[sbu_post_image]
هماچوری یا وجود خون در ادرار
وجود بیش از سه گلبول قرمز در ازمایش ادرار هماچوری گفته میشود .بنا بر این تا سه گلبول قرمز طبیعی تلقی می شود.
گاهی بیمار با نگاه معمولی با چشم غیر مسلح خون را در ادرار مشاهده میکند که البته برای بیماران ترسناک میباشد وبیمار سریع به اورژانس مراجعه میکند.
وجود خون در ادرار چه بصورت میکروسکوپی و چه بصورت مشاهده معمولی با چشم غیر مسلح بسیار مهم میباشد ونباید بی اهمیت تلقی شود.
هر چه میزان خونریزی بیشتر باشد شانس یافتن بیماری زمینه ای بیشتر میگردد.بگونه ای که معمولا در خونریزی واضح بیماری زمینه ای تشخیص داده میشود.
خونریزی ممکن است به یکباره بوده یا اینکه مکرر باشد. علل ایجاد کننده هماچوری از علل بی خطر مثل عفونتها تا علل خطرناکی مثل بیماریهای کلیوی یا سرطان ها متفاوت می باشد. بنابراین در صورت وجود چنین حالتی حتماً باید به پزشک مراجعه نمود
بعضی داروها، رنگهای خوراکی و سبزی ها منجر به رنگ قرمز ادرار یا تغییر در رنگ ادرار میگردند که به علت وجود خون در ادرار نمی باشد و به ان هماچوری کاذب می گویند.
وجود خون در ادرار خیلی معنی دارد، بدخیم بودن یا خیلی جدی بودن. از این رو در صورت دیدن خون در ادرار باید سریعا به پزشک مراجعه کرد. وجود خون در ادرار میتواند توسط زخم و یا پارگی (به دلیل انجام ورزش های سنگین و شدید) ایجاد گردد که اگر این حالت تا 24 ساعت ادامه داشته باشد بهتر است که به پزشک مراجعه نمایید. همچنین وجود خون در ادرار می تواند به علت ، یا عوارض جانبی داروی رقیق کننده خون (مانند وارفارین) یا درمان با آسپیرین ایجاد شود.
کليهها قسمتي از مجاري ادراري که يک سيستم پيچيده با فعاليت اوليه دفع مايع اضافي و مواد زايد از خون است، هستند علاوه بر اين کليه مثل يک غده درون ريز ايفاي نقش ميکند و هورمونهايي را که در توليد گلبولهاي سرخ، تنظيم فشار خون و توليد استخوان دخيل هستند، توليد ميکند.
به غير از کليه سيستم ادراري شامل دو حالب، يک مثانه و يک پيشابراه است. کليه ها (يک جفت عضو لوبيايي شکل) در مقابل ديواره پشتي شکم و درمجاورت دندههاي تحتاني، در دو سمت ستون مهرهاي واقع شدهاند. هر کليه معمولاً به اندازه مشت فرد است. درون کليهها خون از سيستم تصفيه کنندهاي به نام نفرون عبور ميکند.
نفرونها مهمترين واحدهاي عمل کننده کليوي هستند. هر کليه داراي بيش از يک ميليون نفرون است که هر يک شامل کلافهاي از عروق کوچک(گلومرولها) و لولههاي کوچک متصل به آن (توبولهاي کليوي) است. هنگامي که خون از ميان گلومرول عبور مي کند سلولهاي خوني پروتئينها، ذرات بزرگ و مقداري آب در جريان خون باقي ميمانند. ساير مواد نظير درصد زيادي از آب، تراوش شده و وارد توبولها ميشوند.
محصولات زيادي نظير اوره، کراتينين و اسيداوريک در کنار مازاد نمکها و آب درداخل توبولها باقي ميمانند. سلولهاي سازنده ديواره توبولها ساير مواد را براساس نياز بدن جذب کرده و به جريان خون باز ميگردانند. بنابراين ترکيب ادرار هم به وسيله نياز به خلاصي از مواد ناخواسته و هم نياز به نگه داشتن ساير مواد تعيين ميشود. يکي از مسائلي که در ارتباط با کليه بايد به آن توجه کرد وجود خون درادرار است.
