علت سنگ سازی در کليه

علت کليه سنگ ساز

اينکه چرا سنگ کليه ايجاد می شود؟ چرا در يک کليه بيشتر از ديگری سنگ توليد می شود؟ چرا بعضی بيشتر و بعضی کمتر سنگ کليه دارند؟ سئوالاتی هستند که هنوز بطور مشخص جواب آنها پيدا نشده است. اما در اين زمينه نظريه هايی وجود دارد. مثلا” اگر غلظت مواد داخل ادرار زياد شود، می تواند زمينه ساز سنگ کليه شود يا در برخی موارد زمينه های ارثی برای تشکيل سنگ مطرح است که استعداد فرد را در ابتلا به سنگ کليه افزايش می دهد.

سنگ برحسب اينكه در كجاي دستگاه ادراري قراردارد، از بي علامت تا شديداً دردناك ظاهر مي شود.

1)      سنگ كاليس

2)      سنگ لگنچه

3)      سنگ حالب: سنگهايي كه به حالب وارد مي شوند، درصورتي كه از ۵ميلي متر بزرگتر نباشند، امكان دفع خود به خود دارند. اين سنگها درد خاصي را به وجود مي آورند كه به كوليك (Colick) معروف است.

سنگ‌های کلیه معمولاً بدون علامت هستند و درمان نیاز ندارند منشاء سنگ‌های حالب، سنگ‌های کلیه هستند که به سمت پایین حرکت می‌کنند.

سنگ ممکن است به قطعات کوچکتر شکسته شود و یا در داخل حالب گیر کند و ایجاد انسداد کند بیشتر سنگ‌ها وقتی وارد حالب می‌شوند کوچک هستند و توانایی خارج شدن از طریق جریان ادرار را دارند ولی در صورتیکه سنگ بزرگ باشد در حالب گیر کند ایجاد انسداد می‌کند.

دفع سنگ کليه

اگر کسی سنگش را انداخت دليل نمی شود که همين حالا سنگی در کليه اش وجود نداشته باشد. چنين بيماری وقتی به ما مراجعه می کند، اگر درد  داشته باشد، با مسکن دردش را ساکت می کنيم و بعد بررسی های خودمان را شروع می کنيم . معمولا” اين بررسی ها شامل عکس KUB و سونوگرافی کليه است. سپس بر اساس يافته های اين بررسی اوليه تصميم می گيريم. برای بيمارمان چه کار بکنيم.

يعنی بر اساس جنس، اندازه و محل سنگ کليه تصميم می گيريم که برای بيمار چه روش درمانی اتخاذ کنيم. اما يک نکته مهم را بايد در مورد درمان سنگ کليه بگويم و آن اين که تقريبا” امروزه ديگر جراحی باز کليه در درمان سنگ کليه لزومی ندارد مگر در موارد بسيار خاص که خيلی هم نادر هستند.

يعنی در حال حاضر در همين کشور خودمان به راحتی می توان سنگ های کليه را با روش هايی مثل سنگ شکن و جراحی مختصر يا همان PCN  درمان کرد. توصيه من به تمام بيماران سنگ کليه اين است که اگر جراحی به آنها گفت که بايد برای درمان سنگشان جراحی باز کليه شوند، حتما” با يکی دو جراح کليه و مجاری ادرار ديگر هم در اين مورد مشورت کنند.

 درمان سنگ کلیه با سنگ شکن

اصلی ترین مزیت این روش آن است که بدون انجام جراحی می توان سنگ را درمان نمود.
در نتیجه ، هزینه ها، زمان بستری در بیمارستان، عوارض جانبی و دوره بهبودی کاهش خواهد یافت. متأسفانه تمامی انواع سنگها با این روش قابل درمان نمی باشند. بعلاوه گاهی اوقات قطعاتی از سنگ در داخل بدن باقی می ماند که نیاز به انجام روش های درمانی دیگری می باشد .

عموماً جهت کمک به آرامش بیمار کاهش اضطراب وی ممکن است از روشهای بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده شود.

معمولاً بیمار برای یک یا دو روز در بیمارستان بستری خواهد شد. گاهی نیز می توان بصورت سرپائی این عمل را انجام داد .

بعد از اتمام درمان بسیاری از بیماران می توانند حرکت کنند و حتی خیلی ها نیز در طی یک تا دو روز بعد از درمان می توانند به کارهای روزمره خود بپردازند. رعایت رژیم غذایی لازم نیست اما نوشیدن مقادیر زیادی آب می تواند به دفع سنگ کمک کند. ممکن است در حین دفع سنگ مقداری درد ایجاد شود که معمولاً بعد از درمان شروع شده و گاهی می تواند تا چهار الی هشت هفته بعد از درمان ادامه یابد. مصرف مقادیر کافی از مایعات و خوردن داروهای مسکن می تواند به کاهش درد کمک کنند.

