بي‌اختياري ادرار افراد مسن بخشي از پروسه طبيعي سني آنهاست
بي‌اختياري ادراري از شايع‌ترين بيماري‌هاي اورولوژي افراد مسن است:
15 تا 30 درصد افراد مسني كه در خانه زندگي مي‌كنند، يك سوم افرادي كه مراقبت ويژه دريافت مي‌كنند و نيمي از افرادي كه در منزل از آنها پرستاري مي‌شود، با اين بيماري درگيرند.
بي‌اختياري ادرار يكي از مشكلات اورولوژي سالمندان است:
هزينه درمان سالانه افراد مسن در آمريكا و در سال 1995 بالغ بر 26 بيليون دلاربوده است كه بيش از هزينه بيماران دياليزي و جراحي عروق قلب بوده است.
در اغلب موارد بي‌اختياري ادرار افراد مسن به عنوان بخش طبيعي از پروسه سني افراد مسن در نظر گرفته مي‌شود، بي‌اختياري ادرار اغلب در هر سني قابل درمان و معالجه است. اما برخورد با هر يك از رده‌هاي سني جهت معاينه با يكديگر متفاوت است. در هر سني كنترل ادرار نه تنها به كفايت عمل سيستم ادراري تحتاني بستگي دارد بلكه به حضور ذهن مناسب و توانايي انجام حركت مناسب نيز وابسته است. اين در حالي است كه با افزايش سن در هر دو جنس مرد و زن، بدون وجود بيماري نيز تغييراتي در سيستم ادراري تحتاني به وجود مي‌آيد كه از جمله آنها مي‌توان به كاهش انقباضات مثانه، ظرفيت آن و توانايي به تعويق انداختن ادرار اشاره كرد.
در سنين بالا دفع مايع در شب حتي بدون اختلال وريدي، بيماري كليه و نارسايي قلبي يا پروستاتيسم اغلب افزايش مي‌يابد كه معمولا اين امر علت اختلال خواب اين دسته از افراد بوده كه همراه با يك يا دو بار شب ادراري در تعدادي از افراد مسن سالم نيز مي‌شود. اين تغييرات وابسته به سن، نمي‌تواند سبب بي‌اختياري ادرار شود اما مستعد كننده بي‌اختياري است.
گيجي در شناسايي موقعيت، عفونت، علل فارماكولوژيك، افزايش دفع ادرار (نارسايي قلبي – هيپرگليسمي)، ناتواني و محدوديت حركت، يبوست، بي‌اختياري ادرار استرسي و انسداد خروجي ادرار از جمله علل بي‌اختياري موقت است. در معاينه اين افراد توجه به تاريخچه بيماري‌هاي قبلي، حجم ادرار دفعي در 24 ساعت، معاينه فيزيكي دقيق از اندام‌ها و توجه به هوشياري بيمار از اهميت زيادي برخوردار است.
تست استرس را از جمله معاينات اين افراد عنوان است:
تست استرس در تشخيص نوع بي‌اختياري بيمار تا حدي به پزشك معالج كمك مي‌كند. استفاده از نوار مثانه نيز از جمله راه‌هاي تشخيص در افراد مسن است.
درمان بي‌اختياري ادرار در افراد مسن:
در مورد درمان بايد هر بيمار به صورت انفرادي در نظر گرفته شود تا موارد خارجي و داخلي او جداگانه بررسي و ارزيابي شود. درمان بيش فعالي عضله دترسور معمولا علامتي بوده و درمان اصلي اين افراد رفتار درماني است. در اين موارد آموزش دفع و تعيين فواصل آن مي‌تواند مفيد باشد. به عنوان مثال اگر فواصل بي‌اختياري ادرار بيمار هر سه ساعت است به او آموزش داده مي‌شود كه هر دو ساعت ادرار كند تا ادرار اورژانسي بين اين فواصل مهار شود. در اين گروه از بيماران، علاوه بر رفتار درماني از داروهاي آنتي كولينرژيك نيز مي‌توان استفاده كرد. علاوه بر آن استفاده از دسته داروهاي آنتي دپرسان نيز در درمان كمك كننده است.
در توضيح درمان بي‌اختياري ادرار استرسي میتوان گفت: پرتحركي مجرا شايع‌ترين علت بي‌اختياري استرسي است كه در زنان مسن چاق با كاهش وزن اصلاح مي‌شود. علاوه بر درمان‌هاي دارويي، استفاده از ورزش‌هاي لگني مي‌تواند در اين زمينه مفيد باشد. اين ورزش‌ها روزانه 30 تا 200 بار انجام مي‌شوند. برخي موارد نيز به جراحي نياز دارد.
توضيح درمان بي‌اختياري ناشي از انسداد مجرا:
در اين زمينه درمان‌هاي دارويي مختلف به كار گرفته مي‌شود. در مردان مسن اگر داروهاي خوراكي پاسخگوي مشكل بيمار نباشد، تراشيدن پروستات يا پروستاتكتومي باز كفايت مي‌كند.
درمان عضله دترسور كم فعال:
در مواردي كه عمل مثانه جهت تخليه ادرار كفايت نمي‌كند، ادرار كردن دوباره مي‌تواند به تخليه ادرار كمك كند. استفاده از CIC در افراد جوان مي‌تواند سبب التهاب كليه و پيلونفريت مزمن شود. در مجموع در اين موارد سن، حركت و هوشياري يا زندگي در خانه سالمندان نمي‌تواند نشانه بي‌اختياري طبيعي باشد. توجه به فيزيولوژي، فارماكولوژي و مسايل پاتولوژيك در اين بيماران اهميت دارد و استراتژي درمان در اين افراد به مسايل مولتي فاكتوريال كه بيمار را كنترل مي‌كند بستگي دارد.
منبع: ایران ای ام اس
