[sbu_post_image]
جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه
با توجه به اینکه در ماه مبارک رمضان، افراد در معرض کمآبی شدید قرار گرفته برای پیشگیری از ایجاد سنگهای کلیه و مشکلات سیستم ادراری، باید مایعات بیشتری در سحر و افطار بنوشند.همچنین افرادی که تشکیل سنگهای ادراری در آنها فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت 6 ماه داشتهاند و یا هماکنون دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است موارد احتیاط را در زمینه مصرف مایعات رعایت و برای روزه گرفتن با پزشک مشورت کنند.
اما روزهدارانی که فقط یک نوبت سنگ ادراری درمان شده داشتهاند، به شرط مصرف آب فراوان بین افطار تا سحر میتوانند روزه بگیرند، هر چند تحت نظر بودن این افراد توسط پزشکان نیز ضروری است.
با توجه به این که در ماه مبارک رمضان، افراد در معرض کم آبی شدید قرار گرفته و مواد زائد با غلظت بالا در ادرارشان دفع میشود، بنابراین در این ماه برای پیشگیری از تشکیل سنگهای کلیه و سیستم ادراری، باید مبادرت به مصرف مایعات بیشتری در سحر و افطار نمایند
سنگ شکنی درون اندامی یا TUL
به سنگ شکنی درون اندامی سنگ هایی که در لوله حالب (رابط بین مثانه و کلیه ها) گیر می کنند گفته می شود. وقتی سنگ از کلیه حرکت کرده و به لوله حالب می افتد باعث انسداد و تخریب کلیه و درد وحشتناکی می گردد که به صورت ناگهانی به سراغ بیمار آمده و او را زمین گیر می کند. در صورت عدم دفع خودبه خودی سنگ برای درمان آن از TUL استفاده می شود.
در این روش با بی حسی نخاعی با استفاده از دوربین بسیار باریک به نام یورتروسکوپ و عبور آن به حالب محل دقیق سنگ را مشخص و با دید مستقیم با استفاده از لیزر یا لیتوکلاست سنگ را کاملاً خرد کرده و با پنس خارج می کنیم. در بعضی از مواقع جهت تسهیل در عبور سنگ های خرد شده یا انجام سنگ شکنی برون اندامی یک عدد سوند باریک دابل جی در داخل حالب گذاشته شده و پس از 4 هفته به صورت سرپایی خارج می شود.
در این روش بدون شکاف یک وجبی روی شکم بیمار سنگ به صورت آندوسکوپی و به صورت سرپایی و بدون بستری درمان می شود.
در سنگ های حالب تحتانی و میانه بالای 95 درصد سنگ ها به این روش قابل درمان هستند. در سنگ های حالب فوقانی و نزدیک کلیه در صورت موفقیت بین 80 تا 75 درصد بوده و بزرگترین حسن کار TUL دفع انسدادی ناشی از سنگ و انجام سنگ شکنی برون اندامی می باشد.بسته به مهارت جراح این کار از 5 دقیقه تا 30 دقیقه طول می کشد.پس از رفع بی حسی نخاعی از 4 تا 5 ساعت بیمار از بیمارستان مرخص می شود.سنگ هایی که در حالب گیر می افتند اگر اندازه آنها زیر 4 میلی متر باشد 90 درصد خودبه خود دفع می شوند و سنگ های بین 4 تا 6 میلی متر تا 70 درصد دفع خودبه خودی دارند.
در صورت اندازه بزرگ سنگها بیش از 6 میلی متر، درد مقاوم به درمان، تب و لرز و افرادی که تک کلیه ای هستند، حتماً باید TUL اورژانس انجام شود.
اغلب نوع سنگ پس از سنگ شکنی خارج و جهت تجزیه فرستاده می شود و بر اساس نوع سنگ دستورات درمان برای بیمار داده می شود که در رأس آنها مصرف مایعات زیاد و مصرف کم نمک می باشد.
بسته به مهارت جراح زمان انجام عمل PCNL از 30 دقیقه تا 90 دقیقه طول می کشد. اکثر بیماران یک شب بستری می شوند ولی ممکن است تا 2 الی 3 شب نیز طول بکشد.
بیمار حتماً مصرف آسپرین و داروهای رقیق کننده خون را یک هفته قبل از عمل جراحی قطع کند.
عفونت ادرار فعال باید درمان شود.
در صورت وجود هر گونه بیماری خونی، قلبی و عروقی و ریوی با دکتر مربوطه مشاوره انجام شود.
1. استراحت نسبی و عدم انجام کارهای سنگین جهت جلوگیری از خونریزی احتمالی به مدت 10روز
2. مصرف مایعات زیاد
3. عدم زور زدن و برداشتن چیزهای سنگین
4. وجود خون در ادرار یک تا دو هفته پس از عمل طبیعی است.
سنگ شکنی برون اندامی یا ESWL
یکی از روش های درمان بیماران مبتلا به سنگ های کلیوی،سنگ شکنی برون اندامی است. در این روش بیمار جهت سنگ شکنی به مدت ربع تا 20 دقیقه در زیر دستگاه سنگ شکنی می خوابد و با مشخص کردن سنگ در سیستم ادراری به وسیله سونوگرافی یا اشعه X ، امواج سنگ شکنی را روی آن متمرکز می کنند و در نتیجه این امواج صوتی باعث خرد شدن سنگ می گردد.
رفع سنگ های سیستم ادراری با سنگ شکنی برون اندامی
اغلب سنگهایی که با دستگاه ESWL خرد می شوند باید اندازه آنها زیر 1 تا 5/1 بوده و در جلو عبور سنگها انسدادی وجود نداشته باشد.
بسته به اندازه سنگ و جنس سنگ تعداد جلسات سنگ شکنی از 1 تا 3 جلسه فرق می کند. لازم به ذکر است حداکثر تعداد دفعات سنگ شکنی 3 جلسه است و در صورت عدم جواب و عدم خرد شدن سنگها باید از روشهای دیگر استفاده شود.
سنگ کلیه انواعی مثل کلسیمی، اسید اوریکی، سیستئینی و عفونی دارد.
اگر کلیه سنگ ساز دارید، ادرار کردن از میان صافی یا فیلتری توری مانند سبب دسترسی احتمالی شما به سنگ های کوچک دفع شده خواهد شد.
پس از عمل سنگ کلیه
1-استراحت نسبي و انجام ندادن کارهاي سنگين جهت جلوگيري از خونريزي احتمالي به مدت 10 روز.
2-مصرف زياد مايعات.
3-زور نزدن و جا به جا نکردن اشياء سنگين.
4-وجود خون رقيق در ادرار، يک تا دوهفته پس از عمل طبيعي است.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار ،متخصص بیماری کلیه تهران