عوارض درمان سنگ کلیه با سنگ شکن

گاهی اوقات بعد از چند روز ممکن است در ادرار خون وجود داشته باشد. عبور سنگ خرد شده می تواند سبب بروز ناراحتی در فرد شود. گاهی نیز سنگ بطور کامل نشکسته است و انجام روشهای درمانی دیگر مورد نیاز خواهد بود.

عوارض احتمالی PCNL که با درصد بسیار پایین ممکن است حین عمل اتقاق بیفتد عبارتند از:

1. آسیب احتمالی به روده که در 2 درصد موارد ممکن است اتقاق بیفتد.

2. خونریزی از کلیه ها و محل لوله که بسیار نادر بوده و در نیم تا دو درصد موارد اتفاق می افتد که با آمبولیزاسیون قابل درمان است.

3. عفونت ادراری که بسیار نادر و در 0.25 درصد موارد دیده می شود.

جراحي بسته سنگ کليه  PCNL  

_ حداقل روزي 6 تا 8 ليوان مايعات مصرف کنيد. در صورتي که تکرر ادرار، شما را آزار مي دهد مصرف مايعات بعد از شام را کم کنيد.

_ دو روز بعد از ترخيص مي توانيد حمام نموده وپانسمان را برداريد. نياز به پانسمان مجدد نيست مگر که پزشک اورولوژی به شما بگويد.

_ از فعاليت شديد و سنگين تا زماني که پزشک اورولوژی به شما اجازه دهد بپرهيزيد.

_ شما مي توانيد قدم زده واز پله بالا برويد.

_ از فعاليت جنسي تا زماني که پزشک اورولوژی به شما اجازه بدهد بپرهيزيد.

_ در صورتي که براي شما دارو تجويز شده است دوره درمان آن را کامل کنيد.

_ ادرار شما ممکن است خوني باشد اين خون با مصرف مايعات وبه مرور زمان کم مي شود.

_ همانگونه که قبلاً ذکر شد ممکن است بين کليه و مثانه شما، لوله اي به نام ( دبل جي ) تعبيه شده باشد که موجب تسهيل دفع سنگ وادرار مي گردد. دبل جي گاهي باعث تکرر ادرار، سوزش ادرار و خون در ادرار مي شود که با مرور زمان و مصرف مايعات بهبود مي يابد اين لوله بايد يک ماه بعد خارج شود.

جراحي PCNL سنگ کليه

_ بيمار 1 روز زودتر در بيمارستان بستري مي گردد. ( بيمار بايد تمامي آزمايشها و عکسهاي مربوط به بيماري را همراه داشته باشد.)

_ بيمار بايد از شب قبل از عمل ناشتا باشد.

_ بيمار بايد ناحيه تناسلي، پهلو، پشت وشکم خود را اصلاح نمايد.

_ به منظور کاهش خونريزي به هنگام عمل وبعد از آن معرف داروهايي مثل آسپرين وساير داروي ضدالتهاب از 10 روز قبل از عمل قطع گردد.

_ در صورت داشتن بيماري خاص مثل ديابت، بيماري قلبي، آسم، فشار خون، بيماري هاي خونريزي دهنده و… پزشک اورولوژی يا پرستار بايد مطلع گردند.

مراقبتهاي بعد از جراحي  بسته PCNL  سنگ در حين بستري

_ شما تا صبح روز بعد از جراحي اجازه خارج شدن از تخت و خوردن آب وغذا را نداريد. در صورتي که پزشک اورولوژی شما اجازه دهد مي توانيد از تخت خارج شده، مايعات وسپس غذا مصرف نماييد.

_ شما بعد از جراحي سوند فولي داريد. سوند فولي لوله اي است که از طريق مجراي ادرار شما تعبيه شده است وسر آن داخل مثانه بوده وادرار شما از طريق آن به داخل يک کيسه تخليه مي شود.

_ گاهي براي تخليه ادرار از کليه شما، که جراحي شده است لوله اي در آن تعبيه مي شود که از پهلوي شما خارج مي شود.

_ گاهي براي تخليه بهتر ادرار ودفع بهتر تکه هاي ريز سنگ، لوله اي بين کليه و مثانه شما درون بدن تعبيه مي شود ( دبل جي ) ويکماه يا بيشتر در بدن شما باقي مي ماند وشما آنرا نمي بينيد که بعد از مدت معيني ( يک تا دو ماه ) حتماً بايد توسط پزشک اورولوژی خارج شود.

_ به طور معمول شما روز دوم بعد از انجام جراحي پس از خارج کردن سوند فولي از بيمارستان مرخص مي شويد.

منبع : متخصص سنگ کلیه