پروستات غدهای است که در زیر مثانه و جلوی راست روده مردان قرار دارد. پروستات نقش عمدهای در سیستم تولید مثل مردان ایفا میکند. درحقیقت تولید مایع منی که حاوی اسپرم است از وظایف عمده غده پروستات میباشد. جراحی حذف کامل یا جرئی غده پروستات در اصطلاح پزشکی به عمل پروستاتکتومی معروف است. از شایعترین علل جراحی پروستات میتوان به سرطان پروستات، بزرگ شدن غده پروستات و یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات موسوم به BHP اشاره نمود. جراحی پروستات بسته به نوع بیماری ممکن است با اهداف متفاوت انجام شود. به عنوان مثال در سرطان پروستات هدف از جراحی برداشتن بافت سرطانی، در هیپرپلازی خوشخیم پروستات حذف بافت پروستات و بازگرداندن جریان طبیعی ادرار است. آموزشهای پیش از درمان درحقیقت اولین گام در تصمیمگیری درمان است. تمام انواع جراحیهای پروستات تحت بیهوشی عمومی یا بیحسی ستون فقرات ( بیحسی نیمه تحتانی اندام) انجام می شوند.
پروستات یکی از اندامهای جنسی مهم در بدن مردان است. پروستات میتواند به بیماریهای مختلفی دچار شود. از بزرگی و عفونت پروستات گرفته تا سرطان پروستات. متخصص اورولوژی برای درمان بیماریهای پروستات انواع روشهای دارویی و کم تهاجمی را امتحان میکند. اما در برخی موارد بیمار به این درمانها پاسخ نداده و پزشک مجبور به برداشت قسمت آسیب دیده و یا کل پروستات میشود. هدف جراحی:
- درمان بیماری
- حفظ و کنترل ادرار
- توانایی نعوظ
- حداقل رساندن عوارض جانبی
- حداقل رساندن درد قبل، حین و بعد از جراحی
درمان جراحی و غیر جراحی پروستات با لیزر
امروزه لیزر جای خود را به عنوان یک روش درمانی در حوزه درمان بیماریهای مختلف باز کرده است. لیزر یک شعاع تابش تک نور است که از مواد مختلف با مکانیزمهای نوین علمی تهیه میشود. در رشته اورولوژی نیز برای درمان بیماری های مختلفی استفاده میشود که مزایا و معایب خود را به همراه دارد.
حوزه های درمانی لیزر در بیماریهای پروستات
لیزر درمانی برای درمان بزرگی پروستات
جراحی پروستات با لیزر برای برطرف کردن علائم ادراری متوسط تا شدید ناشی از بزرگی پروستات مورد استفاده قرار میگیرد. در طول جراحی پروستات با لیزر، پزشک یک اسکوپ را از طریق نوک آلت تناسی وارد مجرایی که ادرار را از مثانه انتقال میدهد میکند. پروستات در اطراف مجرای ادرار واقع شده است. لیزری که از میان اسکوپ عبور داده میشود حامل انرژی است که بافت اضافهای که از جریان ادرار جلوگیری کرده است را منقبض میکند یا از بین میبرد. در لیزر از نور متمرکز برای تولید حرارت دقیق و شدید استفاده میشود.
دلیل استفاده از جراحی با لیزر
جراحی پروستات با لیزر به کاهش علائم ادراری ناشی از بزرگی خوشخیم پروستات از جمله موارد زیر کمک میکند:
- نیاز مکرر و فوری به دفع ادرار
- مشکل در شروع ادرار
- ادرار آهسته (طولانی مدت)
- افزایش تعداد دفعات ادرار در شب
- ادرار منقطع
- احساس عدم تخلیه کامل مثانه
- عفونت مجرای ادرار
جراحی با لیزر همچنین ممکن است برای درمان یا پیشگیری از عوارض ناشی از انسداد جریان ادرار انجام شود از جمله:
- عفونتهای مکرر مجرای ادرار
- آسیب کلیوی یا مثانه
- عدم توانایی کنترل ادرار یا عدم تونایی برای دفع ادرار
- سنگ مثانه
- خون در ادرار
امروزه چند روش لیزری برای درمان بزرگی غده پروستات مورد استفاده قرار میگیرند. در لیزر درمانی از یک پرتوی لیزر برای برداشتن بخشی از پروستات که موجب انسداد مجرای ادرار شده است استفاده میشود. این روش تحت بیهوشی عمومی یا بیحسی نخاعی انجام میشود. بیشتر مردانی که دچار بزرگی خوشخیم پروستات هستند میتوانند همان روز عمل یا روز بعد بیمارستان را ترک کنند.
