سرطان بيضه

[sbu_post_image]

سرطان بيضه

نان سمينوم و  سمينوم

سرطان بيضه بنا به دلايلي که ذکر مي‌کنم يکي از سرطان‌هاي بسيار مهم است؛ اول اينکه اين سرطان در سنيني ايجاد مي‌شود که شخص در فعال‌ترين سن از لحاظ جنسي و اجتماعي است (اين سرطان بين سنين 25 تا 40 سالگي شايع است). دوم اينکه برخلاف بسياري از سرطان‌ها که ممکن است درمان‌شان خيلي نتيجه‌بخش نباشد، سرطان بيضه جزو سرطان‌هايي است که درمان‌هاي جراحي و شيمي‌درماني در بهبود آن بسيار موثر است البته به شرطي که سريع تشخيص داده شود.

در مقايسه با ديگر سرطانهاي مختص مردان سرطان بيضه نادر است. به هر حال، اين نوع سرطان شايع‌ترين نوع سرطان در مردان 29 تا 35 ساله مي‌باشد.

انواع سرطان بيضه

سمينوم شايع‌ترين و درمان‌پذيرترين نوع تومور بيضه است و بيش از 50 درصد سرطانهاي بيضه را به خود اختصاص مي‌دهد. از آنجايي كه اين تومور به كندي انتشار مي‌يابد، در صورتي كه بموقع از پيشرفت آن جلوگيري شود، براحتي قابل درمان خواهد بود. تومور اوليه معمولاً به يك بيضه محدود است اگر چه احتمال ناچيزي (5درصد يا كمتر) وجود دارد كه تومور در بيضه ديگر نيز ايجاد گردد.

علل سرطان بيضه:

1- سرطان بيضه در 11 تا 15 درصد از مرداني كه بيضه‌شان نزول نکرده است، ديده شده است. اگرچه دليل اصلي اين ارتباط نامشخص است، پايين نيامدن بيضه به عنوان عامل خطر ساز در سرطان بيضه به شمار مي‌آيد. در نوزادان بايد اين مشكل با عمل جراحي رفع گردد تا در آينده از بروزسرطان بيضه جلوگيري شود. مرداني كه اكنون يا در گذشته دچار بيضه‌هاي پايين نيامده بوده‌اند، بايد به محض كشف هر توده يا احساس سفتي در بيضه‌هاي خود جهت بررسي به پزشك اورولوژی مراجعه نمايند. در بسياري از موارد سرطان بيضه پس از وارد آمدن ضربه به بيضه كشف مي‌گردد( صدمه به بيضه‌ها عامل ايجاد سرطان بيضه نيست بلكه باعث ايجاد توجه به بيضه و كشف توده‌هايي كه از قبل در آن بوده‌اند مي‌گردد).
2- عامل ديگري كه مي‌تواند زمينه‌ساز سرطان بيضه باشد، مصرف داروهاي حاوي استروژن در زمان بارداري توسط مادر و اثر آنها روي جنين پسراست.
3- سرطان‌هاي بيضه در بين افراد دوقلو يا برادران و اعضاي خانواده فرد مبتلا بيشتر از ساير افراد طبيعي جامعه ديده مي‌شود (دخالت عوامل ژنتيكي)كه البته اين نظريه مورد قبول همه متخصصان نيست.

تشخيص سرطان بيضه:

اگر سرطان بيضه از نوع سمينوم باشد که يکي از انواع شايع تومور بيضه است معمولا اشعه‌درماني پاسخ مي‌دهد اما اگر غيرسمينومي باشد بايد شيمي‌درماني صورت گيرد. ولي پيش از آن بايد غدد لنفاوي پشت شکم به روش امروز لاپاروسکوپي (بدون شکاف باز) درآورده شود. اگر منفي باشد، بيماري با توجه به آزمايش‌هاي خوني پيگيري مي‌شود اما اگر غدد لنفاوي مبتلا، بزرگ بود يا غده‌اي در آن وجود داشت يا مارکرهاي خون بالا بود به غير از درآوردن غدد لنفاوي شيمي‌درماني هم صورت مي‌گيرد که بسيار موثر است.
علت اينکه اشعه‌درماني يا شيمي‌درماني در درمان سرطان بيضه موثر است اين است که اين بيماري از تومورهايي است که در سنين جواني از رشد سريعي برخوردار است و شيمي‌درماني روي سلول‌هايي که رشد سريعي دارند بسيار اثرگذار است. بنابراين اگر سرطان سريع تشيخص داده شده و درمان‌هاي لازم صورت گيرد و بيماري بعد از دو سال عود نکند، تقريبا حدود 90 درصد براي هميشه بهبود پيدا مي‌کند ولي اگر به دلايلي بيماري عود کند حدود 80 درصد موارد اين عودها دوباره به درمان پاسخ مي‌دهد و فرد بهبود مي‌يابد.

به دليل اينکه تشخيص‌ سرطان‌ بيضه مشکل است يا فرد خجالت مي‌کشد به پزشک مراجعه کند، دير تشخيص داده مي‌شود. دليل ديگر عدم تشخيص به موقع آن است که معمولا در سرطان بيضه فرد دردي احساس نمي‌کند. مهم‌ترين علامت سرطان بيضه ايجاد يک توده در بيضه به صورت ناهمواري، سفتي يا بزرگ شدن بيضه است.

