پيوند کليه

[sbu_post_image]

 پيوند کليه

 پيوند کليه يکي از حياتي ترين و حساس ترين اعمال جراحي پيوندي اعضاي بدن محسوب مي شود که در بيشتر بيمارستان ها انجام مي گيرد. با توجه به حساسيت عمل پيوند کليه بايد به نکات مهمي از جمله رعايت بهداشت محيط و مواد غذايي بيماران پيوندي توجه شود. پيوند کليه براي افرادي که به علت نارسايي پيشرفته کليه امکان ادامه حيات ندارند و بايد دياليز شوند، انجام مي شود. پيوند کليه از چند طريق امکان پذير است. يکي از اين روش ها دريافت کليه از بستگان درجه يک يعني برادر، خواهر، پدر يا مادر است که بهترين روش محسوب مي شود زيرا در اين صورت طول عمر کليه اهدايي زياد خواهد بود.روش دوم استفاده از کليه افرادي است که دچار مرگ مغزي شده اند. اهداي اعضاي بدن افرادي که دچار مرگ مغزي شده اند اقدام خداپسندانه اي است، به خانواده اين افراد توصيه مي شود در اين کار خير پيشقدم شوند تا انساني را از خطر مرگ نجات دهند.روش سوم پيوند که پزشکان توصيه اکيد مي کنند که از اين شيوه استفاده نشود خريدو فروش کليه است. در موارد بسياري مشخص شده که فروشنده کليه دچار مشکلات شديد و بيماري بوده است و درصد بالايي از آن ها معتاد بوده اند.پيوند اين کليه ها دو خطر به همراه دارد، يکي پس زدن کليه پيوندي است و ديگري بروز عفونت هايي که به علت ضعيف شدن سيستم دفاعي بدن بيمار به وجود مي آيد.

مراقبت هاي پس از پيوند کليه

بيمار پس از عمل بايد تحت مراقبت هاي ويژه اي قرار گيرد، به خصوص در ماه هاي اول که احتمال بروز عفونت و پس زدن کليه بسيار بالاست.بيمار در ماه دوم هر پانزده روز يک بار و پس از آن ماهي يک بار بايد تحت معاينه پزشک معالج قرار گيرد. بعد از يک سال نيز معمولا هر ۲ يا ۳ ماه يک بار بيمار نياز به ويزيت پزشک دارد. البته اين شرايط قابل تغيير است و اگر بيمار وضعيت جسمي خوبي داشته باشد، مي توان هر ۲ هفته يا ۳ هفته يک بار او را ويزيت کرد، اما اگر وضعيت جسمي بيمار نامساعد باشد، بايد هر ۳ روز در ميان ويزيت شود.

چه زماني فرد به پيوند نياز پيدا مي کند؟

وقتي عملکرد هر ۲ کليه به زير ۱۰ درصد برسد، بيمار يا بايد عمل پيوند کليه انجام دهد يا دياليز شود.اين استاد دانشگاه ادامه مي دهد: پس از عمل پیوند کلیه يک سري داروهايي تجويز مي شود تا کليه پس نزند در اين شرايط بيمار بايد داروهايش را به موقع مصرف و مرتب به پزشک مراجعه کند، استعمال سيگار را ترک کند و تحت نظر پزشک ورزش هاي مناسب انجام دهد.

رژيم غذايي و پیوند کلیه

پس از پیوند کلیه، رژیم غذایی نقش مهمی در بهبود فرد داشته و کسانی که قبل از پیوند، تحت درمان با دیالیز بوده اند به راحتی متوجه می شوند که رعایت رژیم غذایی بعد از پیوند راحت تر است.

بسیاری از بیماران پس از پیوند کلیه اشتهای زیادی پیدا کرده و به طور ناخواسته دچار افزایش وزن می شوند که این لازم است برای جلوگیری از این حالت از خوردن غذاهای چرب، شیرینی ها، کلوچه و سایر غذاهای غنی از چربی یا شکر خودداری کنند.

می توان با خوردن غذاهایی مانند سبزی ها و میوه های تازه، گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ بدون پوست، فرآورده های شیر بدون چربی و نوشابه های رژیمی، دریافت کالری را کنترل کرد.