با اینکه چندین روش لیزری مورد استفاده قرار میگیرند، اما بطور کلی همگی موجب خشکاندن (تخریب لیزری) یا تبخیر (تبخیر لیزری) بافت لیزر میشوند.
- با بهبود بافت خشکیده، این بافت منقبض میشود و بخش مرده جدا میگردد و در نتیجه انسداد کاهش پیدا میکند. این فرایند ممکن است چند روز بطول بیانجامد.
- در اثر تبخیر، بلافاصله یک کانال باز میشود و امکان جریان آزاد ادرار را فراهم میکند.
مقایسه روشهای لیزری با عمل تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (TURP)
- درمانهای لیزری تقریباً مانند روش TURP موجب برطرف شدن علائم میگردند.
- درمانهای لیزری مانند روش TURP موجب بهبود کیفیت زندگی میشوند.
- در مقایسه با مردانی که روش TURP را انجام میدهند، افرادی که از لیزر درمانی استفاده میکنند کمتر نیاز به بستری در بیمارستان خواهند داشت.
- مردانی که درمان با لیزر را انجام میدهند در مقایسه با افرادی که با TURP درمان میشوند، اغلب نیاز به یک جلسهی درمانی دیگر خواهند داشت.
نکات دیگری در مورد لیزر درمانی
- برخی مردان ممکن است لیزر درمانی را به دلیل نیاز به اقامت کوتاهتر در بیمارستان، مدت زمان کمتر استفاده از کاتتر یا سوند ادراری و خطر کمتر عوارض جانبی برمیگزینند. اما درد در حین دفع ادرار پس از جراحی با لیزر برای مدت بیشتری ماندگار است.
- درمانهای لیزری جدیدتر از سایر روشهای درمان بزرگی خوشخیم پروستات میباشند، بنابراین شواهد زیادی از نتایج طولانیمدت آنها در دسترس نیست. مردانی که لیزر درمانی را برای درمان بزرگی پروستات خود انجام میدهند به احتمال زیاد نیاز به یک درمان اضافه در مقایسه با افرادی که روشهای درمانی قدیمیتر مانند تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار را انجام دادهاند، خواهند داشت.
درمان با لیزر برای سرطان پروستات
با اینکه ممکن است در مان سرطان پروستات با لیزر امری دور از انتظار به نظر برسد، اما تکنیک مورد استفاده در این روش در واقع به مدت چندین سال و برای انواع مختلفی از سرطان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
این روش درمان فتودینامیک نامیده میشود و با ترکیب داروهای حساس به نور و لیزر عمل میکند. تاباندن نور لیزر به روی نواحی از بافت که حاوی دارو است موجب یک واکنش شیمیایی میشود و سلولهای مجاور را میکشد.
مکانیزم درمان پروستات
نتایج بررسیها نشان داده است که یک دارو که بطور موفقیتآمیزی با نور لیزر فعال شود، میتواند سرطان پروستات اولیه را بدون عوارض جانبی که اغلب همراه با جراحی رخ میدهند، درمان کند.
روش جدیدی که درمان فتودینامیک عروقی هدفمند (VTP) نامیده میشود شامل تزریق یک داروی حساس به نور به جریان خون است. سپس این دارو توسط پالسهای لیزری عبوری از فیبرهای نوری قرار داده شده در پروستات فعال میشود. از آنجایی که روش VTP تنها بر تومورهای پروستات اثر میگذارد، موجب مشکلات طولانی مدت اختلال نعوظ و بیاختیاری ادرار که اغلب در اثر جراحی رادیکال یا پرتودرمانی مشاهده میشوند، نمیگردد.
این نتایج برای مردانی که مبتلا به سرطان پروستات موضعی اولیه هستند خبر بسیار خوبی است، و درمانی ارائه میکنند که سرطان را بدون برداشتن یا از بین بردن پروستات برطرف میکند.این درمان قطعاً یک جهش روبهجلو برای درمان سرطان پروستات است که پیشتر به مدت چندین دهه برای درمان سرطانهای سخت مانند سرطان سینه مورد بررسی قرار میگرفته است.