تقريباً تمام سرطانهاي بيضه در ابتدا به عنوان توده‌اي بدون درد در بيضه كشف مي‌شوند. براي كشف زودرس سرطانهاي بيضه پيشنهاد مي‌گردد كه مردان هر ماه بيضه‌هاي خود را معاينه كنند. اين كار بعد از يك حمام يا دوش گرم در زماني كه كيسه بيضه شل است، به بهترين شكل قابل انجام است. هر بيضه بايد به آرامي بين شست و انگشتان هر دو دست غلتانده شود. توده يا تورم كشف شده ممكن است سرطان نباشد اما به هر حال بايد توسط پزشك بررسي گردد. علائم ديگر سرطان بيضه عبارتند از: درد خفيف در كشاله ران، شكم يا پهلو، بزرگي يا حساسيت پستان در مردان، ايجاد توده در ناحيه گردن.

خوشبختانه با اينکه سرطان بيضه از شايع‌ترين سرطان‌هاي سنين جواني است و تقريبا يکي از مهم‌ترين علل مرگ و مير در اين سنين است ولي جزو سرطان‌هاي نسبتا نادر بوده و در سال تقريبا حدود 2 نفر از هر 100 هزار مرد به اين تومور مبتلا مي‌شوند. گفتني است که بيشترين علت مرگ و مير ناشي از سرطان در مردان بين سنين 25 تا 35 سالگي است که اين اهميت موضوع را نشان مي‌دهد. در بسياري از کشورها همان‌طور که به خانم‌ها آموزش داده مي‌شود تا سينه‌هاي خود را معاينه کنند به مردان نيز آموزش داده مي‌شود که بيضه‌هايشان را معاينه کرده و در صورت مشاهده غده حتما به پزشک مراجعه کنند. در ساير کشورها بيشترين آمار سرطان بيضه حين معاينه سلامت سربازان تشخيص داده مي‌شود بنابراين بهتر است معاينه ادواري در پادگان‌ها و دبيرستان‌ها حين معاينه‌هاي بهداشتي توسط مسوولان يا پزشکان مربوطه انجام شود تا اين بيماري در سنين پايين تشخيص داده شود و به مرحله‌هاي غيرقابل درمان نرسد.
اگر اين علائم ظاهر شود، پزشك تعدادي از آزمايش‌هاي تشخيصي زير را درخواست مي‌نمايد: پرتونگاري قفسه سينه ،سي‌تي‌اسكن شكم ،آزمونهاي خون براي آلفا فيتوپروتئين و بتاhCG.( اين پروتئين‌ها به عنوان نشانگرهاي سرطان بيضه مي‌باشند زيرا در خون افراد مبتلا ميزان آنها افزايش مي‌يابد)، سونوگرافي ، لنفانژيوگرافي ،IVP (پيلوگرافي داخل وريدي)،نمونه‌برداری.
شيوة درمان بسته به نوع تومور و ميزان گسترش آن تعيين مي‌شود. برداشتن بيضه مبتلا از طريق جراحي، اولين مرحله درمان سرطان بيضه است( عملكرد جنسي يا قدرت باروري با برداشتن يك بيضه، تغيير چنداني نخواهد كرد). ممكن است اشعه گاما يا اشعه ايكس با ولتاژ بالا بر ناحيه گرفتار تابانده شود. اين اشعه به سلولهاي سرطاني صدمه وارد ساخته يا آنها را نابود مي‌كند در حالي كه بر بافت طبيعي نزديك اثر چنداني ندارد. ممكن است پرتودرماني آثار جانبي‌اي مانند واكنشهاي پوستي، حالت تهوع، استفراغ، خستگي و اسهال داشته باشد. در اكثر موارد استراحت و تغذيه مناسب و گذشت زمان اين ناراحتي‌ها را برطرف مي‌سازد. شيمي درماني و درمان با داروهاي ضد سرطان نيز در بعضي از موارد سرطان بيضه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. پرتودرماني و شيمي‌درماني بر كاركرد جنسي تاثير ندارند اما مي‌توانند بر باروري اثر داشته باشند. تقريباً تمام موارد سرطان بيضه به خوبي قابل درمانند، به وبژه اگر تومور بموقع تشخيص داده شود.

درمان سرطان بيضه

بعد از تشخيص، آزمايش‌هايي انجام مي‌شود که نوع پيشروي و دست‌اندازي سرطان شناخته شود. خوشبختانه مارکرهايي (آزمايش‌هاي خون) وجود دارد که مي‌توان با توجه به آن متوجه شد که سرطان در چه مرحله‌اي است. وقتي مارکرها صفر باشد، نشان‌دهنده اين است که سرطان در بيضه است ولي وقتي بالاتر باشد، نشان‌دهنده اين است که سرطان به غدد لنفاوي پشت شکم رسيده است. گاهي اوقات فرد با غده شکمي مراجعه مي‌کند غافل از اينکه به سرطان بيضه مبتلا شده است. دليل اين امر اين است که عروق بيضه در دوره جنيني از شکم نشات مي‌گيرد و هر وقت سرطان بخواهد دست‌اندازي کند اول به عروق لنفاوي پشت شکم دست‌اندازي مي‌کند که در اين صورت فرد با غده بزرگ شکمي مواجه مي‌شود. بعد از آزمايش‌هاي خوني که مشخص شد سرطان محدود به بيضه است يا نه، با سونوگرافي بيضه و گاهي ام‌آرآي، تومور بيضه قطعي مي‌شود و فرد مورد جراحي قرار گرفته و بيضه درآورده مي‌شود تا نوع جنس بافتي آن تشخيص داده شود که بر حسب آن نوع درمان متفاوت خواهد بود.

منابع: دکتر پالاپال ، ایران سلامت