علت سنگ کلیه
کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ببينيد ، ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند.
مثلا” در بيماری هيپرپاراتيروئيدی ، برداشت کلسيم از استخوان ها افزايش می يابد و می رود که از کليه دفع شود و تبعا” غلظتش در ادرار افزايش يافته و باعث تشکيل سنگ می شود. در بعضی از موارد هم کلسيمی که به کليه می رسد زياد نيست ولی خود کليه به دليل مشکلی که دارد، بيش از حد کلسيم را دفع می کند.
حدود 95 درصد کلسيمی که در ابتدای واحدهای کليوی وارد ادرار می شود، دوباره در کليه باز جذب می شود. اگر کليه ای نتواند اين 95درصد کلسيم را باز جذب کند، مسلما” غلظت کلسيم ادرار بالا می رود و زمينه ساز تشکيل سنگ می شود.
تفکری که می گويد کسانی که کليه سنگ ساز دارند. نبايد لبنيات بخورند، کاملا” غلط است.
چون اولا برخی افراد هستند که بدنشان به کلسيم اضافه نياز دارد. مثلا” زنان باردار و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند.
ثانيا” در برخی موارد سنگ کليه ، ما به بيمار توصيه مي كنيم كه بيشتر كلسيم مصرف كند. مثلا” در سنگ های اگزالات کلسيم، اگر شما کلسيم بيشتری مصرف کنيد، اين کلسيم در روده به اگزالات متصل می شود و اصلا” از روده جذب نمی شود و به اين ترتيب ، يون اگزالات که افزايش آن در ادرار باعث تشکيل اگزالات کلسيم در کليه شده و رسوب می کرد و سنگ اگزالات کلسيمی تشکيل می داد، اصلا” وارد بدن نمی شود.
تقريبا” تنها چيزی که ما توصيه می کنيم که بيماران سنگ کليه از آن پرهيز کنند، نمک است . ببينيد، يکی از مواد غذايی که باعث توليد سنگ در کلیه می شود، نمک است. البته ما سنگ نمک که نداريم ولی نمک عاملی است که به ساخته شدن سنگ های کلسيمی کمک می کند. نمکی که از روده جذب می شود، از طريق کليه بايد دفع شود. اما مشکل همين جاست چرا که وقتی نمک می خواهد از کليه را وارد ادرار شود، با خودش کلسيم را وارد ادرار می کند و به اين ترتيب غلظت کلسيم ادرار افزايش می يابد. بنابراين همان نمکی که هنگام پختن غذا به آن زده می شود کافی است و افرادی که کليه سنگ ساز دارند، نبايد سرسفره به غذايشان نمک بزنند و مواد شور مثل خيار شور را مصرف نکنند.
در ابتدا گفتيم که اگر غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه های تشکيل سنگ کليه فراهم می شود. حالا می گوييم که برای جلوگيری از تشکيل سنگ کلیه بايد اين غلظت مواد را کم کنيم. به عبارتی بايد ادرار را تا می توانيم، رقيق کنيم. يعنی فردی که کليه سنگ ساز دارد، بايد آب و مايعات زيادی مصرف کند.
جنس سنگ کلیه
شايع ترين نوع سنگ کليه ، سنگ های کلسيمی هستند. شايد حدود 80 تا 85 درصد از انواع سنگ های کليوی سنگ های کلسيمی هستند. اين سنگ های کلسيمی هم عموما” به صورت نمک های کلسيم هستند. يعنی مثلا” اگزالات کلسيم يا فسفات کلسيم، بعد از سنگ های کلسيمی، سنگ های عفونی، اسيد اوريکی و ساير انواع سنگ ها شيوع دارند. ولی اکثر افرادی که گرفتار سنگ کليه می شوند، در واقع گرفتار سنگهای کلسيمی هستند.
منبع : پزشک کلیه