امروزه در سرطان پروستات همچنان کل پروستات برداشته میشود و یا تحت تابش قرار میگیرد، بنابراین موفقیت این درمان محافظتکننده از بافت در واقع خبر خوشی است. در حال حاضر مردان مبتلا به سرطان پروستات موضعی کمخطر تحت مراقبت فعال قرار میگیرند، که به معنی نظارت بر بیماری اما عدم انجام درمان است مگر اینکه شدیدتر شود.
روشهای جدید معمولاً مرتبط با یک منحنی یادگیری میباشند، اما عدم وجود عوارض جانبی در آزمایشها نشان میدهد که افزایش مقیاس پروتکل درمانی امری بیخطر، موثر و نسبتاً آسان است. پزشکان انتظار دارند که این درمان در آینده بسیار دقیقتر باشد. در حال حاضر میتوان با استفاده از اسکنهای ام آر آی و بیوپسیهای هدفمند بر علائم التهاب پروستات سرطانی متمرکز شد و در نتیجه امکان اجرای یک روش دقیقتر برای تشخیص پروستات و درمان فراهم میگردد. این بدین معنی است که میتوان به دقت مردانی را که میتوانند از روش VTP بهرهمند شود شناسایی کرده و درمان را بصورت دقیق بر روی تومور اعمال کرد. با استفاده از چنین روشی، میتوان نسبت به آزمایشها به نرخ بهبودی بسیار بالاتری دست پیدا کرد و تقریباً تمام سرطانهای پروستات موضعی کمخطر را درمان کرد.
جراحی پروستات
چند نوع جراحی پروستات با تکنیک های مختلف وجود دارد و آنچه شما می توانید از عمل خود انتظار داشته باشید بستگی به این دارد که جراح شما از کدام روش جراحی استفاده می کند. ایجاد برش برای انجام جراحی بستگی به شرایط بیمار دارد. ممکن است که غده ی پروستات بیمار به طور کامل و یا تنها بخشی از آن برداشته شود و برخی از بافت های اطراف پروستات نیز ممکن است بسته به شرایط، برداشته شوند.
انتخاب روش عمل در جراحی پروستات تا حد زیادی به این بستگی دارد که دلیل شما برای این عمل درمان سرطان پروستات، علائم ادراری و یا عوارض ناشی از بزرگ شدن پروستات باشد.
قبل از جراحی پروستات
در روز عمل جراحی پروستات، پس از مراجعه به بیمارستان توسظ پزشک خود مجدد معاینه می شوید و فرم رضایت بیهوشی و جراحی را امضا می کنید. پس از آن، به یک اتاق قبل از عمل می روید که در آن مراحل زیر را طی خواهید کرد:
ابتدا گان یا همان لباس مخصوص بیمارستانی را می پوشید.
یک پرستار علادم حیاتی شما (ضربان قلب، فشار خون و غیره) را ثبت می کند و یک لوله ی وریدی (IV) را در رگ بازوی شما برای تزریق مایعات و داروها قرار می دهد.
متخصص اورولوژی و بیهوشی شما می آید با شما صحبت کرده و برنامه جراحی را به طور مختصر با شما مرور می کند.
پس از آماده شدن تیم جراحی، شما را با یک ویلچر به اتاق عمل منتقل می کنند و در آنجا روند بیهوش کردن شما آغاز می شود.
دو نوع بیهوشی برای جراحی پروستات استفاده می شود:
بیهوشی عمومی
یک متخصص بیهوشی به شما داروهای استنشاقی یا داخل وریدی می دهد که شما را به خواب می برد. از آنجا که شما بطور موقت بیهوش هستید، هیچ کدام از اتفاقات حین عمل را به یاد نمی آورید و در حین جراحی هیچ دردی را تجربه نمی کنید. پس از خواب، متخصص بیهوشی یک لوله تنفسی (که لوله تراشه نامیده می شود) وارد دهان شما می کند و اکسیژن را به بدن می رساند.
