علایم بیماری های کلیه،تشخیص پرکاری مثانه

[sbu_post_image]

 علایم بیماری های کلیه

مهم ترین علامت سندرم آسیب حاد کلیه کاهش سریع و ناگهانی عملکرد دفع از طریق کلیه هاست. اگر کارکرد کلیه ظرف 48 ساعت کاهش چشمگیری پیدا کند، فرد به این نوع عارضه مبتلا شده است. این بیماری در اصل از دو طریق قابل تشخیص است.

یکی این که میزان انباشت محصولات نهایی سوخت و ساز نیتروژن (یعنی اوره و کراتنین) در خون افزایش و دیگر این که میزان خروج و دفع ادرار به میزان قابل توجهی کاهش یابد. گاهی هم هر دو علامت در بیمار بروز می کند.

بیشترین مناطق بروز AKI کشورهای درحال توسعه است. از آنجا که این طیف بیماری ها براساس تعریف جدیدی ارائه شده اند، هنوز آمارهای دقیقی از آنها در بسیاری از کشورهای جهان وجود ندارد. به همین دلیل نمی توان برآورد دقیقی از وضع آنها در چنین کشورهایی ارائه کرد.

با این حال مطابق تخمین منابع رسمی جهانی مانند فدراسیون بین المللی بنیادهای کلیه (IFKF) در این کشورها کودکان، نوجوانان و جوانان در معرض خطر ویژه این بیماری ها قرار دارند؛ زیرا این مشکل بکرات در نتیجه التهاب معده و روده، مسمومیت، مالاریا یا سایر بیماری های عفونی مسری در چنین کشورهایی بروز کرده است.

بعلاوه قربانیان بلایای طبیعی مانند زلزله نیز در چنین کشورهایی اغلب بر اثر آسیب های حاد کلیوی (AKI) جان خود را از دست می دهند.

شدر ابتدای بیماری های کلیوی، اغلب علائم خاصی وجود ندارد. «نارسایی کلیوی کم کم با خستگی بیش از حد بر اثر انجام یک کار، از دست دادن اشتها و نیاز به دفع ادرار به دفعات هنگام شب، احساس می‌شود.» به طور کلی عدم کارکرد کلیه ها، در موارد پرفشاری خون، یا بعد از آزمایش ادرار کشف می‌شود. با پیشرفت درجه و شدت نارسایی کلیوی، پزشکان بر روی آزمایش خون حساب می‌کنند. اصلی ترین فاکتور کراتینین است، یعنی میزان کراتینین در خون سنجیده می‌شود.

کراتنین از نابودی طبیعی سلول های ماهیچه ای در بدن تولید می‌شود. اگر کلیه ها درست کار نکنند، میزان کراتنین خون افزایش می‌یابد.»

درمان پرکاری مثانه  

امروزه از رفتاردرمانی، درمان‌های دارویی و درمان‌های جراحی جهت درمان پرکاری مثانه استفاده می‌شود.
درمان رفتاری چندین جزء دارد و بیشتر از همه در افراد با انگیزه که تمایل به ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و رژیم غذایی دارند سودمند است.
اجزای درمان رفتاری شامل: آموزش، دفع ادرار زمان‌بندی شده، دفع ادرار تاخیری، تغییرات رژیم غذایی و انقباض عضلات کف لگن هستند.
لازم است بیماران در مورد عملکرد طبیعی مثانه و عادات طبیعی دفع ادرار آموزش ببینند.
دفع ادرار زمان بندی شده شامل دفع در فواصل تنظیم شده، بدون توجه به نیاز دفع است.
دفع ادرار تاخیری، یعنی تلاش برای نگه داشتن ادرار برای دوره‌های زمانی طولانی است.
در برخی افراد، موادغذایی کافئین‌دار، پرادویه، اسیدی و نوشیدنی‌ها علایم را تشدید می‌کنند، بنابراین محدودیت‌های غذایی ممکن است سبب بهبود علایم شود.
مصرف متعادل مایعات نیز سودمند است، به گونه‌ای که نوشیدن مقادیر بسیار زیاد یا حتی بسیار کم مایعات ممکن است سبب تشدید علایم شود، زیرا تغلیظ ادرار (در اثر نوشیدن کم مایعات) به عنوان عامل محرک مثانه عمل می‌کند
یادداشت برداری از عملکرد مثانه روش سودمندی در رفتاردرمانی است، زیرا به بیمار امکان ردیابی پاسخ‌های بدن و شناسایی عوامل احتمالی تشدیدکننده علایم پرکاری مثانه را می‌دهد.

تشخیص پرکاری مثانه  

– آزمایش ادرار جهت ارزیابی عفونت ادراری بیمار
– در صورت عدم وجود عفونت، جهت تشخیص قطعی بیماری باید نوار مثانه از بیمار انجام شود. با انجام نوار مثانه، حجم مثانه، قابلیت اتساع مثانه، حس مثانه، وجود پرش‌های انقباض عضلات مثانه و هماهنگی دریچه خروجی مثانه همه با دقت خاص تشخیص داده شده و با توجه به محل مشکل موجود، درمان‌های قطعی انجام می‌گیرد.

پیشگیری از شب ادراری

رعایت چه نکاتی در بهبود بیماری شب ادراری کمک کننده است؟ بایستی کودک در مورد مشکل خود و نیز بحث و حل موضوع فعالانه شرکت داشته باشد. بنابراین صحبت کردن والدین با پزشک به طور جداگانه و بدون حضور بیمار و اصرار در جهت عدم آگاهی بچه از این صحبت ها کمک چندانی به حل مشکل نخواهد کرد. کودک باید درک کند که مسئله شب ادراری مربوط به اوست و والدین و پزشک سعی در حل مشکل او دارند بنابراین نباید از پشک خود خجالت بکشد. پدر و مادر نیز باید توجه داشته باشند که تنبیه کردن، سرزنش کردن و خجالت دادن کودک خصوصاً در نزد همسالان وی بسیار مضر است و صدمات روحی و روانی بسیاری به کودک وارد می سازد و در مقابل، تشویق و اظهار رضایت پدر و مادر از پیشرفت کودک در کنترل شب ادراری بسیار مؤثر خواهد بود. ملاقات های مکرر با پزشک و ارائه جدول ستاره (که نشان دهنده سیر بهبود بیماری است) نیز نقش بسیار کمک کننده ای در کنترل بیماری خواهد داشت. مشارکت کودک در جمع آوری رختخواب خیس شده و تعویض لباس خود به تنهایی نیز کمک کننده خواهد بود. در بچه هایی که بین سن 6 تا 8 سال قرار دارند می توان در طول شب کودک را یک نوبت بیدار کرد تا به توالت برود و مثانه خود را تخلیه سازد. برای جلوگیری از بهانه و یا ترس کودک باید چراغ مسیر و توالت را روشن گذاشت. در صورتی که بیمار به مدت یک ماه دائم شب ادراری نداشت می توان دیگر در طول شب کودک را بیدار نکرد. در بچه های بالاتر از سنین هشت سال می توان از خود کودک خواست تا با تنظیم یک ساعت زنگدار 3 تا 4 ساعت پس از شروع خواب برای ادرار کردن بیدار شود. همچنین در این کودکان می توان از دستگاه های هشدار دهنده نیز بهره گرفت. درمان هایی که در بالا گفته شد اگرچه طولانی مدت و وقت گیر است ولی در صورت رسیدن به نتیجه لازم عود بیماری وجود نخواهد داشت.

منبع : متخصص اورولوژی تهران