاقد منفذ، سپتوم عرضی واژن و یا واژن آترتیك در شیرخواران اطلاق می‌گردد. تجمع ترشحات بدلیل تحریك داخل رحمی و نیز بعد از تولد بدلیل ترشحات غدد سرویكس و رحم (بعلت استروژن مادری) اتفاق می‌افتد.

در یك مطالعه، هیدروكولپوس و هیدرومتروكولپوس مسؤول 15% توده‌های شكمی در نوزادان مؤنث بوده است. وقتی این وضعیت در زمان بلوغ ملاحظه می‌شود، علت آن تجمع خون قاعدگی است و بنابراین هماتومتروكولپوس نامیده می‌شود. علائم بالینی Imperforated hymen شامل درد شكمی طولانی مدت، علائم دستگاه ادراری، یبوست و درد پشت است.

در مطالعهCook و Marshall، 55% از نوزادان دارای این ناهنجاری، دچار احتباس حاد ادراری بودند و بیش از 80% بیماران نیز دارای درجاتی از هیدرونفروز بودند(3). در این مطالعه، احتباس ادراری در 56% بیماران وجود داشت كه نزدیك به مطالعه Cook و Marshall است اما با این تفاوت كه در دختران سنین بلوغ می‌باشد.

هیدرونفروز در یك بیمار (11%) وجود داشت. علت انسداد دستگاه ادراری، اثرات مكانیكی رحم و واژن متسع است. تشخیص افتراقی توده‌های interlabial شامل پرولاپس یورتروسل نابجا، پرولاپس اورترا، كیست پارااورترال، هیدرومتروكولپوس و رابدومیوساركوم واژن می‌باشد.

پرده بكارت بدون منفذ باید از چسبندگی لابیا، آترزی واژن، سپتوم عرضی و یا آژنزی واژن تشخیص داده شود. درمان پرده بكارت بدون منفذ شامل برش پرده، درناژ مایع تجمع یافته و خارج سازی (excision) بافت پرده بكارت است. به‌رغم نادر بودن این ناهنجاری، در دختران سنین بلوغ كه با علائم دستگاه ادراری (سوزش و تكرر ادرار، احتباس ادراری و انسداد) و عدم قاعدگی مراجعه می‌نمایند، Imperforated hymen را نیز باید مد نظر داشت.

برگرفته از فوریتهای پزشکی

دکتر محسن وریانی

دکتر محسن وریانی متولد سال ۱۳۵۴ از منطقه چهاردانگه شهرستان ساری در استان مازندران است. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در محل تولد سپری کردند. در سال 1373 با قبولی در رشته پزشکی وارد دانشگاه شهید بهشتی شدند. پس از اخذ مدرک دکترای عمومی و شرکت در امتحان تخصص در سال 1384 موفق به قبولی در رشته تخصصی جراحی کلیه و مجاری ادراری دانشگاه علوم پزشکی تهران گردید.

Call Now Buttonمشاوره و تماس
× مشاوره رایگان