بی حسی موضعی
یک متخصص بیهوشی داروی بی حس کننده ای را به قسمتی از بدن شما، معمولاً قسمت پایین کمرتان تزریق می کند. این را بلوک نخاعی یا بی حسی اپیدورال می نامند. شما هوشیار خواهید بود، اما هیچ گونه درد یا احساس دیگری را در قسمت بی حس شده بدن خود احساس نخواهید کرد. به منظور خواب راحت، یک داروی آرام بخش نیز از طریق لوله ی IV برای شما تزریق خواهد شد.
در حین جراحی پروستات
رایج ترین نوع جراحی برای درمان سرطان پروستات، پروستاتکتومی رادیکال است. این جراحی شامل برداشتن کل غده پروستات به همراه بافت های مجاور (وزیکولهای منی و گاهی غدد لنفاوی اطراف غده) می باشد.
از آنجا که غده ی پروستات به طور معمول مثانه را به مجرای ادرار (لوله داخل آلت تناسلی) متصل می کند، جراح باید مثانه را نیز بعد از برداشتن غده ی پروستات به مجرای ادرار متصل کند.
انواع جراحی پروستات
پروستاتکتومی رادیکال می تواند به چندروش مختلف انجام شود:
پروستاتکتومی باز
در عمل پروستاتکتومی باز که با عناوین مختلف نظیر جراحی باز قدیمی یا عمل باز پوستات خوانده می شود جراح با ایجاد برش در پوست بیمار اقدام به خارج کردن پروستات و یا تخلیه بافتهای اطراف آن می کند. جراحی پروستاتکتومی باز به 2 شیوه انجام میشود:
رتروپوبیک رادیکال
در این روش، جراح از ناف تا استخوان رحم بیمار شکاف ایجاد میکند. در بیشتر موارد تنها پروستات از بدن بیمار خارج میشود اما اگر جراح به گسترش سرطان در بدن بیمار مشکوک باشد مجبور خواهد بود گرههای لنفاوی را جهت آزمایش از بدن بیمار خارج کند. در برخی مواقع که سرطان گسترش یافته باشد جراح معمولا از ادامه جراحی منصرف میشود.
پروستاتکتومی رادیکال از راه پرینه: در این روش جراح در فضای بین رکتوم و اسکروتوم یک برشی ایجاد خواهد کرد. این نوع جراحی معمولا زمانی که شرایط پزشکی دیگر موجب پیچیدگی و اختلال در جراحی رتروپوبیک می شود انجام میگردد. در این شرایط نمیتوان گرههای لنفاوی را از بدن بیمار خارج کرد. جراحی پروستاتکتومی رادیکال از راه پرینه در مقایسه با جراحی رتروپوبیک رادیکال سریعتر انجام می شود اما خطر اختلال نعوظ در این روش به نسبت بیشتر است.
هر دو روش فوق به دو صورت بیهوشی عمومی و یا بیحسی موضعی ستون فقرات یا اپیدورال صورت میگیرد.
شیوه لاپاراسکوپی
جراحی لاپاراسکوپیک نوعی جراحی کمتهاجمی پروستات است. این نوع جراحی به 2 شیوه صورت میگیرد:
- رادیکال لاپاراسکوپیک پروستاتکتومی: در این روش، جراح برای وارد کرن ابزار جراحی مجبور است تعدادی برشهای کوچک ایجاد کند. لوله بسیار باریک و مجهز به دوربین کوچک از طریق برشها وارد ناحیه تحت درمان می شود.
- رادیکال لاپاراسکوپیک پروستاکتومی روباتیک: برخی از جراحیها با کمک روبات انجام میشوند. در این مدل عملها، جراح در اتاق عمل نشسته و با مشاهده مانیتور کامپیوتر دستان روبات را هدایت می کند. در این شیوه از جراحی امکان مانور و دقت عمل به نسبت شیوههای دیگر جراحی بیشتر است.
پروستاتکتومی رادیکال باز
جراح با ایجاد یک برش بزرگتر در زیر شکم به غده پروستات دسترسی پیدا می کند. به ندرت، پروستات از طریق برشی برداشته می شود که بین مقعد و کیسه بیضه (پرینه) ایجاد می شود.
پروستاتکتومی رادیکال لاپاراسکوپی
این روش با حداقل میزان تهاجم شامل دسترسی به غده ی پروستات با قرار دادن ابزارها وتجهیزات بلند و باریک از طریق چندین برش کوچک می باشد. این برش ها که به اندازه ی سوراخ کلید هستند در قسمت پایین شکم ایجاد می شوند.