کنترل وزن، بیماران پیوندی را از مشکلات ناشی از بیماری های قلبی، دیابت و فشارخون بالا محافظت می کند و این افراد می توانند با انجام فعالیت های جسمی و پیروی از یک رژیم غذایی کم کالری، از اضافه وزن خود جلوگیری کنند.

رژيم غذايي بيماران به اين نکته بستگي دارد که آن ها به بيماري هايي مانند چربي و قند خون مبتلا هستند يا خير. آن چه اهميت زيادي دارد، رعايت بهداشت غذايي و محيطي است.بيمار بايد غذاهاي سالم مصرف کند و محيط اطرافش نيز آلوده نباشد. بيمار براي پيشگيري از افزايش وزن، نبايد غذاهاي حاوي چربي، قند و کربوهيدرات مصرف کند. زيرا هرچه وزن بالا برود، کار کليه هم بيشتر مي شود. در خصوص فعاليت هاي جسمي نيز بايد ورزش هاي سبک از جمله دو و پياده روي را با مشورت پزشک انجام دهد. در اين شرايط بيمار نبايد خسته شود. از طرفي مصرف مايعات فراوان اهميت زيادي دارد. بيمار تا حدامکان نبايد در هواي گرم قرار گيرد تا دچار گرمازدگي نشود. فاصله گرفتن از افرادي که بيماري هاي واگير دارند هم امري ضروري است. در صورت رعايت اين شرايط، بيمار مي تواند پس از گذشت يک سال مانند ديگران زندگي سالم داشته باشد اما تا آخر عمر بايد تحت نظر پزشک باشد.

در داروهایی مانند کورتون ها، سیکلوسپورین، تاکرولیموس، آزاتیوپرین و مایکوفنولات که برای جلوگیری از پس زدن پیوند استفاده می شوند، بر رژیم غذایی تأثیر بسزایی دارند.

علت پس زدن پيوند کليه

مواردي که در روزهاي اول جراحي، کليه پس زده مي شود قابل درمان نيست اما بيشتر پيوندها را با مصرف دارو مي توان نگه داشت.علت پس زدگي کليه ممکن است فلج نشدن کامل سيستم ايمني بدن باشد اما خوشبختانه در بيشتر مواقع اين امر قابل پيشگيري است. به همين دليل بيماران پيوندي بايد به محض مشاهده علايمي چون کم شدن حجم ادرار، تب يا حالت تهوع يا استفراغ به پزشک مراجعه کنند.

طول عمر کليه پيوندي چه قدر است؟

عمر کليه پيوندي مي تواند از چند ماه تا چند سال باشد . به تازگي متوسط عمر بيماران پيوند کليه ۱۲ و نيم سال تخمين زده شده است. با اين حال بيماراني هم هستند که پس از ۳ روز از عمل پيوند، کليه شان پس مي زند يا برخي از بيماران پس از ۲۰ سال کليه پيوندي شان سالم است. آنچه دانستن آن ضروري است اين که بيماران با رعايت نکات پزشکي مي توانند پس از يک سال به زندگي معمولي بازگردند و خانم ها نيز پس از يک يا دو سال از پيوند مي توانند وضع حمل داشته باشند اما براي آنان بيش از ۲ زايمان توصيه نمي شود.

نکاتي که قبل از عمل بايد رعايت شود

قبل از عمل نيازي به رعايت رژيم غذايي خاصي نيست اما اگر قبل از پيوند بيمار دياليز مي شود، رعايت اصول پزشکي دياليز الزامي است و بايد وزن، فشار و کم خوني او نيز کنترل شود.

منع مصرف برخي از داروها براي بيماران

بهتر است بيمار مسکن زيادي مصرف نکند و از مصرف آنتي بيوتيک ها که براي کليه مضر است، خودداري کند. اين بيماران در صورت تجويز هر نوع دارو بايد پزشک را از وضعيت جسمي خود باخبر کنند.

آيا اهدا کردن کليه خطري براي فرد اهدا کننده دارد؟

قبل از هر اقدامي وضعيت جسمي اهدا کننده به طور کامل بررسي مي شود. بايد هر ۲ کليه سالم باشد. پس از عمل اهدا کننده بدون هيچ خطري مي تواند به زندگي معمولي خود ادامه دهد.

منابع: باشگاه خبرنگاران ، روزنامه خراسان