پروستاتکتومی به روش لاپاراسکوپی و با کمک ربات
در این روش، جراح پشت یک کنسول کامپیوتر می نشیند و دست ها و ابزارهای کوچک ربات (که از طریق چندین برش به اندازه سوراخ کلید وارد بدن فرد شده) را برای برداشتن غده پروستات کنترل می کند.
پروستاتکتومی رادیکال
پروستاتکتومی رادیکال به طور کلی به روش زیر انجام می شود:
به این صورت که پس از بیهوشی و تجویز آنتی بیوتیک، یکی از اعضای تیم جراحی پوست زیر شکم را با استفاده از محلول ضد عفونی کننده برای از بین بردن هر گونه باکتری تمیز می کند.
با یک عمل باز ، جراح یک برش بزرگ از ناف به پایین تا استخوان ناحیه تناسلی ایجاد می کند. با روش لاپاراسکوپی ، چندین برش کوچک در شکم ایجاد می شود.
سپس جراح کل غده ی پروستات را به همراه بافت های مجاور آن خارج می کند. در صورت استفاده از روش لاپاراسکوپی، ابزارهای باریک بلند از طریق برش های کوچک وارد غده و بافت ها می شوند.
پس از برداشتن غده پروستات، مثانه دوباره به مجرای ادرار متصل می شود. سپس یک کاتتر در آلت تناسلی مرد قرار می گیرد تا ادرار را از مثانه به داخل کیسه ای که خارج از بدن قرار دارد تخلیه کند.
سپس بیهوشی متوقف می شود، لوله تنفسی (در صورت قرار گرفتن) برداشته می شود و شما به اتاق ریکاوری منتقل می شوید.
تفاوت بین جراحی رادیکال پروستاتکتومی باز، لاپاراسکوپیک و رادیکال لاپاراسکوپیک پروستاتکتومی روباتیک
لازم به ذکر است که بین این جراحیها تفاوت خاصی وجود ندارد. مزایای عملهای لاپاراسکوپیک و رادیکال لاپاراسکوپیک پروستاکتومی روباتیک شامل:
- کاهش میزان خونریزی
- درد کمتر
- بستری کوتاه در بیمارستان
- بازیابی و بهبود سریع
دوره بهبود سریع (کنترل مثانه و روده ها) و بستری کوتاه مدت در بیمارستان از مهمترین مزیت جراحی رادیکال لاپاراسکوپیک پروستاکتومی روباتیک موسوم به RALRP میباشد. نتایج کلی به تجربه و مهارت جراح بستگی دارد.
انواع جراحی پروستات که موجب بهبود جریان ادرار میگردد
عمل لیزری پروستات
جراحی پروستات با لیزر اصولا بدون نیاز به هیچ برشی در بدن جهت درمان هیپرپلازی خوشخیم پروستات اجرا میشود. جراح یک اسکوپ فیبر نوری را از نوک آلت تناسلی بیمار به داخل مجرای ادرار تزریق کرده سپس بافت پروستات را که منجربه مسدود شدن جریان ادرار شده تخلیه میکند.
جراحی آندوسکوپیک
جراحی آندوسکوپیک همانند جراحی لیزر بدون نیاز به برش انجام میشود. در جراحی آندوسکوپیک، پزشک برای خارج کردن قسمت عمده غده پروستات به تجهیزات پزشکی خاص نظیر لوله بلند و منعطف مجهز به نور و لنز نیاز خواهد داشت. این لوله از نوک آلت تناسلی بیمار وارد بدن میگردد. عمل اندوسکوپیک نوعی جراحی کمتهاجمی است.
پهن کردن مجرای ادرار
- تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار برای درمان پروستات خوش خیم (TURP): این روش جراحی نوعی عمل کاملا استاندارد جهت درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات میباشد. در طول این روش، جراح با کمک حلقه سیم بخشهایی از بافت پروستات را برش می دهد. قطعات بافت وارد مثانه شده و در انتهای جراحی از مثانه تخلیه میشوند. این جراحی به 2 روش استاندارد و با کمک برق انجام میشود. در روش استاندارد، جراح با کمک اسکالپ اقدام به تراشیدن و تخلیه پروستات می کند و در روش دوم جراح با کمک حلقه های سیمی برقی بافت ها را تخلیه می کند. در این نوع عمل کم تهاجمی، بعد از جراحی هیچ بخیه ای اطراف ناحیه درمان مشاهده نمی شود. در جراحی بازکردن مجرای ادرار بیمار باید حداقل 1 شب در بیمارستان بستری شود.
- جراحی کمتهاجمی پروستات (TUEVAP): روش درمانی موسوم به TUEVAP یک روش کمتهاجمی در تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار (TURP) است که از طریق الکتروکوتر بافت پروستات از بدن بیمار خارج میشود. این روش اساسا با روش تراشیدن پروستات با حلقه سیم یکسان است با این تفاوت که بهجای سیم الکتریکی از توپ غلتان الکتریکی برای حذف بافت پروستات استفاده میشود. توپ غلتان الکتریکی موجب تبخیر بافت ناخواسته پروستات میشود. گاهی توپ با سوزاندن رگ های کوچک خونی به کنترل خونریزی کمک میکند.
- برش پروستات از طریق پیشابراه (TUIP): در این جراحی با ایجاد چندین برش کوچک در پروستات و گردن مثانه، مجرای ادرار بزرگتر و پهنتر میشود. برخی از متخصصین اورولوژی معتقدند که خطر و عوارض جانبی این روش به نسبت روش تراشیدن پروستات از راه مجرای ادرار کمتر است.
- گرما درمانی مایکروویو از راه مجرای ادرار (TUMT): نوعی جراحی کاملا سرپایی است که جهت درمان هیپرپلازی خوشخیم پروستات انجام میشود. این جراحی در مردانی که به دلیل بزرگ شدن پروستات دارای اختلال ادراری هستند انجام میشود و کاربردی در درمان سرطان پروستات ندارد. جهت کسب نتایج مطلوب برخی مواقع این جراحی باید چندین بار تکرار شود. با تجویز داروی آرامشبخش، کاتتر مخصوص ادرار از طریق مجرای ادرار وارد مثانه بیمار میشود. به محض ورود کاتتر به محل اصلی آنتن کوچک مایکروویو وارد غده پروستات می شود. سپس آنتن تا دمای حداقل 113 درجه فارنهایت و یا 45 درجه سلسیوس گرم میشود. دمای کمتر از 113 درجه قدرت از بین بردن بافت پروستات را ندارد و از طرفی بالاتر از آن هم نه تنها موجب درد میشود بلکه نیاز به وجود تجهیزات خنککننده در طول جراحی را الزامی خواهد کرد. این روش ممکن است منجر به ادم یا تورم پروستات شود بنابراین کاتتر ادرار معمولا 5 تا 7 روز در مثانه باقی می ماند. در برخی بیماران جهت کسب نتایج بهتر ممکن است به تکرار جراحی TUMT نیاز باشد.
بعد از جراحی چه اتفاقی میافتد؟
قبل از به هوش آمدن، جراح برای کمک به تخلیه ادرار یک کاتتر را در آلت تناسلی بیمار کار می گذارد. کاتتر باید 1 تا 2 هفته در بدن بیمار بماند. معمولا 24 ساعت بعد از جراحی بیمار مرخص است و در برخی مواقع ممکن است چند روزی در بیمارستان بستری شود. دستورالعمل مراقبت ناحیه درمان و همچنین نحوه کنترل کاتتر توسط جراح یا پرستار توضیح داده میشود. کاتتر در زمان مناسب توسط پرستار از بدن بیمار خارج میشود. بعد از آن بیمار میتواند بدون نیاز به کاتتر خودش ادرار کند. بسته به نوع جراحی معمولا ناحیه برش چند روزی درد خواهد داشت. از دیگر علائم و عوارض بعد از جراحی عبارتند از:
- وجود خون در ادرار
- تحریک ادرار
- عدم توانایی حفظ ادرار
- تورم پروستات
این علائم به مدت چند روز تا چند هفته بعد از جراحی کاملا طبیعی هستند. دوره بهبود به عواملی نظیر زمان، نوع جراحی، سلامت عمومی و پیروی دقیق دستورالعمل پزشک بستگی دارد. ممکن است بیمار بنا به توصیه پزشک بیمار مجبور باشد برخی فعالیت ها و یا رابطه جنسی خود را کمتر کند.
عوارض جانبی جراحی پروستات
تمام جراحیها با عوارض جانبی همراه هستند. عوارض جانبی جراحی پروستات شامل:
- واکنش به داروی بیهوشی
- خونریزی
- عفونت ناحیه جراحی
- آسیب اندام
- لخته شدن خون
از دیگر عوارض جانبی میتوان به بروز علائم عفونت نظیر تب، لرز، تورم و آب انداختن برش جراحی اشاره کرد. در صورت مشاهده علائمی همچون انسداد ادرار، خون غلیظ در ادرار و تشدید علائم در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
سایر عوارض جانبی: احتمال تجمع مایع در گرههای لنفاوی (لنفدوم) در ناحیه تناسلی یا پاها و فتق کشاله ران است. فتق کشاله ران ممکن است موجب درد در بیمار شود اما هر دو عارضه قابل درمان هستند.
بعد از جراحی پروستات
بهدلیل احساس خستگی ناشی از جراحی بهتر است بیمار چند روزی استراحت نماید. همانطور که قبلا اشاره کردیم دوره بهبود اغلب به زمان و نوع جراحی، سلامت عمومی بیمار و همچنین رعایت دستورالعملهای پزشک بستگی دارد. دستورالعملها ممکن است شامل: در اتاق ریکاوری پس از عمل جراحی پروستات، تزریق داروهای آرامبخش برای شما متوقف شده و از بیهوشی بیدار می شوید. یک پرستار علائم حیاتی شما را زیر نظر دارد و علائم بعد از عمل، از قبیل درد، تب و غیره را مدیریت می کند. پس از به هوش آمدن در صورت نرمال بودن شرایطتان از بیمارستان مرخص می شوید.
- در طول اقامت شما در بیمارستان موارد زیر رخ می دهد:
- کاتتری که در حین عمل جراحی گذاشته می شود باقی می ماند. ممکن است متوجه وجود مقدار کمی خون در ادرار خود شوید و اسپاسم مثانه را تجربه کنید.
- تجویز داروهای مسکن وریدی برای شما متوقف شده و پزشک مسکن های خوراکی برای شما تجویز می کند.
- نوشیدن مایعات را شروع کرده و در صورت مناسب بودن شرایطتان کمی بعد، خوردن غذاهای جامد را هم شروع خواهید کرد.
- شروع به راه رفتن می کنید و سطح فعالیت خود را در صورت تحمل افزایش می دهید.
- دستورالعمل های مختلف بعد از عمل را در رابطه با تمیز نگه داشتن محل برش، داشتن فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی باید دنبال کنید تا دوران نقاهت شما کوتاهتر شده و سریعتر بهبود بیابید.
- تا زمانی که مصرف تمام داروهای مسکن خود را کنار نگذاشته اید و کاتتر (سوند) شما برداشته نشده، از رانندگی خودداری کنید.
بسیار ضروری است که تمام دستورالعمل هایی را که از سوی تیم پزشکی تان به شما داده می شود با جدیت دنبال کنید و در صورت بروز هرگونه عوارض یا داشتن سوال یا نگرانی با جراح خود تماس بگیرید.
- تمیز نگهداشتن ناحیه جراحی شده
- عدم رانندگی به مدت 1 هفته
- اجتناب از انجام فعالیتهای پرانرژی به مدت 6 هفته
- استفاده کمتر از پلهها
- اجتناب از جکوزی، استخر و وان حمام
- عدم نشستن در موقعیت ثابت بیشتر از 45 دقیقه
- مصرف دارو طبق تجویز پزشک برای کاهش درد
با این که با وجود کاتتر بیمار میتواند کارهای خود را انجام دهد اما توصیه می شود در چنین دورانی جهت انجام کارها از کسی کمک بگیرد. اجابت مزاج ظرف 1 تا 2 روز بسیار مهم میباشد. نوشیدن مایعات، افزودن فیبر به رژیم غذایی و ورزش تاثیر چشمگیری در درمان یبوست دارند. اگر تمام موارد فوق تاثیری در رفع یبوست نداشتند میتوان درخصوص مصرف داروهای ملین با پزشک مشاوره کرد.
مراقبت بعد از جراحی پروستات
جهت کاهش تورم کیسه بیضه بعد از جراحی پروستات کافیست یک حوله را رول کرده و در حال نشستن و یا خوابیدن زیر کیسه بیضه قرار دهید. انتهای حوله را به دور پاهای خود حلقه کنید. اگر با انجام این روش تورم کیسه بیضه بعد از 1 هفته برطرف نشد با پزشک خود درمیان بگذارید.
چه مشکلات ادراری بعد از عمل جراحی پروستات به وجود میآیند؟
مشکلات ادرار شامل: درد در حین ادرار، ادرار با سختی و بیاختیاری ادرار و یا مشکلات کنترل ادرار میباشند. این مشکلات معمولا چند ماه بعد از جراحی برطرف میشوند. مشکل بیاختیاری مداوم ادرار و یا از دست دادن کنترل ادرار به ندرت پیش میآیند.
آیا بعد از درآوردن پروستات میتوان اسپرم تولید کرد؟
بعد از جراحی پروستاتکتومی بهدلیل خارج شدن پروستات و غدد وزیکولی بدن قادر به تولید منی نمیباشد. بیضهها همچنان به تولید اسپرم میپردازند اما خیلی راحت جذب بدن میشود. ناگفته نماند که این شرایط مضر و خطرناک نیست.
آیا امکان بی اختیاری ادرار بعد از عمل وجود دارد؟
بیاختیاری ادرار یکی از مشکلات رایجی است که اغلب بعد از جراحی و خصوصا بعد از خارج کردن کاتتر در مردان مشاهده میشود. در جراحیهای سرطان پروستات امکان بی اختیاری ادرار وجود دارد ولی در عمل جراحی بزرگی پروستات احتمال بی اختیاری ادرار کم است. برای بسیاری از مردان حتی نشت کوچک ادرار هم خجالتآور و زجرآور است. با وجود اینکه بیاختیاری ادرار یکی از مشکلات رایج بعد از جراحی پروستات است اما معمولا ظرف 1 ماه بهبود مییابد. بعد از 1 سال تنها چند درصد از مردان برای کنترل نشت ادرار مجبور به استفاده از پدهای جاذب ادرار میشوند. تکنیکهایی که در این قسمت معرفی میکنیم ممکن است در درمان بیاختیاری ادرار بعد از جراحی پروستات مفید باشند:
- در صورت احساس ادرار تا جایی که امکان دارد به دستشویی بروید.
- انجام ورزشهای تقویت عضلات کف لگن
- تکرار ادرار حتی قبل از احساس ادرار
- ادرار کردن قبل از خوابیدن
اختلال نعوظ بعد از جراحی پروستات
خطر اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی یکی از عوارضی است که بعد از جراحی پروستات مردان را تهدید میکند. بههمین دلیل بیشتر مردان اغلب از جراحی پروستات ترس و واهمه دارند. عوامل زیادی از قبیل عملکرد جنسی قبل از جراحی و نوع جراحی وجود دارند که ممکن است منجربه چنین ناهنجاریهای بعد از عمل شوند. با وجود این که برخی مطالعات حاکی از آن است که خطر ناتوانی جنسی طولانی مدت در جراحیهای روباتیک کمتر است اما طبق برخی مطالعات دیگر مهارت و تخصص جراح بیشتر از نوع جراحی تاثیرگذار میباشد. انتخاب نوع جراحی مناسب و همچنین جراح مجرب نه تنها خطر ناتوانی جنسی را کم میکند بلکه با نتایج مثبتی همراه خواهد بود. در هنگام مواجه شدن با عارضه ناتوانی جنسی برای حفظ روابط زناشویی بهترین و مهمترین کار این است که مشکل را صادقانه با شریک خود درمیان بگذارید. لازم به ذکر است که مقاربت تنها راه لذت بردن از رابطه جنسی نیست. در چنین شرایطی حفظ صمیمیت بیشتر از زمان قبل نیاز به تلاش دارد.
هزینه عمل جراحی پروستات
بسته به تعرفه جراح،بیمارستانی که در آن بستری شده اید و نوع عملی که می خواهید انجام دهید، قیمت جراحی پروستات میتواند متغیر باشد. شما میتوانید قبل از عمل پروستات در مورد هزینه جراحی پروستات از پزشک خود مشورت بگیرید.
منبع:
https://www.verywellhealth.com/prostate-surgery-in-detail-3157328